Helemaal offline gaan tijdens je vakantie: 4 voor- en nadelen

Die smartphone, wat doe je ermee op vakantie? Zet je ’m op vliegtuigstand en laat je hem onder in je koffer? Of hangt ie standaard aan een touwtje om je nek? Liddie Austin houdt een interne dialoog over de voor- en nadelen van offline zijn in je vrije weken.

Online: de wereld in je hand

Ooit leefde ik dagenlang in onwetendheid van het verongelukken van prinses Diana in Frankrijk, waar ik toen notabene zelf ook was. Anno 2023 zou ik daar meteen een pushbericht over ontvangen. Het maakt in de grote lijn der dingen niks uit, maar toch: als nieuwsjunk vind ik het fijn om op de hoogte te zijn en zo min mogelijk te missen. Voor de moderne mens die last heeft van FOMO (ik dus) is de smartphone een uitkomst. Als je wilt, kun je van alles op de hoogte zijn, je hebt de wereld in je hand. Heb je geen zin in die wereld, dan laat je hem in je hotelkamer achter.

Offline: afstand tot thuis

Er is ook wat te zeggen voor offline. Op vakantie wil je afstand nemen van het alledaagse leven van thuis. Dat lukt niet als je een apparaat bij je draagt waarop je berichten ontvangt van en verstuurt aan het thuisfront. Jammer van de vakantie. Ik hoef als ik weg ben niet te weten wat er thuis gebeurt of wat andere mensen in mijn timeline doen. Vroeger was ik tevreden als we een Nederlandse krant van drie dagen geleden ergens in een buitenlandse kiosk aantroffen, zelfs als het een krant was die ik thuis nooit zou lezen. Die gaf precies de afstand van thuis aan die al vakantie vierend prettig is.

Online: alleskunner

Dankzij de smartphone heb ik nu geen omkijken naar dingen die vroeger op reis echt bewerkelijk waren. Je bent het inmiddels misschien vergeten of hebt er nooit mee te maken gehad, maar ik herinner me nog goed de stress als ik tijdens de vakantie op vrijdagmiddag koortsachtig op zoek moest naar een postkantoor om daar een girobetaalkaart te innen zodat er geld was voor het weekeinde. En ook: hoe we op een houtje moesten bijten als dat niet was gelukt omdat het Franse postkantoor op vrijdag al om twaalf uur bleek te sluiten. Ik kan nu met mijn smartphone overal alles betalen. Ook kan ik er de weg mee vinden, het weer voor de volgende dag checken, muziek mee luisteren en heb ik er mijn fototoestel mee binnen handbereik. Dat maakt de vakantie alleen maar leuker.

Offline: lekker verdwalen

Tuurlijk, zo’n smartphone is makkelijk. Maar vakantie is toch ook bij uitstek het moment om te verdwalen en een keer niet de snelste route van A naar B te nemen? Een plek te ontdekken die niet op je to do- en to see-lijst stond? Wie weet krijg je als je iemand de weg vraagt wel een tip voor een bijzondere plek waar Google je nooit naartoe had geleid. Waarom zou je ook alle vragen die je hebt meteen beantwoord willen hebben? Je kunt het weten ook even voor je uit schuiven. Het komt wel. Het laatste nieuws hoef je echt niet altijd te weten, dat komt straks wel weer als je geheel verkwikt en ontspannen thuiskomt en een blik werpt op de stapel kranten die daar op de eetkamertafel op je wacht. Heerlijk relativerend: eigenlijk kunnen die meteen bij het oud papier.

