In Flow 4 staat het verhaal van Gertrude Lok. Ze was zo gestrest dat ze er ziek van werd en besloot een halfjaar rond te trekken in Canada. Hoe gaat het met haar nu ze weer thuis in Nederland is?
Hoe gaat het met je?
“Het gaat goed. Mijn leven is op het moment weer een tikje chaotisch en daar kan ik niet zo heel goed tegen, maar ik probeer bewust mee te buigen met alles wat er gebeurt, en geen weerstand te bieden. Ik weet dat ik kan improviseren, dus kijk ik niet te ver vooruit en laat alles een beetje op me af komen. En ik geniet enorm van alle lieve, warme reacties op het boek. Dat doet zo ontzettend goed.”
Je bent nu al een tijdje terug in Nederland. Hoe houd je het vrije gevoel vast nu je weer terug bent? Val je niet terug in oude gewoontes?
“Ha! Ja en nee. Dat is de valkuil natuurlijk en daar ben ik me wel heel erg van bewust. Het eerste jaar was eigenlijk het makkelijkst: mijn energielevels bleken nog helemaal niet terug op ‘normaal’, dus fulltime weer aan het werk gaan was gewoon geen optie. En toen kwam corona er ook nog overheen. De wereld verstilde, opdrachten werden uitgesteld en ik nam de tijd om, op mijn eigen tempo, heerlijk aan het boek te fröbelen. Ik ben grafisch ontwerper, dus het boek is niet alleen mijn tekst, maar ook met mijn foto’s, mijn illustraties, mijn typografie. Dat was pure vrijheid.
En toen het boek er eenmaal lag en ik dreigde weer in oude routines vast te draaien, ben ik heel bewust m’n dagen anders gaan indelen: niet, zoals vroeger, alles zo efficiënt mogelijk organiseren zodat ik zo veel mogelijk kon werken, maar juist uitgebreid de tijd nemen voor kleine handelingen. Weg met het koffiecupjes-apparaat! Maar juist tien minuten de tijd nemen om met een Moka-potje een kop koffie te maken, net als op reis. Dat principe heb ik op heel veel oude routinehandelingen losgelaten en dat helpt me enorm om te vertragen en tot rust te komen.”
Hoe reageerde je omgeving op je vertrek naar Canada?
“Mijn vrienden waren eigenlijk allemaal heel positief. Ze vonden het stoer en erkenden dat er iets nodig was. Mijn zussen, ik ben met de meesten niet zo close, we schelen erg veel in leeftijd, reageerden tot mijn verrassing heel begripvol. Alleen mijn moeder, die natuurlijk ook ziek was, vond het heel egoïstisch van me. Daar heb ik het wel heel moeilijk mee gehad.”
Er zijn denk ik veel mensen die tegen hetzelfde aanlopen als jij had, maar niet een halfjaar naar Canada kunnen. Heb je misschien tips hoe je het ook ‘kleinschaliger’ kunt aanpakken?
“Er kan heel veel, als het echt nodig is. Dat is wel de les die ik zelf heb geleerd. Een paar jaar geleden had ik zo’n reis ook afgedaan als ‘onmogelijk’. Maar een reis naar Canada was niet het doel; het doel was onbereikbaar te zijn, onzichtbaar, zodat ik tijd en rust zou hebben om bij te kunnen komen. En onbereikbaar zijn kan op heel veel manieren.
Een vriendin van mij is op Pelgrimsroute gegaan: zonder man en kinderen naar Santiago de Compostella gelopen. Een andere vriendin is een paar weken gaan helpen in een dierenasiel op een Grieks eiland. Weer een andere doet aan huizenruil met andere huisdiereigenaren: er is een internationale website waar je een tijdje in andermans huis kan zitten en de enige prijs is: goed voor hun huisdieren zorgen. Zo kan je steeds drie, vier weken ergens anders zijn, terwijl iemand anders voor jouw huis, planten en kat zorgt.
