Je rijdt op de snelweg en denkt: stel, ik gooi nu m’n stuur om. Of tijdens een vergadering: wat als ik die collega nu zou slaan? Herken je dit soort nare gedachten? Vier tips hoe je ermee om kunt gaan.
Tekst Nadie van Moorselaar Fotografie 胡 卓亨 /Unsplash
Gepubliceerd op 9 november 2024
Intrusive thougths oftewel intrusie: akelige gedachten die je hoofd binnen sluipen, zonder dat je dit eigenlijk wilt. Deze indringers zijn soms nogal extreem (Wat als ik nu mijn hand nu bij de kaassoufflés in het frituurvet stop?), maar ze kunnen ook minder heftig zijn. Zoals wanneer je na een meningsverschil met je geliefde denkt: stiekem houdt mijn partner niet van mij, het is over.
Ingebouwde alarmbel
Deze intrusieve gedachten zijn niet raar: je brein is geprogrammeerd om gevaar te ontdekken en herkennen. De doemscenario’s die je hoofd binnendringen, kun je dus zien als een soort waarschuwing. Je hersenen bereiden je in feite voor op deze nare gebeurtenissen. Zodat je niet voor verrassingen staat als ze écht gebeuren. In dat geval zouden ze zin hebben. Maar je hebt ze niet per se nodig als je ‘s avonds in je bed ligt. Alleen kan het knap lastig zijn om deze gedachten los te laten wanneer ze eenmaal hebt. Deze vier tips kunnen je daarbij helpen:
1. Stuur je aandacht naar het nu
Als je hoofd tolt van de nare gedachten is het fijn om afstand te creëren tussen jou en je gedachten. Met behulp van mindfulness stap je uit je hoofd en concentreer je je op wat er nu is. Iets wat je bijna overal makkelijk en snel kan doen, is een ademhalingsoefening. Weet je niet zo goed hoe? Op YouTube vind je veel video’s waarin een stem je begeleidt. Of gebruik je zintuigen om je gedachten los te laten: noem iets op wat je voelt, ziet, proeft en ruikt. Dit helpt je blik – letterlijk en figuurlijk – naar buiten te keren.
2. Zorg voor nieuw perspectief
Sommige intrusieve gedachten blijven terugkomen. Neem deze hardnekkige gedachten dan eens onder de loep, in plaats van ze weg te wuiven. Stel, je nieuwe liefde zegt een date heel last minute af, omdat er iets tussen kwam. Wiejoe – wiejoe – wiejoe: indringer gesignaleerd! Diegene wil je vast nooit meer zien! Bedenk dan: is dat wel echt zo? Met een compassievolle blik kunnen je gedachten er ineens heel anders uitzien. Vraag jezelf af: wat zou mijn beste vriend nu tegen me zeggen? Waarschijnlijk zou die je geruststellen en zeggen dat je date gewoon een nieuwe datum wil prikken.
3. Ga bewegen – het liefste buiten
Wanneer je 3953 gedachten tegelijk hebt, is het lastig om iets anders te doen dan nadenken. Op dat soort momenten is het fijn om in beweging te komen. Ook trouwens als het maar om één intrusieve gedachte gaat. Bewegen betekent niet direct een intense workout, een korte wandeling werkt ook. Voor het beste resultaat doe je dat buiten in de natuur. Uit onderzoek van Elsevier blijkt namelijk dat mensen die in het bos een ommetje maken, minderen piekeren dan mensen die even ver langs de weg lopen. Merk je dat er toch indringers blijven aankloppen tijdens je wandeling? Geef jezelf dan een opdracht. Fotografeer bijvoorbeeld alle mooie bloemen die je tegenkomt.
4. Deel je gedachten met een vriend
Ondanks dat iedereen weleens – in mindere of meerdere mate – intrusieve gedachten heeft, voelt het misschien alsof je de enige bent die zo denkt. Dus kan het helpen om ze te delen met iemand die je vertrouwt. Of bel een vriend, die voor afleiding kan zorgen. Zo sluit je samen de indringers buiten.
Maken intrusieve gedachten je erg angstig en belemmert het je in je dagelijkse leven? Overweeg dan om professionele hulp in te schakelen. Een bezoek aan je huisarts is dan een goede eerste stap.
