Er is geen boek met regels over het leven

Als het leven pijnlijk of ongemakkelijk is, kijken we vaak liever de andere kant op. Maar het is juist dan belangrijk om te twijfelen en reflecteren, vindt de Australische filosoof Damon Young. ‘Laat je niet afleiden en probeer een situatie echt te ervaren.’

Je boeken gaan eigenlijk allemaal over de vraag wat een goed leven is.

“Klopt. Ik vind dat je niet kunt spreken van hét goede leven, zoals sommige filosofen doen. Er is niet één goed leven. Wat goed is, is heel persoonlijk. Het gaat om vragen als: ben ik zo vrij als ik zou kunnen zijn? Of: ben ik zo autonoom, sterk of compassievol als ik zou kunnen zijn? Wat het ook is, het gaat om bewust met je leven bezig zijn. Goed leven betekent dat je een idee hebt over wat het betekent om mens te zijn en dat je dat idee ook naleeft. Dat het leven niet iets is wat je zomaar krijgt en waar je niets mee hoeft.”

Wat is er mis met die laatste gedachte?

“Nou, als je het heel erg getroffen hebt, is het prima. Maar ik zie het mens-zijn als work in progress. Ik vind het zonde om me niet af te vragen wat ik zou kunnen worden of zijn en in plaats daarvan genoegen te nemen met wat me gegeven is. Het is belangrijk om bewust bezig te zijn met vragen als: hoe besteed ik mijn tijd? Welke goede gewoonten kan ik ontwikkelen, hoe ga ik om met mijn geliefden? Hoeveel tijd investeer ik in mijn werk en hoeveel in mijn familie? Hoe belangrijk is het om creatief te zijn? Allemaal praktische vragen over het soort leven dat je leidt. Ze passen binnen een visie over bijvoorbeeld gezondheid, of goedheid, of welke maatstaf je ook hanteert voor een goed leven. In mijn eigen geval is balans heel belangrijk. Ik vind het niet makkelijk om een leven te leiden dat in balans is. Want ik wil creatief werk hebben, maar ik wil ook mijn rekeningen kunnen betalen en een goede echtgenoot en vader zijn. En verder wil ik genoeg bewegen, me bezig kunnen houden met literatuur en kunst, gezond eten enzovoort. Uiteindelijk gaat het om de vraag welke gewoonten passen binnen de visie die je hebt op het floreren in je leven.”

Lees ook: Dit kun je doen als jullie libido’s verschillen, vertellen experts

Gaat het er dan uiteindelijk om dat je floreert?

“Ik geloof niet dat het leven überhaupt een bedoeling heeft. Maar als je mensen vraagt of ze alleen maar willen overleven óf willen floreren, dan zullen ze toch voor dat laatste kiezen. En de volgende vraag is dan: wat moet je doen om zo’n soort leven te leiden? En nog belangrijker: zijn anderen ook vrij, terwijl jij je eigen leven vormgeeft? Want naast de vraag over je eigen vrijheid is er de vraag over de vrijheid van degenen met wie je samenleeft. Mijn vrouw en ik schrijven allebei. We zorgen samen voor de kinderen, we kunnen allebei koken, schoonmaken en de was doen. Als een van ons ziek is, kan de ander alles doen. Ons leven is gebaseerd op het idee dat we samenwerken. Maar ik moet ook nadenken over de vraag hoe succesvol ik wil zijn als schrijver. Als ik honderdduizenden boeken wil verkopen, wie ben ik dan nog als echtgenoot en vader? Ben ik bereid ons leven thuis op te offeren voor het geld? Uiteindelijk gaat het dus over een filosofische kwestie: nadenken over wat waardevol is in het leven.”