We worden soms overspoeld met foto’s van enorme vriendengroepen, waardoor je het idee kunt krijgen dat je je ergens aan moet meten. Maar het is ook oké om minder vrienden te hebben. Flow’s Rachel gaat met hoogleraar sociologie Beate Volker in gesprek over vriendschap.
Naar aanleiding van een aantal verhalen over vriendschap in Flow 4, kwam er op ons Instagram-account een reactie binnen van een lezer die mijn aandacht trok. Ze schreef: ‘Ik zou het ook fijn vinden als er eens een artikel komt over mensen die niet veel vrienden hebben en dat dat ook oké is. Ik heb soms het idee dat er iets mis met me is omdat ik nauwelijks vrienden heb. Ik ben vast niet de enige die moeite heeft met het maken van vrienden of het onderhouden van vriendschappen.’
En daar had ze, wat mij betreft, helemaal gelijk in. Vriendschappen ontstaan echt niet altijd vanzelf en toevallig en zijn zeker niet altijd vanzelfsprekend. Al lijkt dat soms wel zo. In je jeugdjaren op school ging het misschien gemakkelijker: je deelde dezelfde interesses, was dag in dag uit samen, volgde dezelfde lessen. Maar ik denk dat wanneer je de schooltijd achter je laat, het maken en onderhouden van vriendschappen steeds ingewikkelder kan worden, vooral wanneer je andere keuzes maakt in het leven.
Over vriendschap
Om me eens meer te verdiepen in dit onderwerp, ga ik op zoek naar boeken. ‘Minder vrienden’, ‘geen vrienden’, ‘vriendschappen maken’. De trefwoorden brengen, gek genoeg, weinig op, tot ik stuit op het boek van Wil Derkse: Over vriendschap. Hij deelt in het boek inzichten van verschillende filosofen over dit onderwerp.
Een uitspraak van filosoof Michel de Montaigne valt me meteen op. Ware vriendschap is zo zeldzaam dat je maximaal één vriend kunt hebben. Nu hoef je je daar natuurlijk niet strikt aan te houden, want getallen zijn volgens mij nietszeggend in dit soort persoonlijke situaties, maar het bevestigt voor mij wel dat het oké is dat je wat minder vrienden hebt. Misschien komt het doordat we op social media overspoeld worden met foto’s van grote vriendengroepen, dat we het gevoel hebben dat we ons daaraan moeten meten. Terwijl dat helemaal niet zo is.
Veranderde vriendschappen
Ik leg het voor aan hoogleraar sociologie en professor Beate Volker: “Ik vind de vraag, hoeveel vrienden je ‘moet’ hebben altijd een beetje gek, want dat is heel persoonlijk. Er zijn mensen met heel weinig vrienden met wie het prima gaat, terwijl er mensen zijn met een enorm groot netwerk aan vrienden, die zich toch eenzaam voelen. Het is niet een getal dat je kunt noemen en ‘dan is het goed’ of ‘dan ben je gelukkig’. Het past echter wel bij hoe wij denken. Als je vijf vrienden hebt, dan ben je gezond. Als ik A doe, dan gaat B gebeuren. Maar met relaties is dat helemaal niet zo.”
Om een vriendschap te onderhouden moet je soms ook extra moeite doen, vertelt V0lker: “Als je een vriendschap niet goed onderhoudt, dan gaat het verwateren. Dat wordt erger wanneer een van de twee een andere afslag neemt in het leven, bijvoorbeeld bij het maken van grote beslissingen. De een krijgt een kind en de ander nog niet. Dat is wel een ding in een vriendschap, omdat je leven zo verandert. Je kunt elkaar, ondanks verschillen, nog steeds leuk vinden, maar je moet je wat extra inspannen voor elkaar. Je komt elkaar niet meer toevallig tegen en moet moeite doen iets met elkaar te doen. Dat doen mensen vaak niet.”
Meer vriendschappen dan vroeger
Wat we soms vergeten, en waar ik me eigenlijk helemaal niet bewust van was, is dat vriendschappen vroeger veel minder voorkwamen. Vooral niet in grote aantallen. Volker: “In de jaren 50 was een vriendschap eigenlijk iets heel bijzonders. Het was niet zo vanzelfsprekend als nu om vrienden te hebben. Je had je werk en je gezin.
Ik denk dat we nu in een tijdperk leven van vriendschap. De aandacht van zelfontwikkeling is nog nooit zo groot geweest, daar passen vriendschappen heel goed bij, want dat zijn gekozen relaties. Daarnaast wonen mensen steeds vaker minder dicht bij hun familie. Dat is natuurlijk niet altijd zo, maar het gebeurt wel sneller dat mensen kiezen voor een andere woonplaats. Familie is daardoor niet om te hoek, maar vrienden wel.”
Nieuwe vrienden maken
Ik gaf al eerder aan dat ik dacht dat vriendschappen makkelijker te maken zijn wanneer je jong bent en je bijvoorbeeld naar eenzelfde school gaat. Volker geeft me daar gelijk in, maar zegt ook: “Ook op oudere leeftijden kun je nog proberen nieuwe vriendschappen te maken, door je bijvoorbeeld aan te sluiten bij een kook- of sportclub. Soms doe je alleen iets wat meer uit je comfortzone ligt. Die stap kun je zetten om nieuwe mensen te ontmoeten die eenzelfde interesse hebben als jij.”
De les die ik leerde uit het boek en mijn gesprek met de hoogleraar is dat vriendschappen maken geen verplichting is, en dat je je al helemaal niet hoeft te meten aan een getal. En wat minder vrienden hebben, dat is dus ook oké.
- Hoe maak je meer tijd in een leven waar het altijd vol lijkt?
- Eerlijk zijn binnen een vriendschap: zo doe je dat.
Tekst Rachel Vieth Fotografie Krista Mangulsone/Unsplash.com
