7x wat je niet wilt horen als je depressief bent

Hoi, ik ben Aafke Romeijn, auteur en muzikant, en al sinds mijn tiende kamp ik met zware, terugkerende depressies. Ik schreef er het boek Ga gewoon wat leuks doen over. Wat wil je níét horen als je depressief bent?

Op mijn tiende had ik mijn eerste depressie. Sindsdien heb ik zo eens in de paar jaar een lange periode dat ik de hele dag angstig ben, mijn bed niet uitkom en alleen maar in diepe paniek verkeer. Dat is geen pretje, niet voor mij en niet voor mijn omgeving, maar in de loop der jaren heb ik ermee leren omgaan.

Dat wil niet zeggen dat mijn depressies opeens leuk zijn geworden, maar wel dat ik strategieën heb gecreëerd om ermee om te gaan, en om mijn depressies zo veel mogelijk in te perken. Ik doe dat door een cocktail van verschillende medicijnen te slikken, op tijd om hulp te vragen en mezelf goed in de gaten te houden. En: regelmatig eten, slapen en sporten helpt ook al een hele hoop.

Toch krijg ik nog vaak ongevraagd advies van mensen. Dat is ongetwijfeld goed bedoeld, maar mensen staan er niet bij stil dat ik al bijna dertig jaar bezig ben met het ontwikkelen en aanscherpen van tactieken om depressies het hoofd te bieden. Daarom moet ik soms stiekem een beetje zuchten als de volgende reacties weer eens voorbijkomen op social media.

7x wat je niet wilt horen als je depressief bent

‘Ga gewoon wat leuks doen!’
Als je depressief bent, is alles stom. Dat is, zeg maar, het hele punt van depressie. Alles is eng, onmogelijk, te vermoeiend, zinloos of gewoon vervelend. Eten, ademhalen, uit bed komen, douchen: allemaal enorme bergen waar je tegenop ziet. Dus even een terrasje pikken of naar de film, dat klinkt als een wereldreis terwijl je blut bent. Leuk in theorie, maar een ramp in de praktijk.
‘Het gaat heus wel weer over.’
Ja, dat weet ik ook wel, alleen voelt het niet zo. Elke seconde dat ik me zo slecht voel als nu lijkt een eeuwigheid, dus zelfs als ik weet dat ik me volgende week weer beter zal voelen, heb ik daar nu niks aan. Want hoe overbrug ik zeven hele dagen? Zeven eindeloze dagen en evenzoveel nachten… ik moet er niet aan denken! Vertel me liever wat ik kan doen om me nu beter te voelen.
‘Mijn buurmeisje is gaan hardlopen toen het niet goed met haar ging, moet je ook proberen!’
Ten eerste: ik ben al mijn hele leven klinisch depressief, ik denk niet dat een rondje hollen daar verandering in gaat brengen, wat die ene rare psychiater ook beweert. Ten tweede: als ik nu ga hardlopen, weet ik al hoe het zal aflopen: dan heb ik op de hoek van de straat al een paniekaanval. Want zweten, hijgen, steken in je buik, dat lijkt verdacht veel op… juist.
‘Slik jij antidepressiva? Moet je niet doen joh, schijn je niet meer af te kunnen bouwen.’
Helemaal waar. Afbouwen is een hel, en dat doe ik dus ook niet. Kijk, stel dat we eindeloos veel meer geld zouden geven aan onderzoek naar medicatie bij psychiatrische aandoeningen, dan hadden we nu waarschijnlijk medicijnen die een stuk preciezer zouden werken, minder bijwerkingen zouden hebben en prima af te bouwen waren. Maar we geven onderzoekers in de psychiatrie slechts een fooi, en daarom slikken we al decennia dezelfde paardenmiddelen, bij gebrek aan beter. Het voordeel? Ze werken: ik wil niet dood zolang ik ze slik. De nadelen neem ik er met liefde bij.
‘Ik heb een gave, ik kan door handoplegging depressie wegnemen, ik geef je korting op een behandeling.’
Als dit echt zou werken, dan zouden mysterieuze moordzaken steevast opgelost worden door een helderziende, zou reiki prima werken tegen kanker en kon ik nu moeiteloos een gesprek voeren met mijn dode opa. Helaas pindakaas! En trouwens: stop met geld verdienen over de rug van wanhopige mensen.
‘Depressie is een modeziekte, iedereen heeft het tegenwoordig.’
Misschien moeten we als maatschappij dan eens gaan nadenken hoe het komt dat steeds meer mensen psychiatrische hulp nodig hebben. Zou het kunnen zijn dat we ons systeem zo hebben ingericht dat we veel te veel druk leggen op jongeren, terwijl ze ondertussen geen huis kunnen betalen, een enorme studieschuld opbouwen en net twee jaar in eenzame opsluiting hebben gezeten? Just a thought!
‘Waarom slik je zo kritiekloos antidepressiva? Big Pharma is een monster!’
Klopt helemaal, dat laatste. Maar vraag je aan een kankerpatiënt ook waarom diegene zo kritiekloos chemo ondergaat? Nee, precies. Als je ziek bent, dan wil je beter worden, en elk middel is geoorloofd.

Wat wil je wél horen wanneer je depressief bent?

Nou, bijvoorbeeld: ‘Zal ik even naast je komen zitten?’ Niet hoeven praten, niks moeten, gewoon even in gezelschap zijn, dat is soms het enige wat echt verlichtend werkt. En als dat goed gaat, dan kun je misschien eens opperen om een rondje te wandelen, buiten. Kleine stapjes zijn groot genoeg!