Een duurzame garderobe: zo begin je (adviezen van experts)

Je hoeft niet per se te stoppen met kleding kopen of alleen nog maar tweedehands te dragen. Voor een duurzame garderobe kun je ook inzetten op kleding die je minstens dertig keer aan zal doen of die jaren meegaat. Journalist Catelijne Elzes vraagt advies aan drie experts.

Misschien heb je het al eens geprobeerd: een jaar niet shoppen. Of nooit meer iets nieuws kopen, alleen maar tweedehands. Voor sommigen is dat behoorlijk lastig. Misschien raak je er door zo’n ‘alles of niets’-principe wel júíst gefixeerd op. Net als bij eten eigenlijk. Dat je gaat dromen van appeltaart omdat je van jezelf niet meer mag snoepen. Gelukkig hoeft het allemaal niet zo zwart-wit. Je kunt duurzaam zijn op een manier die bij je past. Dan is de kans ook groter dat je het volhoudt.

Een duurzame garderobe creëren

Duurzaam betekent in de oorspronkelijk zin van het woord ‘geschikt om te duren’, oftewel ‘lang meegaand’. Tegenwoordig verstaan we er natuurlijk ook onder dat je er het milieu zo min mogelijk mee belast en dat de makers eerlijk worden behandeld. En zeker, het helpt in dat opzicht enorm als je minder koopt. En ja, het is aan te raden om de kleren die je aanschaft zo veel mogelijk tweedehands en van duurzame merken te kopen. Maar het is misschien nog wel het belangrijkst dat je bij elke aanschaf de tijd neemt om na te denken of het echt bij je past, of je het lang en veel zult dragen en er (dus) goed voor zult zorgen. Want, zoals duurzame-mode-expert Laura de Jong terecht zegt: “De minst duurzame kleding is de kleding die je niet draagt.”

Wat hangt er in je kast?

Als je graag een duurzame(re) garderobe wilt, kun je beginnen met kijken naar wat er al in je kast hangt en ligt, zo adviseert Stephanie van den Sigtenhorst, auteur van het boek A sustainable wardrobe. ‘Het gaat niet om het weggooien of minimaliseren, maar juist om het waarderen van de kleding die je hebt.’ Ze stelt voor dat je eerst alles uit je kast op je bed legt en dan de items eruit vist waar je altijd meteen blij van wordt. Die trui die zo mooi bij je gezicht staat, die broek waar je je zo lekker in voelt, die jurk die precies past. Kortom: de winnaars.

Deze kledingstukken geven je ook informatie over wat je eventueel in de toekomst aan zou kunnen schaffen. Die kleur, die print, die pasvorm. Houd ze in gedachten als je gaat winkelen, zo maak je de kans op een miskoop kleiner. Daarna kun je door de rest van je kleding gaan en jezelf vragen stellen als: hoe vaak draag ik dit, zit het echt lekker, voel ik me er gelukkig in, is het nog helemaal goed of moet het naar een kleermaker, heb ik genoeg stukken om het mee te combineren?

Blijf selectief, schrijft Stephanie. Bijna iedereen heeft kleding in de kast hangen die toch niet helemaal bij hem of haar past. Vaak hebben we ze in de sale gekocht en ons te makkelijk laten verleiden. Of waren ze juist duur en vinden we dat we ze nog niet vaak genoeg aan hebben gehad. Dat soort items in je kast kosten energie. Wil je ze weggeven? Laten vermaken? Of nadenken over hoe je ze anders kunt combineren dan je deed?

Het kan ook helpen om eens met iemand anders naar deze ‘wezen’ in je kledingkast te kijken. Ziet je vriend(in) wél mogelijkheden? In haar boek citeert Stephanie een onderzoek waaruit blijkt dat als we een kledingstuk negen maanden langer dragen, we de CO² -uitstoot en water- en afvalvoetafdruk al met twintig tot dertig procent kunnen verlagen.

