Van een overvolle agenda tot drukte op het werk: deze momenten kunnen stress opleveren. Een beetje stress is ook niet erg en zelfs wel goed voor ons. Maar het is wel belangrijk om op tijd je stresslevel weer te verlagen. Kan het lezen van een boek daarbij helpen? Dit wil je weten over het verband tussen lezen en stress.
We denken vaak al snel dat stress iets negatiefs is, maar niets is minder waar. Stress is iets wat je nodig hebt voor energie, focus en prikkeling van lichaam en geest, aldus de Hersenstichting. Een beetje stress is op z’n tijd dus helemaal niet erg. Als je er maar voor zorgt dat je hersenen ook genoeg rust en ruimte krijgen om te herstellen.
Lezen om stress te verminderen
Eén van de manieren om stress te verminderen, is door rustmomenten in te plannen. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder legt dit uit tegenover de Magazine Media Associatie (MMA): “Cognitieve inspanning, zoals lezen, helpt in tijden van spanning of stress bij het activeren en controleren van de goede netwerken en de emotieregulatie in de hersenschors. Deze netwerken fungeren als rem voor die negatieve emoties en filteren allerlei informatie.” Kortom: een prikkelarm moment waarin je een boek leest en niet op een scherm kijkt, kan helpen om stress of spanning te verminderen.
Ondanks dat lezen kan helpen om te ontspannen, blijkt uit onderzoek van de MMA dat Nederlanders vinden dat ze er niet genoeg aan toe komen. Ze vinden het lastig om er tijd voor vrij te maken en bijna zeven op de tien Nederlanders wordt weleens afgeleid door digitale prikkels uit de omgeving. En dat terwijl lezen juist een aanvulling is, volgens Scherder: “Lezen is een verrijking van je brein. Je ontwikkelt je, je gaat over dingen nadenken, je gaat fantaseren. Tijdens schermtijd gaat je aandachtscapaciteit juist met name achteruit. Het zorgt voor een zogeheten braindrain: het wegvloeien van kennis.”
Lezen als middel tegen stress
Dat lezen goed werkt tegen stress, blijkt ook uit onderzoek dat de Universiteit van Sussex in 2009 al naar buiten bracht. Lezen zorgt niet alleen voor afleiding van stressfactoren, maar ook voor ontspanning van het lichaam. Je hartslag gaat omlaag en je spieren ontspannen zich. Daarbij kan lezen ook je negatieve emoties, zoals stress, somberheid, agitatie of angstgevoelens, laten verminderen. “Cognitieve inspanning, zoals lezen, activeert netwerken in de hersenen die als functie hebben het controleren en reguleren van emoties.”
Dit artikel verscheen eerder op Margriet.nl.
Meer lezen
- Onderzoek: een hond aaien (ook die van een ander) vermindert stress.
- Bibliotherapie: help jezelf door te lezen.
- Waarom een boek lezen goed voor je is.
Tekst Redactie Margriet Illustratie Eva Loesberg
Gepubliceerd 4 november 2023
