Marte maakt ervaringstheater: "Mijn voorstellingen kan je met al je zintuigen beleven"

Marte Boneschansker maakt een-op-een-ervaringstheater over onderwerpen als verlangen, rouw en rituelen. Aan deze dingen wordt volgens haar te weinig aandacht besteed, terwijl ze toch erg mooi kunnen zijn.

Wat ben je aan het doen?

“Dit jaar staat in het teken van verlangen. Elke maand kom ik daarvoor samen met een groep. Geen praatgroep, we dóén vooral: telkens nodigen we kunstenaars uit met wie we dit thema vanuit hun perspectief onderzoeken. Mijn voorstelling BLOOS de mens is hier onderdeel van. Hoe verlangen eruitziet is heel individueel: je kunt dromen van een nieuwe baan, een avond alleen zijn, een dag iemand anders zijn of de zon zien opkomen in de natuur. Maar daarvóór gaat verlangen over je veilig voelen, over angst en schaamte. Zonder veiligheid is er voor verlangen geen plek.”

Vorig jaar deed je hetzelfde met het thema ‘rouw’. Wat heeft dat gebracht?

“Heel veel troost, in ieder geval. Rouw is net als verlangen erg breed: het gaat over verlies van dierbaren tot aan scheiding, over teleurstellingen en afscheid. Vaak maken we er maar weinig ruimte voor, dus het was al heel bijzonder om hier een jaar lang bij stil te staan. Het leerde me dat rouw eindeloos doorgaat, verlies komen we ons hele leven tegen. Rouw laat je ook voelen hoeveel liefde er was, anders zou het niet zo’n pijn doen. Er schuilt schoonheid in hoe we er een vorm voor proberen te vinden of rituelen voor bedenken.”

Hoe belangrijk zijn die rituelen nog voor ons?

“Veel rituelen van vroeger zijn we kwijtgeraakt, terwijl ze zo belangrijk zijn. Ze helpen je omgaan met angsten en verdriet, maar ook met plezier. Want ook bij verlangen horen rituelen. Daar heb je niet per se een gebedshuis bij nodig. Voor het Jaar van Rouw maakte een kunstenaar bijvoorbeeld een tent van kledingstukken van overleden mensen, waarin je je kon verschuilen.”

Hoe zou je je werk typeren?

“Mijn audiovoorstellingen zijn fysieke ervaringen, zodat je de verhalen met al je zintuigen kunt beleven. Bij de voorstelling ROUW wandel je bijvoorbeeld langs plekken die een rol spelen in de verhalen van mensen over verlies. Lopen brengt je in een cadans en maakt je actief – dat luistert anders dan wanneer je op een stoel zou zitten. Verder kies ik graag voor intieme onderwerpen. Dat waar we het niet over hebben, is eigenlijk het interessantst: verlangen, rouw, onze schaduwkanten. Die gesprekken neem ik op zodat iedereen ze kan horen. Maar het liefst nodig ik mensen uit om samen te praten. Want als je elkaars verhaal kent, valt je oordeel weg en komt er ruimte voor compassie.”

Martes voorstelling is te zien bij museum Dat Bolwerck in Zutphen.