Altijd klaarstaan voor een ander is waardevol, maar wat als je afhankelijk wordt van de waardering die je ervoor krijgt — en voorbijgaat aan je eigen behoeftes? Codependentie, wordt dit ook wel genoemd. Dit zijn de kenmerken.
Coach Fiona van Rees Vellinga zet tien eigenschappen op een rij. ‘Meestal springen drie kenmerken eruit, maar herken je ook in de andere punten wel iets.’
1. Moeite met voelen
‘Je bent je minder bewust van lichamelijke sensaties zoals een brok in je keel of spanning in je lichaam. En als je ze wél voelt, heb je geleerd er niet naar te luisteren. Je negeert de rode vlaggen die je lichaam aangeeft.’
2. Slechte zelfzorg
‘Je neemt geen verantwoordelijkheid voor je behoeftes en wensen. De verantwoordelijkheid voor je geluk leg je bij de ander. Je maakt je afhankelijk van zijn of haar erkenning.’
3. Niet transparant
‘Je bent niet open over je behoeftes. In plaats van te zeggen: “Ik vind het fijn als je een arm om me heen slaat,” word je boos of kwijn je weg.’
4. Moeite met aangeven van grenzen
‘Vaak vind je het spannend om nee te zeggen omdat je de ander niet wilt teleurstellen. Zo ontstaat er minder ruimte om te doen wat jíj wilt.’
5. Te weinig eigenwaarde
‘Je voelt je minderwaardig en gaat pleasen om je geaccepteerd en geliefd te voelen.’
6. Negatieve controle uitoefenen of toelaten
‘Je wilt bepalen wat anderen over je denken en voelen. Maar in plaats van helder en open te zijn, communiceer je indirect: door te pleasen hoop je liefde en waardering te krijgen. Omgekeerd laat je je partner te veel invloed uitoefenen. Je ‘vervormt’ jezelf om de ander te plezieren.’
7. Wrok en wraakgevoelens
‘Als je partner je niet de waardering en erkenning geeft waar je behoefte aan hebt, word je boos. Je woede slaat naar binnen en gaat broeien en woekeren. Totdat de bom barst.’
8. Perfectionisme
‘Je wilt de perfecte partner, vriend(in), ouder en werknemer zijn. Fouten maken mag niet, want daar krijgt je gevoel van eigenwaarde een knauw van.’
9. Vermijding
‘Je gaat de werkelijkheid uit de weg door te vluchten in werk of in intense relaties.’
10. Uit de weg gaan van intimiteit
‘Je staat niet in verbinding met jezelf en kunt dus ook geen echte connectie maken met anderen.’
Meer lezen
- In Flow 1-2022 lees je meer over codependentie.
- Zes boeken over de liefde en relatieproblemen.
- Zes vormen van liefde volgens de oude Grieken.
Tekst Otje van der Lelij Illustraties María Luque