De titel van het onderzoek is luid en duidelijk: Just say no to that invitation. Dat klinkt makkelijker gezegd dan gedaan, maar misschien helpen de onderzoeksresultaten je een handje.
Tekst Ruby Wijdenbosch Fotografie Getty Images
Gepubliceerd op 27 december 2023
Bestaan er mensen die andermans verjaardagen (of andere social events met vrienden van vrienden) echt leuk vinden? Misschien komt het doordat we ons begeven tussen vage kennissen, omdat het de zoveelste verplichting is of omdat we gewoonweg leukere dingen te doen hebben, maar langskomen op iemands verjaardag is voor veel mensen toch gewoon een moetje.
Hetzelfde kan gelden voor werkborrels, (kerst)diners met familie of een avond uit met vrienden. En hoewel we soms echt geen zin hebben, gaan we meestal toch. Want afzeggen is ook zo sneu (helemaal als iemand jarig is). Uit een onderzoek gepubliceerd in Journal of personality and social psychology blijkt zelfs dat 77 procent van de respondenten komt opdagen, terwijl ze eigenlijk geen zin hebben.
Op de bank liggen = geen excuus
Toch kun je best afzeggen. Uit het onderzoek blijkt namelijk ook dat nee zeggen wanneer je niet wilt, goed voor ons is. Helaas voelt dat vaak niet zo, omdat we worden overspoeld door schuldgevoelens en de angst iemand teleur te stellen, helemaal als we geen goed ‘excuus’ hebben. ‘Ik kan niet, want ik wil thuis op de bank liggen’ is nou eenmaal geen legitieme reden, denken de meeste mensen.
Goed nieuws: die gedachte klopt niet, volgens de wetenschap. Voor het onderzoek moest een deel van de tweeduizend respondenten ‘hun vrienden uitnodigen’ voor een diner. Het andere deel van de groep moest deze uitnodiging afslaan omdat ze ’thuis wilden relaxen’.
Just say no
Uit het onderzoek blijkt dat de afzeggers vaak denken dat thuisblijven slecht is voor de relatie met de ander. Maar we overschatten het negatieve effect ervan: de ‘afgewezen’ respondenten vonden het veel minder erg dan de afzeggers hadden gedacht. Ook in partnerrelaties blijkt de ander het helemaal niet zo erg te vinden wanneer we cancellen.
“Je kunt er echt baat bij hebben om af te zeggen, omdat het bijvoorbeeld overspannenheid en burn-out kan voorkomen, helemaal in drukke periodes zoals de feestdagen” vertelt Julian Givi, assistent-hoogleraar en coauteur van het onderzoek. Wel is het volgens de expert belangrijk om te onthouden dat showing up de band versterkt. Dus zeg hier en daar lekker af, maar probeer een goede middenweg te vinden.
Meer lezen
- Hoop je stiekem dat de ander jullie afspraak afzegt? Deze app knapt het vuile werk voor je op.
- Zo geef je je grenzen aan bij familie: 3 tips van een expert.
- Nee, nee en nog eens nee: zo pak je je eigen leven weer terug.
