Een pak rijst, een pot tomatensaus of zak soep. Het buurtkastje staat vol met allerlei lekkernijen van mensen die iets over hebben. Om anderen te helpen in armoede en om voedselverspilling tegen te gaan.
We schreven al eerder over Thuisgekookt. Een initiatief waar je kookt voor een buur die het goed kan gebruiken. Maar er zijn nog meer van dit soort mooie ideeën. Zo bedacht Stichting SoGoed het buurtkastje (en de buurtkoelkast voor houdbare producten). In de buurt wordt een kastje geplaatst (dat een beetje doet denken aan een minibieb) waar je voedsel in kunt leggen dat je niet meer gebruikt. Mensen die daarentegen iets minder te besteden hebben, kunnen gratis het eten meenemen voor hun maaltijd. Zo worden mensen in armoede geholpen en ga je daarnaast ook de voedselverspilling tegen. Oprichter en ambassadeur van Stichting SoGoed René Verhoogt vertelt ons meer over het project.
Hoe is het idee voor de Buurtkastjes ontstaan?
“Ik kwam een artikel tegen over een soortgelijk project in Amerika. Daar is het al langer aan de gang en zijn er al meerdere kastjes verspreid over het land. Ik vond het een leuk stuk en dacht: wij hebben miniboekenkastjes in Nederland, maar zou het ook niet een idee zijn om dat eens te proberen met boodschappen? Eigenlijk is het bij ons dus gebaseerd op een Amerikaans project.”
En hoe ging dat dan? Hoe ben je het gaan opzetten?
“Ik heb een kastje laten maken, in mijn voortuin gezet, volgestopt met boodschappen en gekeken wat er ging gebeuren. In het begin dachten mensen: wat is dat nou? Wat is er aan de hand? Is zijn koelkast stuk? Mensen begrepen niet helemaal waarvoor het precies bedoeld was. Het was de bedoeling dat mensen kennis maakten met het idee dat je er boodschappen in kunt zetten én uit kunt halen. Het heeft een paar weken geduurd totdat ze dat een beetje doorkregen. Ik heb heel rustig afgewacht, ik wilde niks forceren en het zichzelf laten bewijzen. Dat is aardig gelukt.”
Is het voor mensen lastig om er iets uit te halen?
“In het begin merkte ik dat mensen op tijden komen dat het een beetje donker is buiten. Maar doordat we nu heel veel reclame maken voor de kastjes en we veel vertellen over de doelstelling van het project, komen er ook heel veel kastjes bij. Daarmee haal je het een beetje uit de schaamte. Voedselverspilling is van iedereen: het is van mij, van jou, van de buren, van jongeren, van ouderen. We gooien allemaal te veel dingen weg. Door de ‘deelboodschappen’, de term die ik eraan heb gehangen, delen we boodschappen we met elkaar om te voorkomen dat we spullen weggooien. Daarmee help je meteen een ander. Het is heel mooi dat je in de praktijk merkt dat wanneer je vertelt over het project en wat het doet, het mensen helpt om geen schaamte meer te hebben.”
Andere mensen zetten iets in het kastje, maar wie mag er dan iets uithalen?
“Ik stel geen vragen bij het kastje. Je hoeft niet te betalen, je hoeft geen inkomensgegevens te laten zien en je hoeft niet lid te zijn. Je hoeft alleen maar het kastje open te doen en wanneer je iets lekkers ziet het eruit te halen. Je mag pakken wat je nodig hebt, je mag geven wat je kunt missen en je mag ook ruilen. Ik zet er bij wijze van een pak rijst in en zie een lekkere reep chocola die ik meeneem, dat mag ook. Het is een kastje van iedereen, van de buurt.”
Waar worden jullie kastjes gemaakt?
“De kastjes van de stichting worden gemaakt bij Reakt, dat is een werkplaats van de Parnassia Groep. Daar doen mensen met een afstand op de arbeidsmarkt aan dagbesteding. We willen ons project ook graag sociaal laten maken. Niet alleen een sociaal project hebben, maar de oorsprong ook sociaal laten zijn. Doordat deze mensen de kastjes maken, hebben ze een dagbesteding. Het is een soort win-winsituatie.”
Stel je hebt bij jullie een kastje besteld. Wat doen jullie daarna nog?
“We vragen mensen of ze het erg vinden om hun adres achter te laten voor onze kaart. Dat is zodat anderen ook kunnen zien waar een kastje staat. Daarnaast hebben we een aparte Facebook-groep waar mensen die een kastje hebben lid van kunnen worden. Handig om ervaringen uit te wisselen: hoe doe jij dingen en tegen welke problemen loop je aan?”
Wat zou je graag nog willen bereiken?
“Het doel is uiteindelijk om een heel netwerk te maken van allemaal mensen die een buurtkastje hebben in Nederland. Ik heb dit jaar in augustus ‘de dag van de buurtkastjes’ bedacht, die hoop ik ook volgend jaar weer te houden. Het is leuk om te merken dat mensen contact met elkaar zoeken en ideeën en ervaringen uitwisselen. Ik hoop dat er in elke stad, in elke wijk en elke buurt uiteindelijk een buurtkastje komt te staan. Het mooie van het kastje is dat je mensen kunt helpen en boodschappen kunt delen, maar we zien ook dat het kastje iets doet in de buurt. Het wordt een sociale ontmoetingsplaats: mensen ontmoeten elkaar, krijgen contact met elkaar en helpen elkaar. Het zorgt voor meer verbinding in de buurt.”
Meer lezen
- Meer weten over het buurtkastje? Of zelf er eentje bestellen? Kijk dan op de website van stichting Sogoed.
- Oma’s soep: voor minder eenzaamheid onder ouderen + een recept uit het boek.
- Vind gemakkelijk lokale producten bij jou in de buurt.
Tekst Rachel Vieth Fotografie stichting Sogoed
