'Puppycursus: het lijkt wel therapie'

Ilse Savenije is online coördinator van Flow. Ze maakt graag dingen zelf, of het nu een zine, nieuwsbrief, schort of camper is. Het leven is niet zo maakbaar, weet ze – zeker nu ze een pup in huis heeft. Deze keer: wordt de hond getraind, of ik?

Zit, lig, blijf. We gaan naar puppycursus, elke zaterdagochtend, maar van deze commando’s leren we er geen een. Sterker nog, eigenlijk leren we onze hond bijna niets. Terwijl onze pups in bakken mogen snuffelen, op zoek naar brokjes, luisteren en kijken wij naar de trainer. Tussendoor oefenen we met wat we net hebben gehoord.

We leren vooral zelf, óver hen. Hoe een hond in elkaar zit, welke emoties hij kan ervaren, en hoe dat eruitziet. Welke signalen hij afgeeft als hij gestrest, angstig of enthousiast is. Dat een kwispelende staart niet hoeft te betekenen dat hij iets leuk vindt. En dat een hond die met een rechte lijn op een ander afrent eigenlijk helemaal geen sociale hond is. Met een boogje naar elkaar toe, de ander rustig benaderend, dat is wel sociaal.

Dezelfde emoties

Emoties bij honden blijken niet zo gek veel anders dan bij mensen, ontdek ik. Ook zij kennen blijdschap, spanning, overprikkeling – en hebben zo hun bijbehorende copingmechanismen en manieren van communiceren. Dat is trouwens iets anders dan antropomorfisme, waarbij we dieren of voorwerpen menselijke eigenschappen toekennen (‘kijk, hij lacht’). Meer gewoon een overeenkomst tussen ons als dieren.

In de loop van de weken leer ik het gedrag en daarmee de emoties van Lowie steeds beter herkennen. Regelmatig kan ik me er niet van weerhouden de gelijkenis met mensen te maken – en dan vooral met mezelf. Als ik zie hoe Lowie vanuit angst een situatie uit de weg gaat, of juist eropaf, op zoek naar zo veel mogelijk informatie over hetgeen wat spannend is. Nieuwe, lange of drukke gebeurtenissen kunnen stress geven, maar leuke dingen óók – en bij beide is stress niet altijd erg. Maar is er wel even tijd nodig om weer te ontspannen. Is iets leuk (spelen met andere honden, ergens op kauwen), dan gaat hij er soms langer mee door dan goed voor hem is.

Af en toe is het best inspirerend: vindt een hond iets eng, dan kalmeert hij zichzelf door even weg te lopen of op de grond te snuffelen, en zichzelf een moment uit de situatie te halen. Met al die gelijkenissen (en daaropvolgende introspectie) begint de pyppycursus steeds therapeutischer te worden.

Mijn hond is overprikkeld, en ik ook

Geef je hond na afloop twee dagen rust, vertelde de hondenschool ons vooraf. Kom je op zaterdagochtend naar de les, houd de wandelingen de dagen erna dan kort, doe weinig nieuws met hem. Want, zo leren we, na een les bij de hondenschool is een pup behoorlijk overprikkeld.

In eerste instantie vind ik het wat aanstellerig klinken, een overprikkelde hond. Maar de school krijgt gelijk. Elke zondag na de cursus hangt Lowie met zijn tanden in onze broekspijpen en slaapt hij moeilijk. In zijn bench gaat hij niet zoals gewoonlijk rustig liggen, maar piept en jammert en trekt zijn deken de spijlen door. Hij lijkt vervelend, maar eigenlijk is zijn emmertje gewoon vol.

Ondertussen herken ik weer mezelf: na een te drukke (werk)dag heb ik ook tijd nodig om om te schakelen. Zittend op de bank staar ik dan als een zombie voor me uit, maar in plaats van rust voelen, stopt mijn hoofd maar niet met de prikkeldisco, en pak ik toch mijn telefoon of zet ik de tv aan. Prikkels dempen met nog meer prikkels. Het werkt niet. Ook Lowie komt pas na twee prikkelarme dagen echt tot rust.

Iets nieuws geleerd

Na een paar weken heeft hij zijn puppy-certificaat in the pocket. We hangen z’n diploma boven zijn bench, natuurlijk meer voor onszelf dan voor hem. Ik ervaar hoe leuk het is om weer iets nieuws te leren. Zo veel nieuwe kennis op te doen, waarvan ik geen idee had.

Op zaterdagochtenden hoefde Lowie dan niet gek veel te doen, met alle nieuwe inzichten zijn we in staat hem goed op te voeden en te trainen. Ik begrijp hondentaal iets beter, en hij Nederlands. Mijn kijk op onze overeenkomsten doen me hem beter begrijpen. En mezelf stiekem ook een beetje. Lowie mag door naar de kleuterschool.