Een capsule wardrobe

Laura de Jong van @lauraenjames heeft een zogenoemde ‘capsule wardrobe’: een garderobe met zo’n dertig tot vijftig essentiële kledingstukken van goede kwaliteit die je (bijna) allemaal kunt combineren. Dit is inclusief schoenen en jassen, exclusief ondergoed, sokken en pyjama’s. Laura geeft er cursussen in via Instagram. Ze begon na haar afstuderen aan het Amsterdam Fashion Institute (AMFI) met een jaar geen kleding aanschaffen, uit schaamte voor alles wat ze kocht en bezat wat ze niet nodig had.

Laura: “Na een jaar bleek ik zeventig procent van mijn kleding nog steeds niet te hebben gedragen. Uiteindelijk ben ik teruggegaan van tweehonderdvijftig naar dertig kledingstukken. Nu draag ik alles wat ik heb met plezier en ervaar ik meer rust. Als ik mijn kast opendoe, als ik de was doe… alles is overzichtelijker. Mijn leven is er leuker door geworden, ook al koop ik minder.”

Verkeerde redenen

Laura legt uit dat we vaak om de verkeerde redenen gaan shoppen. Omdat we niet lekker in ons vel zitten bijvoorbeeld, of beïnvloed worden door hormonen – waardoor we ook meer miskopen doen. Laura: “Op korte termijn voelt zo’n aanschaf misschien fijn, maar op de lange termijn doet het pijn. Ik probeer mensen te helpen dat om te draaien: een beetje pijn op korte termijn door iets níét mee te nemen, maar een goed gevoel op lange termijn. Als ik nu iets koop waar ik al lang naar op zoek was, ben ik er ook echt maandenlang blij mee.” De shoplust die je voelt, kun je volgens haar ook op een andere manier afwenden. “Ga iets anders fijns doen, een tijdschrift lezen, uitgebreid in bad, chocola eten…”

Trinny Woodalls duurzame garderobe

Maar als je toch iets nodig hebt, hoe zorg je dan dat je kleding koopt die je ook echt draagt? Vlogger en ondernemer Trinny Woodall van het ooit zo populaire BBC-programma What not to wear, heeft daar een heleboel goede adviezen voor. Ze geeft ze gratis weg, onder andere in haar ‘closet confessions’ op Instagram, Facebook en YouTube.

Laat je niet afschrikken door de hoeveelheid kleding die ze heeft; niet bepaald een capsule wardrobe. Maar het lijkt in elk geval of ze alles geregeld draagt en als het te klein is, bewaart ze het voor haar dochter. In haar vlog ‘How to shop sustainable’ raadt ze aan om je bij elke eventuele aankoop af te vragen: kan dit een goede vriend worden die lang bij me blijft? Koop ik dit omdat het een trend is, of is dit een trend die in mijn garderobe een klassieker gaat worden (zoals bij Trinny de luipaardprint)?

Trinny gelooft erg in het kennen van je eigen vormen, het benadrukken van je pluspunten en het verhullen van je minder sterke kanten. Ze heeft hier boeken over vol geschreven. Volle borsten? Draag V-halzen! Korte benen? Draag broeken met een hoge taille en schoenen met dikke zolen!

Qua kleuren denkt ze niet in de bekende zomer-/herfst-/ winter-/lentetypes, maar in mensen die het vooral goed doen in cool tones, warm tones of mid-tones. Overigens zegt ze daarnaast dat iedereen (een vorm van) elke kleur kan dragen, als je er maar de juiste make-up bij gebruikt. Maar dat wordt misschien wel verklaard doordat ze aan het hoofd blijkt te staan van een groot make-upimperium. Kopen bij de fast fashion-ketens ‘mag’ van haar best, maar let op stoffen. Zie je in de winkel al dat het snel kreukt of pilt – of voel je dat je erin gaat zweten? Laat het hangen!

Kleding vermaken

Trinny Woodall is vooral ook erg vermakelijk. Ze knipt gerust in beeld de onderkant van een nieuwe jurk af om er een ‘blouse’ van te maken. Omzomen hoeft niet, want ‘je stopt ’m toch in je broek’. Mouwen die niet lekker onder dat favoriete, strakke jasje zitten, kun je net zo goed ‘deleten’. Weinig borst en een jurk met een diepe hals? Draai ’m om!

