De kunst van het verdwalen

Goed verdwalen is intens leven, vindt journalist  Chris Muyres. Een pleidooi voor zo af en toe de weg kwijtraken, letterlijk en figuurlijk.

Gek genoeg heb ik na een bijzondere reis naar New Orleans het verdwalen langzaam  uit mijn systeem laten glippen. En het gemis daaraan begint de laatste tijd weer op te spelen, merk ik. Want ik weet niet of het aan mij ligt, maar ik heb het gevoel dat het hele leven steeds meer een Verkade-album wordt. Alles lijkt meer en meer geformatteerd te zijn  als invuloefening: school, werk, maatschappij, leven…

De vraag is nu: hoe slaag je erin om in een overgeorganiseerde wereld nog te dwalen en verdwalen? Filosoof en voormalig Denker des Vaderlands René ten Bos: “Als je je onttrekt aan het systeem, er niet in mee kunt of er gewoon niet in past, wordt dat gezien als falen,  als mislukken. Dat is een heel verkeerde benadering. Ieder mens is bang om als mislukking gezien te worden. Daarom is er een angst om andere keuzes te maken, terwijl die je misschien veel meer brengen dan het volgen van de uitgestippelde lijntjes.”

Ten Bos meent dat het onderkennen van je angst de eerste stap is op weg naar vruchtbaar verdwalen. De Amerikaanse schrijver en essayist Rebecca Solnit denkt er net zo over. In haar boek A field to guide to getting lost schrijft ze: ‘De angst om fouten te maken kan zelf een enorme fout worden, eentje die je ervan weerhoudt om te leven.’

Lees ook: Goed nieuws: hier volg je de hele zomer gratis buitenyoga

“Ik sprak laatst een student die helemaal vastzat,” zegt Ten Bos. “Hij woonde nog steeds thuis, maar had het knagende gevoel dat hij misschien eens naar een andere stad moest. Dan heb je twee mogelijkheden: of je doet het niet en komt niet van het knagen af, of je doet het wel en loopt het risico dat je heimwee krijgt. Tel uit je winst. Als je te bang bent voor de consequenties omdat je dan zou kunnen falen, ga je vroeg of laat malen: waarom heb ik nooit de stap gewaagd?”

‘Het begint dus met accepteren dat je de controle kwijt bent, dat je niet meer weet waar je naartoe moet. Dát is erg belangrijk bij verdwalen. En dan goed rondkijken wat er om je heen gebeurt, om daarvan te leren. Want als je blind inzet op een vaste koers, ga je in cirkels lopen,’ schrijft Harvard-professor John Huth in The lost art of finding our way. Dat geldt als je echt bent verdwaald, maar ook in het leven.

In dit verband is het mooi wat historicus Aaron Sachs aan Rebecca Solnit antwoordde op haar vraag hoe de ontdekkingsreizigers van vroeger omgingen met het feit dat ze grote delen van hun reis op blanco delen van de landkaart doolden. Sachs: “Hun belangrijkste vaardigheid was simpelweg het kunnen bewaren van het optimisme dat ze zouden overleven en hun weg konden vinden.”