Petra Kroon is senior vormgever van Flow. Niet alleen op haar werk, maar ook thuis maakt en ziet ze graag mooie dingen. Dit jaar wil ze het stuk grond om haar huis eens goed onder handen nemen. Hoe pak je dat aan? Deze keer: de tuin aanpassen aan klimaatverandering.
Een van mijn grote wensen is het creëren van meer schaduwplekken in de tuin. Wij hebben één aardig grote boom die voor schaduw zorgt, maar dit is niet voldoende als het erg warm is. Zo ontstond het plan om een overkapping te bouwen op het plein naast ons huis. Er komen namelijk steeds meer extreme periodes voor in het jaar. Naast steeds langere periodes van warmte en droogte, zijn er ook steeds langere periodes van hevige regenval. Onder die overkapping zitten we dus ook lekker droog als het regent.
Naast schaduwplekken tegen de warmte, is het ook steeds belangrijker om tijdens natte periodes het water op te vangen, en dat te benutten tijdens droogte. Het leek ons een goed idee om op het dak van de te bouwen overkapping een groendak aan te leggen. Dit dak zorgt voor nog meer afkoeling onder de overkapping, en een groen dak kan heel veel water opvangen in natte periodes. Dus ben ik me gaan verdiepen in het aanleggen van een groen dak.
Een dak vol planten en kruiden
Ik kwam er al snel achter dat je heel wat verschillende soorten planten kunt plaatsen op je dak. Naast het veelgebruikte sedumdak (een dak vol vetplanten) is er ook een natuurdak, turfdak, heidedak, kruidendak, duindak en een groengrasdak.
Een groen dak heeft heel veel voordelen:
- Het isoleert warmte en geluid, in de zomer blijft het eronder koel en in de winter warm.
- Het vangt water op bij hevige regenval.
- Het dak gaat langer mee.
- Het ziet er mooi uit.
- Het is goed voor de biodiversiteit en heeft een gunstig effect op het milieu.
- Het is positief voor de leefomgeving en de gezondheid.
- Het verhoogt het rendement van zonnepanelen als je die op het groene dak plaatst.
Van april tot september in bloei
Omdat bij ons de tuin lager ligt dan de voorkant van ons huis, kijken wij vanuit de woonkamer op het dak van de overkapping. Daarom is het voor ons erg belangrijk dat het groene dak er mooi uitziet. We kozen daarom voor een sedummixdak (dat bestaat uit minstens zes verschillende sedumsoorten) gecombineerd met grassen en kruiden. De sedumplantjes bloeien steeds na elkaar een week of vijf, we hebben dus van april tot september iets wat bloeit op het dak. Sedum kan erg goed tegen droogte en de grassen en kruiden zorgen voor meer biodiversiteit en alle plantjes blijven ook in de winter groen. En je kunt de kruiden ook nog gebruiken in de keuken.
Een groen dak aanleggen
Een groen dak wordt opgebouwd uit verschillende lagen. Je kunt kiezen voor een systeem waarbij je complete cassettes bestelt die je alleen op je dak hoeft te leggen en aan elkaar hoeft te koppelen. Hier zitten alle lagen al in verwerkt. Dit is de makkelijkste manier van zo’n dak aanleggen.
Je kunt mixmatten bestellen waarbij je zelf de onderlagen opbouwt en hier de complete matten op uitrolt, net als grasmatten. Hier kozen wij voor.
Of je kunt zelf de lagen op je dak aanleggen en hier plantjes in plaatsen. Bij de eerste twee opties ziet het dak er meteen af uit. Bij de laatste manier duurt het een jaar voor alle plantjes aan elkaar groeien en zul je er wat meer onkruid tussen krijgen.
Afhankelijk van het soort planten dat je kiest, heb je een bepaalde dikte van de onderlaag nodig. Voor sedum is deze laag het dunst en is dus ook het gewicht van zo’n dak het laagst. Omdat wij kozen voor een mix tussen sedum, grassen en kruiden, moest deze laag wat dikker worden en hebben we de lagen zelf opgebouwd. We hebben kant-en-klare sedummixmatten besteld waar we de kruiden en grasplantjes ingeplugd hebben. Daarna maak je een gaatje in de kokosmat waar de sedum op groeit om de plantjes ertussen te zetten. Dit was heel goed te doen. Binnen een dag was het dak helemaal af. Rondom maak je een baan met grind van ongeveer vijftien centimeter tussen de dakrand en de plantjes. Wij kozen hierbij voor olivijngrind. Dit is een fantastisch alternatief voor grind. Het ziet er namelijk uit als split, maar heeft de eigenschap dat het CO2 (stikstof) uit de lucht kan halen en kan vasthouden, waardoor het een positief effect op het milieu heeft.
Je tuin aanpassen aan klimaatverandering
Toen we klaar waren zag het dak er meteen al prachtig uit. Het heeft echt heel goed uitgepakt om dit zelf te maken. Omdat het zo veel heeft geregend in het najaar en de winter hebben we de afvoer van het groene dak gekoppeld aan een regenton. Op die manier konden we water opvangen voor droge periodes. Als deze vol is, gaat het water de bodem van het pleintje in, waar we een drainageslang hebben gelegd zodat de plantjes daar er ook nog van mee kunnen profiteren. Zo kun je je tuin aanpassen aan de klimaatverandering.
3 tips voor het aanleggen van een groen dak
- Heel veel informatie over het aanleggen van een groen dak vind je op Groendak.nl.
- Diezelfde website heeft ook een webshop waar wij alles voor ons groene dak hebben besteld.
- Hier vind je ook olivijn, het alternatief voor grind dat CO2 kan opnemen en vasthouden.
Meer lezen
- Nog meer artikelen van Petra over haar tuin.
- Heb je geen tuin? Met guerrilla gardening kun je toch (openbaar) tuinieren.
- 10 haalbare tips voor kleine tuinen en balkons.
Tekst en fotografie Petra Kroon
Gepubliceerd op 19 februari 2024