Waar ze ook groot fan van is: kleding laten vermaken. Iets wat nét niet meer past, laten uitleggen door een kledingmaker. Broeken die van boven prachtig zitten maar van onderen ‘suf’ zijn, laten innemen of verkorten. Het kost één of twee tientjes, maar je steunt er de kleermaker mee en je kledingstuk kan weer jarenlang mee.

Zowel Laura de Jong als Stephanie van den Sigtenhorst besteedt ook veel aandacht aan de kracht van aanpassen. Dat kan met kleding die al in je kast hangt, met tweedehandskleding die wél van mooie stof is gemaakt en de juiste kleur/print heeft maar nog niet het juiste model, en met nieuwe kleding.

Laura de Jong: “Laatst zag mijn man het ideale overhemd. Alleen waren zelfs in maat S de schouders te breed. Die heeft ie toen toch gekocht en laten aanpassen. Voor achttien euro meer heeft hij nu een overhemd dat hij heel vaak zal dragen.” Ideaal natuurlijk als je zelf handig bent met naald en draad of naaimachine. Het kan je zo tevreden stemmen om van een lange jurk een korte(re) te maken of te zorgen dat een wijde blouse beter aansluit op je lijf. Op Pinterest vind je inspiratie over hoe je van twee kledingstukken één maakt of iets nieuws van iets ouds.

Je duurzame garderobe koesteren

Duurzame-mode-expert Laura de Jong geeft aan dat ze meer verbinding met haar kleding voelt sinds ze minder en bewuster koopt. Simpelweg omdat ze haar aandacht over minder stukken hoeft te verdelen. Ze zorgt beter voor ze, wast ze met liefde en een wasmiddel dat lekker ruikt en milieuvriendelijk is, laat haar schoenen vaker verzolen omdat ze zo ‘raak’ zijn en is er trots op.

Stephanie van den Sigtenhorst wijdt in haar boek een heel hoofdstuk (‘Don’t kill your darlings’) aan het langer mooi houden en wassen van je kleding. Belangrijkste punt: we wassen onze kleding te vaak. Stephanie: ‘Je kunt gedragen kleding ook buiten laten luchten. Zonlicht doodt bacteriën, dus hang het binnenstebuiten. Wollen items kun je in de douche ophangen en worden op die manier ‘gestoomd’. Jeans en andere stevige kleding worden weer fris van een nachtje vriezer.’ Geurtjes in sportkleding gaan eruit door ze een half uur voordat je ze in de wasmachine doet in te spuiten met azijn (uit de plantenspuit). En wist je dat er ‘pluizentondeuses’ te koop zijn waarmee je je wollen trui of jas kunt ontpillen?

Kleding wegdoen

Is de liefde tussen jou en een kledingstuk echt over, dan zijn er vanzelfsprekend meer mogelijkheden dan weggooien. Verkopen via Marktplaats of Vinted, weggeven aan vrienden of het Leger des Heils en natuurlijk de kledingruil.

Een kledingruilgroep in Amsterdam-Noord verzon onlangs een variant waarbij je niet samen hoeft te komen: de ‘ketting-kleding-knapzak’. Stop tien kledingstukken die jij niet meer wilt maar nog mooi genoeg vindt, in een tas. Breng die naar een vriendin, bel aan en zet voor de deur. De vriendin en eventueel haar gezinsleden halen er dingen uit en vullen de voorraad weer aan, et cetera. Extra feestelijk als je jezelf in je ‘nieuwe’ kledingstuk laat fotograferen en dat in de WhatsApp- of Facebook-groep zet.

Kortom, er kan zo veel meer dan jezelf op een streng shopping-dieet zetten. Beter voor je kleding zorgen, stukken aanpassen, ze anders combineren en jezelf af en toe ook gewoon trakteren op iets nieuws. Dan is de kans dat je het duurzaam volhoudt een stuk groter.