Hoe kunnen we de wereld beter begrijpen?

Het gevoel kan je soms overvallen: dat we in een onoverzichtelijke wereld leven, waarin we maar wat ronddobberen met z’n allen. Journalist Annemiek Leclaire zoekt uit hoe we weer grip kunnen krijgen.

Ik voel me weleens een dobberend bootje op een onstuimige zee, de golven zijn zelfs te wild om mijn anker uit te gooien. Dat komt omdat de wereld en mijn leven zo in beweging zijn. De toekomst is naar mijn idee nog nooit zo onoverzichtelijk geweest. Neem de wereld. Natuurlijk heeft een deel van de wereldbevolking het altijd al zwaar gehad door honger, ziekte en oorlogen.

Maar we waren op de weg vooruit. Er was een eensgezindheid om het leven voor iedereen beter te maken. Politieke leiders gingen meer samen- werken, minderheidsgroeperingen kregen rechten – in het Westen brak een tijd van vrede en welvaart aan, met gelijke kansen voor iedereen. Die houding is veranderd, dat is 
te zien aan de populariteit van politieke leiders die zich nadrukkelijk alleen inspannen voor hun eigen groep.

De Israëlische historicus Yuval Noah Harari vat de ontgoocheling hierover goed samen in zijn boek 21 lessen voor de 21ste eeuw. ‘Aan het eind van de twintigste eeuw leek het erop dat de grote ideologische veldslagen tussen fascisme, communisme en liberalisme waren geëindigd met een overweldigende overwinning voor het liberalisme,’ schrijft hij. ‘Democratie, mensenrechten en de vrije markt leken voorbestemd om de hele wereld te veroveren. Maar zoals altijd nam de geschiedenis een onverwachte wending en na 
de val van het fascisme en het communisme, raakt nu het liberalisme in de knel. Dus waar gaan 
we met zijn allen naartoe?’