De wereld zit in een digitale en technologische stroomversnelling. Juist daarom worden ‘soft skills’ – denk aan creativiteit, flexibiliteit en empathie – belangrijker. Journalist Jocelyn de Kwant onderzoekt de vaardigheden van de toekomst.

‘The times they are a-changin’, zong Bob Dylan al in de jaren zestig. In die tijd veranderde er ineens heel veel.  Nu voelt het alsof we weer op zo’n punt zitten. De technologische en digitale ontwikkelingen gaan zo snel dat het verschil tussen nu en de jaren negentig, of zelfs het begin van 2000, een verschil tussen dag en nacht lijkt. Ik probeer me soms nog te herinneren hoe het was vóór Google. Dat lukt me maar moeilijk, hoewel er pas sinds 2002 een Nederlandse versie is.

Hoe deed ik mijn werk? En hoe leefden we zonder mobiele telefoons? Hoe kochten we eigenlijk een huis zonder Funda? Waren we daarvoor echt volledig afhankelijk van de  makelaar? Kortom, de tijden zijn nogal aan het veranderen en we gaan nooit meer terug naar hoe het was. Sterker: we staan nog maar aan het begin.

Ik doe soms een poging om iets te begrijpen van ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie en andere technologische zaken. Het enige wat ik ervan begrijp, is dat er vooral veel banen gaan verdwijnen. Logisch natuurlijk: bezembinders en analoge telefonisten zijn er ook niet meer.

Tijdens het World Economic Forum, waarvoor CEO’s, experts en politici uit alle delen van de wereld  in Davos samenkomen om te praten over de economie, is dit al een aantal jaren een belangrijk onderwerp. In 2025 zal de helft van het werk worden gedaan door machines, is de laatste schatting. Om een voorbeeld te geven: er is al bewezen dat computers beter zijn in het stellen van een diagnose dan een arts. Maar wat betekent dit voor ons leven? Voor het onderwijs? Wat te doen als straks ons werk misschien ophoudt?

Lees ook: ‘Dat heb ik nou ook…’ Écht luisteren is lastig (en zo lukt het beter)

Met je hart

‘Disruptieve innovaties’ noemt futuroloog Christian Kromme het: uitvindingen die alles omgooien. “Kunstmatige intelligentie en robots zijn straks in staat veel werk uit handen te nemen. Met de komst van zelflerende computers zal dat in extreem hoog tempo doorgaan; de komende vijf tot tien jaar gaat er veel veranderen. Tot nu toe is ons educatiesysteem gericht geweest op een vak leren: je leert acht, tien jaar voor iets en vervolgens doe je dat de rest van je leven. Je kunt eigenlijk niets anders, het maakt je inflexibel. Dat was prima,  want we hadden het nodig  om hier te komen. Maar nu liggen  de zaken anders.”

Kromme komt uit de tech-wereld en schreef de internationale bestseller Go digital, stay human. Zijn stelling: omarm de technologie, maar blijf vooral menselijk, want dat is onze kracht. “De skills die we straks nodig hebben, dat zijn de zachte menselijke vaardigheden. De vaardigheden die meer gerelateerd zijn aan het hart  en niet zo aan het hersenbewustzijn. Creativiteit is daar eentje van, want technologie kan keurig dingen uitvoeren, maar technologie kan geen dingen bedenken. Als technologie slimmer wordt, moeten wij betere vragen gaan stellen.”