Tegenslagen horen erbij

Tegenslagen

We willen alles onder controle hebben, het leven moet perfect zijn. Maar juist tegenslagen en tekortkomingen brengen ons verder, vindt hoogleraar psychiatrie en filosoof Damiaan Denys.

Mogen we eigenlijk nog wel ongelukkig zijn?

“Sommige mensen zeggen letterlijk tegen mij: ‘U moet ervoor zorgen dat ik gelukkig word.’ We lijken te vergeten dat ook lijden bij het leven hoort. Dat wordt niet meer geaccepteerd. Het idee leeft sterk dat alles maakbaar is. We leggen ons moeilijk neer bij het feit dat sommige dingen je gewoon overkomen, en dat je daar dus zelf niets aan kunt veranderen.”

En die onrechtvaardigheid zou je beter onder ogen kunnen zien?

“Natuurlijk zijn een aantal dingen in het leven maakbaar, maar veel minder dan de meeste mensen aannemen. We staan heel negatief tegenover alles wat niet bijdraagt aan een ‘gelukkig leven’. Elk tekort – een handicap, of zelfs iets minder mooi, trager of intelligent zijn – is meteen een probleem. Terwijl de erkenning van een tekort, fundamenteel is om mens te zijn. Ik ben ervan overtuigd dat de goede dingen juist afhangen van omstandigheden waarin dingen niet lopen zoals je zou willen.”

Bente zoekt haar weg: psycholoog daten
Lees ook: In therapie gaan is net daten – Bente: ‘Ik voelde me op straat gezet door mijn psycholoog’

Hoe dan?

“Die worsteling maakt je sterker en dwingt je om creatiever te zijn. Ik denk dat wij als individuen niet in staat zijn om helemaal zelf invulling te geven aan ons leven. Hoe kan ik, met mijn beperkte verstand, het beste leven voor mezelf kiezen en realiseren? Juist door dingen die misgaan of anders lopen dan je dacht – een scheiding, een ziekte – word je gedwongen om een ander leven te leiden. En dan kom je op sporen en paden die je zelf niet had gekozen. Laat dat maar voor een stukje aan de wereld over. Ook in mijn leven ontstonden de meest creatieve oplossingen door de problemen die ik had, niet door mijn successen. Juist de onverwachte wegen zijn achteraf gezien vaak de mooiste.”

We kunnen dus beter anders naar problemen leren kijken?

“Soms gebeuren er dingen die echt heel erg zijn. Maar een probleem kan ook de mogelijkheid geven om je leven anders in te richten. We doen dat niet uit onszelf, dat is onze aard. Verandering vermijden we van nature. Maar ik zeg: probeer het te omarmen. Stel, je hebt een bepaalde baan, je doet dat tien jaar en je wordt ontslagen. Nou, vreselijk. Maar je wordt daardoor wel gedwongen om iets anders te doen, en na drie jaar zeg je misschien wel dat het goed geweest is. En dat kan met relaties zo zijn, met je kinderen. Kunst vindt zijn oorsprong juist in tekort. Niet in het feit dat het leven fantastisch is. Het is zwoegen, het is afzien, het is mislukken, en daaruit komen de mooiste creatieve momenten voort. Tekorten helpen ons om een rijker leven te leiden, of een goed leven. Ook al is dat niet altijd prettig.”

Interview Sjoukje van de Kolk  Fotografie Conner Ching/Unsplash.com

Kijk hier voor alle actuele aanbiedingen en kortingscodes in de webshop.

Promotional image

Van mental health tot goed nieuws

Flow nieuwsbrief

Wil je nog meer verhalen van Flow? Twee keer per week versturen we een mail met nieuwe artikelen.

SCHRIJF JE IN