Ik bedoel maar: staar je niet blind op een verre reis. Bedenk wat ‘onbereikbaar’ is voor jou en hoe dat in jouw leven, bij jouw karakter en jouw budget past. Het kan zo klein zijn als elke dag twee uur ‘blokken’ voor jezelf, je telefoon uit te zetten en met een boek in de hangmat te gaan liggen. Investeer in een hangmat!”
Je schreef Walkabout, een boek over je reis naar Canada. Waarom heb je het boek geschreven?
“Het boek schreef zichzelf. Nee, echt, het is mijn dagboek. Bijna elke dag schreef ik een stukje over de gebeurtenissen en bijna elk stukje slingerde ik ongecensureerd op Facebook. Ik heb geen heel grote Facebook-kring en zo wisten vrienden en familie waar ik was en dát ik er nog was. Ik had er verder totaal geen bijgedachten bij. Maar de reacties waren zo hartverwarmend, en de kreet ‘wanneer komt het boek’ kwam zo vaak voorbij, dat ik tegen het eind van de reis dacht: nou, misschien komt dat er inderdaad wel. Waarom eigenlijk niet? Dit moet toch voor heel veel mensen heel herkenbaar zijn.
Dus toen ik thuis was, heb ik alle stukken achter elkaar gezet en dubbele overpeinzingen en een teveel aan reisgeneuzel eruit gevist. Ik heb er nog wat stukjes bij geschreven (hoe was het zo gekomen, hoe is het afgelopen, hoe was het gegaan met m’n beste vriendin erbij) zodat er een rond verhaal ontstond dat ook begrijpelijk en herkenbaar was voor wie mij helemaal niet kent. En dat heb ik aan een paar mensen laten lezen, waarna ik nog een rondje heb geredigeerd.
Het boek dat zo ontstond, bleek een voor veel mensen herkenbaar portret van een hilarisch overspannen kluns die redelijk plompverloren ging rondcrossen in één van de mooiste gebieden ter wereld en ondertussen net zo veel leerde over dat land en zijn bewoners als over zichzelf. Een beetje ‘Bridget Jones’s Burn-out’, zeg maar.
Je schreef dat je ‘te koop-borden’ tegen het raam geplakt hebt? Ben je van plan te gaan verhuizen?
“Het afgelopen jaar heb ik rustig de tijd genomen om wat ’moet’ te matchen met wat ‘kan’ en met wat ik ‘wil’. Want wat ‘moet’ is de tering naar de nering zetten, omdat ik me er nu wel bij heb neergelegd dat fulltime werken niet meer ‘kan’.
Na drie jaar is m’n energie nog steeds heel beperkt. Daar kun je tegen vechten, of je kunt je erbij neerleggen. Ik heb gekozen voor het laatste. Want wat ik ‘wil’ is eigenlijk: de rust en ruimte vinden om meer van dit soort eigen projecten te doen: ik heb zo veel ideeën voor verhalen, boeken, tekeningen… het soort werk waar ik ooit voor naar de kunstacademie ben gegaan en waar ik zo innig gelukkig van word.
Dus het dure droomhuis in Den Haag, vlak bij zee, staat te koop. Ik hoop dat ik er een klein huisje met veel ‘buiten’ voor terug kan kopen, ergens aan de groene rafelranden van Nederland, waar ik ook vandaan kom. Een concreet plan is er nog niet, daarvoor is de woningmarkt gewoon te vreemd op het moment. Eerst verkopen, en dan zien we wel hoe of wat. Het doel is om weer ruimte te hebben: financieel, maar ook fysiek en in mijn hoofd. En dat doel wijst dan straks de weg wel. Dat vertrouwen heb ik weer.”
- Je kunt het boek Walkabout hier bestellen.
- De Walk of Wisdom: een pelgrimstocht van 136 kilometer lang.
- Flow’s Bente paste op een huis in Engeland, lees hier haar verhaal.
- Lees het verhaal over de reis van Gertrude in Flow 4.
Interview Rachel Vieth Fotografie Michel Mees
