Vaak concentreren we ons in het leven op de dingen die we nog willen of kunnen doen. Maar wat als we het eens omdraaien? Als we focussen op wat we niet (willen) doen of zijn?
In een wereld waarin to do-lijsten en ervaringen opdoen aan de orde van de dag zijn, voelt iets niet doen wellicht als een ietwat onpopulaire aanpak. Een ondergeschoven kindje. Terwijl dingen niet doen (of zijn) misschien precies is wat we nodig hebben.
Via negativa
Dat ‘niet doen’ vindt haar wortels in de ‘via negativa’, oftewel: de weg van ontkenning. Een eeuwenoude term die in de kern betekent dat het alleen mogelijk is om te beschrijven wat God niet is, en je niet kunt praten over wat hij wel is, omdat dat zijn ware aard nooit goed weergeeft.
Vrij vertaald: als je niet weet wat de juiste keuze of jouw volgende stap is, focus dan op de dingen die het in ieder geval niet zijn. Focussen op wat je niet wilt of kunt, biedt een helpende hand als je vastzit in bijvoorbeeld je relatie, studie of baan en niet weet hoe je de situatie weer kunt verbeteren.
De weg van het niet doen
Hoewel je richten op het negatieve niet per se verleidelijk klinkt, biedt de via negativa ons in dergelijke situaties wijsheden die we door het kijken naar de positieve aspecten wellicht over het hoofd zien. We hebben soms eerst slechte ideeën nodig om uiteindelijk tot een goed plan te komen. De beste manier om te leren is door het bestuderen van andermans mislukkingen – niet de successen.
De via negativa in de praktijk
Begin eens met het maken van een to don’t-lijst, suggereert het Amerikaanse platform The Atlantic. Schrijf alles op wat je uit gewoonte of verplichting doet, maar eigenlijk liever niet doet. Misschien laat de to don’t-lijst je inzien dat er vriendschappen zijn die je geen energie meer geven, of dat je je social media wilt verwijderen omdat ze je tijd opslokken.
Zoals Thomas Edison ooit zei:
“I have not failed. I’ve just found 10,000 ways that won’t work.”
Meer lezen
- Waarom we pleasen (en hoe je ermee stopt).
- Dág prestatiedrang: een anti-pleidoor voor ons streven naar succes.
- Verlamd door die lange to do-lijst: zo ga je ermee om.
Tekst Lisanne van Marrewijk Fotografie Getty Images Illustratie Hadas Hayun
Gepubliceerd op 26 april 2023
