De grote rol van de overheid in de vergroening van het bedrijfsleven, daar adviseert ze over. Mariana Mazzucato is hoogleraar innovatie-economie en publieke waarden. Vier vrouwen vertellen in Flow 8 over economie en hoe het anders kan.
Volgens deze Italiaans-Amerikaanse hoogleraar innovatie-economie en publieke waarden aan University College London denken we onterecht dat het bedrijfsleven heel innovatief is en kansen grijpt, terwijl de logge overheid aan de zijlijn staat en af en toe ingrijpt als de markt faalt.
Grote rol
Onderzoek van Mariana Mazzucato toont aan dat de overheid bij innovaties een veel grotere rol speelt dan vaak wordt gezegd en gedacht. Neem de iPhone. De belangrijkste technieken daarvoor, zoals gps, internet, Siri en het touchscreen, zijn allemaal uitvindingen die de overheid steunde. Zonder risicodragende investeringen met publiek geld hadden Apple, Microsoft en Pfizer nooit zo groot kunnen worden.
Terwijl multinationals enorme winsten boeken met door overheden gesteunde innovatie ontwijken ze belastingen op mondiale schaal. Zo draagt in feite de hele samenleving de risico’s van innovatie, terwijl de winst gaat naar de aandeelhouders en een steeds kleinere groep rijken. Dit vergroot de ongelijkheid en ondermijnt een duurzame en inclusieve toekomst. Mariana Mazzucato waarschuwt dat dit opnieuw dreigt te gebeuren nu overheden honderden miljarden gaan investeren in de vergroening van de economie.
Vergroening
Ze adviseert de Europese Unie en het World Economic Forum over hoe vergroening van de economie kan samengaan met economische groei waar iedereen – dus niet vooral de rijken – de vruchten van plukt. De Europese Unie heeft voor deze groene transitie zo’n honderd miljard euro uitgetrokken. Dit moet gaan naar zaken als de aanpassing aan klimaatverandering, gezonde oceanen, klimaatneutrale steden, gezonde landbouw en voedselvoorziening en de bestrijding van kanker.
Volgens Mazzucato kan vergroening niet zonder een actief investerende overheid, want bedrijven gaan uit zichzelf nooit genoeg doen. De overheid moet de problemen aanpakken met heldere, door burgers gesteunde missies. Het bedrijfsleven stapt dan vanzelf in. Maar, waarschuwt ze, geef bedrijven alleen overheidssteun als ze aantoonbaar duurzaam gaan produceren.
Meer lezen
- De boeken van Mariana Mazzucato: De waarde van alles – Onttrekken of toevoegen aan de wereldeconomie en De ondernemende staat – Waarom de markt niet zonder overheid kan vind je bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam.
- Lees meer over duurzaamheid.
- Zijn de leidende principes van een aantal mannelijke economen uit vorige eeuwen nog wel van deze tijd? Volgens de vier vrouwelijke economen uit Flow 8 is de wereld klaar voor een economie die om meer draait dan geld en groei.
Tekst Erica Verdegaal Fotografie Brannon Naito/Unsplash.com