Een nieuwe visie op duurzaamheid (4): Marjan Minnesma vertelt

Een wake-upcall om zuiniger om te gaan met het klimaat, zo wordt deze tijd ook wel gezien. Staan we inderdaad op zo’n kantelpunt? Vier voorlopers in duurzaamheid delen hun visie. Deze keer Marjan Minnesma, directeur van Urgenda.

Steeds meer burgers zetten zich in voor een groenere wereld. Zoals Marjan Minnesma, directeur van Urgenda (een samentrekking van Urgente Agenda), een organisatie die Nederland sneller duurzaam wil maken. In 2013 begon Urgenda een klimaatzaak tegen de Nederlandse staat. De inzet was dat er meer gedaan moest worden tegen de uitstoot van broeikasgassen, omdat anders de beloofde klimaatdoelen niet gehaald zouden worden.

Minnesma: “Iedereen zei: dat gaat jullie nooit lukken, maar we zijn het toch gaan proberen. En in 2015 – het Parijse klimaatakkoord was inmiddels ook ondertekend – wonnen we de zaak. De overheid ging in hoger beroep, maar verloor opnieuw. Eind 2019 legden de rechter en de Hoge Raad de overheid een deadline op: de Staat moest in het jaar 2020 25 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990.”

Doelstellingen

“Wij hadden – samen met organisaties die wilden meehelpen – een 40-puntenplan opgesteld om de overheid te helpen de doelstellingen te halen, maar de overheid deed daar niets mee. In 2020 boden we het inmiddels 54-puntenplan opnieuw aan namens 800 organisaties die een of meer van die punten wilden gaan uitvoeren. En uiteindelijk ging de overheid met 30 van de 54 maatregelen aan de slag: een kolencentrale is bijvoorbeeld gesloten, een tweede is een vergoeding geboden om te sluiten.

Ook wordt er subsidie gegeven aan fabrieken die met lachgas werken (een zeer sterk broeikasgas) om speciale katalysatoren te installeren, en aan grote bedrijven om over te stappen op ledlampen. Dat is winst. We wisten dat we de 25 procent nooit zouden halen in de korte tijd die er nog was, maar door de pandemie zijn we alsnog een heel eind gekomen. Als de economie straks weer op gang komt, houden wij een vinger aan de pols en zal de overheid nóg meer moeten doen.”

Betekenisvolle stappen

Wereldwijd lopen nu duizenden klimaatzaken, deels geïnspireerd door Urgenda. Minnesma: “De Belgen voeren een zaak, gekopieerd van ons. Ook de Franse overheid wordt door burgers gedwongen meer te doen. Het is niet leuk dat het nodig is, maar het is fijn om betekenisvolle stappen te kunnen zetten. Burgers kunnen echt een verschil maken. In 2019 zijn er in Nederland 8,1 miljoen zonnepanelen geïnstalleerd. Het aandeel duurzame elektriciteit is spectaculair gestegen, al zijn we er nog lang niet. Alle kleine stapjes, zoals zonnepanelen op je dak leggen, de trein in plaats van het vliegtuig pakken, minder vlees eten, maken verschil. Al die stapjes samen hollen de steen uit.”