Je hebt elkaar niet uitgekozen, maar bent wel je leven lang met elkaar verbonden: er is weinig zo intens, zo oer, maar ook zo gecompliceerd als familie. Journalist Otje van der Lelij vraagt zich af wat je van elkaar mag verwachten.
Een mooie film over familiebanden vind ik The Straight story van regisseur David Lynch. Deze roadmovie vertelt het verhaal van de 73-jarige Alvin Straight, een vriendelijke man die je zo zou willen adopteren als opa. Alvin is gebrouilleerd met zijn broer Lyle, maar als hij hoort dat Lyle ziek is, besluit hij hem op te zoeken. Of zoals Alvin zelf zegt: “We hebben onvergeeflijke dingen tegen elkaar gezegd, maar ik ga proberen dat achter me te laten. Een broer is een broer… Ik wil het oplossen, ik wil naast hem zitten, naar de sterren kijken zoals we altijd deden.” Autorijden kan hij niet, dus hij neemt de grasmaaier.
Het wordt een wekenlange reis van Iowa tot Wisconsin. Onderweg ontmoet hij behulpzame, lieve dorpelingen, die hem eten geven en onderdak aanbieden. Tegen een jong meisje dat van huis is weggelopen, vat hij mooi samen wat familie is. “Eén twijgje breek je zo doormidden, maar bind je een heleboel twijgjes samen tot een bundeltje, dan kun je kracht zetten wat je wilt, breken doen ze niet. Die bundel, dat is familie.”
Een rake omschrijving, vind ik. De band met familieleden is onverbrekelijk. Ook al ben je het zwarte schaap van het gezin, woon je ergens ver weg in het buitenland of tref je elkaar alleen op begrafenissen: je blijft altijd een kind van je ouders, je zult die broer of zus altijd hebben. Familieleden draag je mee in je genen, in herinneringen, in gedachten.
Dat maakt het ook ingewikkeld, want wat heb je eigenlijk aan elkaar? Wat mag je van familieleden vragen en waarin kun je elkaar beter vrijlaten? Ik vind dat best een wankel evenwicht. Zelf verwacht ik betrokkenheid van mijn ouders, maar hun goedbedoelde adviezen kunnen me soms ook irriteren. Ik wil volledig mezelf kunnen zijn, maar verlang ook naar de erkenning dat ik goed ben zoals ik ben. Wat zijn reële verwachtingen en wat niet?
- Meer over familiegevoel kun je lezen in Flow 8.
Tekst Otje van der Lelij Illustratie Ruby Taylor
