Met deze roman beleef je Parijs in al z'n schoonheid en lelijkheid

Marije van der Haar is coördinerend eindredacteur van Flow en veellezer. Ze zit in een leesclub en staat iedere ochtend eerder op om tijd te maken voor een (luister)boek. Hier tipt ze persoonlijke parels die haar zijn bijgebleven of waar ze zich op verheugt. Deze keer: Luister van Sacha Bronwasser.

Eerder schreef ik al dat ik me verheugde op dit boek, dat ineens iedereen aan het lezen lijkt te zijn. Na lang twijfelen besloot ik dat het Luister was waarop ik mezelf zou trakteren tijdens de Boekenweek (dat ik een week later een tweede ronde deed, daar hebben we het maar even niet over). Hoewel het omslag me niet meteen aansprak, verdween ik meteen in het verhaal én in Parijs. Iemand op Goodreads gaf de tip om op een kaart bij te houden welke locaties de hoofdpersoon allemaal aandoet – een fijne manier om het boek nog beter te laten beklijven.

Hier gaat het over

Het boek bestaat uit meerdere verhalen in één, die Sacha Bronwasser uiteindelijk kunstig aan elkaar knoopt. Om spoilers te voorkomen beperk ik me hier tot een aantal hoofdlijnen. Wil je weten wat ze nou precies met elkaar te maken hebben, dan raad ik je aan om het boek te lezen. 🙂

Na het eerste jaar van haar opleiding fotografie wil Marie maar één ding: weg zijn van hier. Van het studentenhuis waar ze zich onbespied waande, (‘3x bellen voor Marie’), van haar ouders met wie het contact zo stroef gaat, van haar opleiding waar de leerlingen elkaar moeten beoordelen en vooral van haar docent Flo – van wie ze volledig in de ban raakte. Precies op dat moment ziet ze een advertentie in het AD waarin een au pair in Parijs wordt gezocht.

Marie komt terecht bij Philippe, Laurence en hun zoons Nicolas en Louis, die samen een piepklein, chaotisch appartement delen. Slapen doet ze aan de andere kant van de stad in de dienstbodekamer op de zevende etage in het huis van Ghislaine, Philippes moeder. Naast de spiegel staan alle namen van de vorige au pairs, die standaard een jaar blijven. Dat er in 1986 twee namen op het behang staan, valt Marie in eerste instantie niet eens op. Dat was het jaar van Eloïse, toen er op elke straathoek terreur dreigde in Parijs. Waarom moest ze zo halsoverkop vertrekken?

De vader des huizes was als kind al ‘een beetje anders’ dan zijn broers en zus. Hij ‘ziet’ dingen die gaan gebeuren en onontkoombaar zijn. Hoewel niemand hem gelooft, voelt Philippe zich verplicht om mensen te waarschuwen of tegen beter weten in een poging te doen naderend onheil te voorkomen. Ook als hij daar een hoge prijs voor betaalt.

Dit haalde ik eruit

Sommige boeken helpen je om je smaak te ontwikkelen en erachter te komen waarom je iets wel of niet graag leest. Wat ik zo fijn vind aan Luister is dat de structuur totaal niet onlogisch of verwarrend voelt, hoewel die in eerste instantie wat ingewikkeld lijkt. Geen moment was ik bang dat Bronwasser een belangrijke vraag onbeantwoord zou laten of me eeuwig in het bos zou laten dwalen omdat ik geen idee had waar de uitgang was. Bronwasser beheerst de kunst van een verhaal én de spanning goed opbouwen tot in de puntjes.

Zinnen die me raakten

‘Ik had zo het station in kunnen lopen, voorbij de grauwe laag van zwervers die rond de ingangen zat vastgekoekt, en daar aan de lange rij loketten een ticket terug naar Nederland kunnen kopen. Dat níét doen was steeds een kleine overwinning, die geen passant en geen duif opviel.’
‘Parijs bestond uit klapdeuren, zoals in restaurants in stomme films. Tussen het voor- en achtergedeelte bestond bijna niets. Podium en coulissen, bovengronds en ondergronds, heden en geschiedenis – continu stapte ik van de ene naar de andere kant. Het was niet eens stappen, ik viel erdoorheen.’
‘Die avond, de eerste van vele in jouw huis aan de kade, heb ik voor het eerst het idee dat ik niet alles zelf moet gaan uitvinden, maar dat je ook in een nieuwe fase kunt belanden. Gewoon door een voordeur binnen te gaan.’
‘Jij koopt het voor me, ook een leren jas die ik eigenlijk te zwaar vind maar die ‘echt een kunstenaar van je maakt, M.’, zeg je. In de spiegel zie ik achtereenvolgens een androgyne Marlene Dietrich-incarnatie verschijnen, een sexy vrouw, een existentiële wannabe, een victoriaanse maagd… Een maskerade waar ik part noch deel aan heb. De identiteiten worden om me heen gehangen als op een kartonnen aankleedpop, het is griezelig en heerlijk.’