Online: de helpende hand

Dankzij de smartphone sta ik waar ik ook ben in contact met anderen, en dan met name met mijn kinderen. En kan ik ook daadwerkelijk iets voor hen betekenen in geval van nood. Jaren geleden alweer appte de tienerdochter die we net in Rome op het vliegtuig naar Boedapest hadden gezet, dat ze bij nader inzien toch niet genoeg geld bij zich had. ‘Geen probleem!’ appte ik terug. ‘Ik maak meteen iets over.’ En dat deed ik, in de auto op een Italiaanse snelweg. Het voelde modern en werelds. Ik ben zelden zo tevreden geweest met de moderne technologische mogelijkheden als toen. Natuurlijk, als het niet had gekund, hadden we iets anders verzonnen, maar dit was zo makkelijk en snel. Afgezien daarvan: het is ook leuk om mooie vakantiefoto’s of -ervaringen met het thuisfront te delen als je daar zin in hebt (en ze stiekem een beetje jaloers te maken)? Zo niet, dan doe je het niet. Maar het is winst dat die mogelijkheid er is.

Offline: altijd bereikbaar

Helpen in geval van nood, oké, maar wat valt daaronder? Afgelopen zomer stond ik op een opgraving in de Peloponnesos in een graf van duizenden jaren voor Christus te turen. Daarin zou het geraamte van een paard liggen, stond op het bordje ernaast. Terwijl ik van de botten die ik in de diepte zag liggen een paard probeerde te vormen, stroomde er een reeks appjes op mijn smartphone binnen. Berichten van zoonlief, zag ik, en het eerste was: ‘Help.’ Dat zijn de apps die je snel opent, op vakantie of niet. Ik zag een foto, waarvan kon ik ook in dit geval (zonder leesbril!) zo snel niet ontwaren. ‘Wat is dit?’ appte ik dus terug. Het bleek het glazen deksel van de hapjespan te zijn, kapot gevallen op de keukenvloer thuis. Hè, wat vervelend. Het duurde even totdat ik weer terug was bij het paardengeraamte en de prachtige omgeving. En als ik mijn smartphone niet bij me had gehad, had zoon het ‘probleem’ ongetwijfeld ook zonder mijn bemoedigende woorden opgelost.

Online: van het een in het ander

Niks heerlijker dan op vakantie te verdwijnen in een goed boek. Wie is die schrijver, heeft hij nog andere boeken geschreven? O, hij blijkt in een podcast te zitten, meteen even luisteren nu je hier toch met alle tijd van de wereld onder een parasol op het strand ligt. En wie is die jou totaal onbekende kunstenaar wier werk je in een museum in Manchester ineens zo raakt? Even opzoeken: wow, wat een fascinerend leven heeft zij geleid. En in de buurt is nog meer werk van haar te zien, laten we gaan! Dankzij de smartphone kun je op vakantie mooie ervaringen diepte geven, je gedachten een duw geven, kennis opdoen.

Offline: los van je telefoon

Zonder smartphone ben je meer in het nu. Je ziet waar je bent, je scrolt niet hersenloos door Instagram. Zo dim je de onrust in je hoofd, precies zoals dat de bedoeling is van een vakantie. Wie weet kom je zelfs tot een leuk gesprek met iemand als je niet op een schermpje tuurt… En terwijl je gewoon om je heen kijkt op een terras of een boek leest aan het strand, realiseer je je ongetwijfeld hoeveel tijd je eigenlijk verspilt met dat gehang op die vermaledijde telefoon. Hoe afhankelijk je ervan bent geworden, verslaafd eigenlijk. Dat kan anders als je weer thuis bent.

Conclusie?

De smartphone is een verlengstuk van het leven thuis. Des te fijner is het dat je op vakantie niet hoeft te reageren op alles wat er zich op aandient. Net zoals het heerlijk is om je ’s nachts nog even om te draaien als je op de wekker ziet dat je nog lang niet hoeft op te staan, is het nu extra relaxed om de berichtjes te zien binnenkomen in de wetenschap dat je er niks mee hoeft te doen. Laat maar gaan, want jij bent op vakantie. De groepsapp laat van zich horen om een afspraak te maken voor over een maand? Jij neemt net een duik. Je ziet het wel weer als je thuiskomt.