Waar je ook gaat deze zomer: je neemt jezelf altijd mee. Dat is soms handig, soms minder. Want waar je thuis tegenaan loopt (stress, verdriet of eenzaamheid), is op een andere plek niet ineens opgelost.
Denken jezelf thuis te kunnen laten: hoe werkt die ‘denkfout’? We vragen het Amy van den Broeck. Als online psycholoog biedt ze reizigers over de hele wereld hulp via mail en telefoon. Omdat ze haar werk zelf grotendeels als digital nomad uitvoert, kent ze hun worstelingen en valkuilen.
De problemen van reizigers klinken in eerste instantie niet eens zo anders dan die waar veel mensen thuis mee te maken hebben: angst, stress, somberheid. Maar ook: heimwee en moeite met het opbouwen van relaties. Hoe zit dat, dat we reizen soms kunnen zien als vlucht, en denken onze ‘ik’ thuis achter te kunnen laten?
Van den Broeck: “We hebben vaak de neiging om het buitenland te verheerlijken, denken dat onze worstelingen er dan niet meer zijn. Dat is soms tijdelijk zo, want we dompelen ons onder in leuke activiteiten. Daarna blijkt dat je jezelf hebt meegenomen en komen je problemen terug.”
Piekergedachtes thuislaten
Van den Broeck vertelt over het mechanisme erachter: onze neiging tot vermijdingsgedrag. “Dat we pijn of angst willen vermijden, is iets biologisch. Zagen we als oermens een beer, dan moesten we fysiek vechten of vluchten. Tegenwoordig zijn onze angsten vaker psychologisch. Maar ongemak of pijnlijke situaties zullen er altijd zijn, bijvoorbeeld wanneer je liefdesverdriet hebt. Omdat we ons zo snel mogelijk goed willen voelen en de kortetermijnbeloning aantrekkelijk is, lijkt het makkelijk om weg te gaan. Door jezelf in een andere context te plaatsen, verwachten we even niet bezig te hoeven zijn met narigheid.”
Op vakantie denken we piekergedachtes soms lekker thuis te kunnen laten. Al bén je soms toch ook gewoon niet bezig met angst, stress of verdriet als je op vakantie afgeleid wordt door zon en avonturen? “Vaak werkt dat inderdaad een kortere periode wel. Maar op de lange termijn komen je worstelingen terug. In het buitenland zijn ook mensen met wie je praat, met wie je relaties opbouwt – of dat probeert. Als je dan tegen dezelfde problemen als thuis aan loopt, zijn de kosten extra hoog.”
Ongeluk hoort bij het leven
Van den Broeck denkt dat we in onze samenleving weinig tolerantie hebben als het om problemen gaat. Ongeluk, spanning, verveling: we accepteren niet voldoende dat die bij het leven horen. Social media dragen daaraan bij. Je ziet weinig narigheid in de (online) levens van anderen, maar vooral plezier en geluk. Met extra veel mooie vakantiefoto’s.
Dat de problemen die je thuis al langere tijd bij je draagt ook naar boven komen in het buitenland, heeft ze zelf ook ervaren. “Veel mensen hebben een kwetsbaarheid. Bij mij is het een neiging tot somberheid en negatieve gedachtes. Bij veel reizigers komt die kwetsbaarheid in een andere omgeving toch – of juist – aan het licht. Op reis is je sociale netwerk vaak kleiner, terwijl sociale steun juist zo belangrijk is in het leven. Dan kun je je weg van huis snel eenzamer of ontworteld voelen.”
Het positieve van reizen
Maar ondanks deze valkuilen en waarschuwingen is Amy van den Broeck vooral heel positief over reizen. “Ik denk dat het veel veranderingen in gang kan zetten. Vooral bij langere reizen kun je echt tot je kern komen, je hebt de tijd om verdiepend na te denken. Bovendien brengt afstand perspectief. Je ziet mensen anders leven dan wij vaak doen. Minimalistischer bijvoorbeeld, dicht bij de natuur of als hechte gemeenschap, samen met familie en vrienden. Door zoiets kun je je realiseren: ik kan het ook zo doen.”
Wat belangrijk is, noemt Van den Broeck, is het onderzoeken van je beweegredenen. Wil je weg vanuit nieuwsgierigheid? Of voel je je vervelend of verveeld? “In het geval van het tweede kun je proberen iets te veranderen aan hoe je nu tegen dingen aankijkt. Je kunt leren om bepaalde emoties meer te tolereren of er anders mee om te gaan.
Een ander belangrijk punt is je waarden leren kennen en toe te werken naar hoe je wilt leven, ongeacht de plek.” Iemand die zich – thuis of op reis – eenzaam voelt, kan zichzelf leren toestaan zich soms alleen te voelen. En vervolgens kijken hoe meer saamhorigheid of geborgenheid in zijn leven te krijgen.
En zo wordt het alleen maar fijner die eigen ‘ik’ mee te nemen. Of je nu op reis gaat deze zomer, of thuisblijft.
Meer lezen?
- Dit stuk komt uit een langer verhaal over jezelf meenemen op reis. Je vindt het complete artikel in het Flow Vakantieboek.
- Amy van den Broeck begeleidt reizigers, expats en thuisblijvers online. Op haar site Psycholoogopreis.com schrijft ze over emotionele problemen en uitdagingen waar je op reis tegenaan kunt lopen.
Tekst Ilse Savenije Illustratie Lotte Dirks
