Leestip: Irene Solà neemt je mee naar een wereld die groter is dan jezelf

Marije van der Haar is coördinerend eindredacteur bij Flow en veellezer. Ze zit in een leesclub en heeft sinds 2017 haar eigen ochtendritueel: ze staat eerder op om tijd te maken voor die altijd groeiende boekenstapel. Hier tipt ze persoonlijke pareltjes en (luister)boeken die haar zijn bijgebleven of waar ze zich op verheugt. Deze keer: Ik zing en de berg danst van Irene Solà.

Soms zet zich zo’n beeld in je hoofd vast van het type lezer dat je bent, en kies je (onbewust) vaak de boeken die daarbij passen. Zo was ik ervan overtuigd dat magische verhalen niets voor mij zijn – en al helemaal niet als daar veel natuurbeschrijvingen in voorkomen (laten we het erop houden dat ik liever in de natuur bén dan dat ik lees over luchten die zwanger zijn of de maan met een gouden rand). Toch waagde ik me aan dit boek, omdat we het met mijn leesclub lazen. En nooit verwacht maar toch gebeurd: ik werd compleet omvergeblazen. Bye bye vastgeroeste overtuiging…

Hier gaat het over

Meestal is een boek samenvatten het minst lastige deel van een boekentip, maar bij dit verhaal ligt dat anders. Héél kort begint het bij boer en dichter Domènec, die bezwijkt door een aanvaring met een bliksemschicht. Zijn kinderen Mia en Hilari blijven met hun moeder wonen in de ruwe, maar idyllische wildernis van de Catalaanse Pyreneeën. De twee raken bevriend met reuzenzoon Jaume en ontdekken samen de wereld, totdat Hilari door een ongeluk tijdens het jagen tragisch aan zijn einde komt. Deze gebeurtenis drukt een stempel op het leven van zowel Mia als Jaume – vanaf nu is niets meer hetzelfde.

Maar dit boek is heel veel meer dan deze verhaallijn. Behalve mensen hebben dieren, natuurverschijnselen (wolken, regeldruppels en zelfs een krak), spoken, heksen, reuzen en paddenstoelen een belangrijke stem. Een veelomvattend verhaal dus, en toch komen alle lijnen heel mooi bij elkaar. Tel daar het prachtige taalgebruik en het ritme van de zinnen bij op en ik was meteen vergeten dat dit eigenlijk ‘niet mijn genre’ is.

Dit is me bijgebleven

Irene Solà laat in dit boek zien hoe mooi én hoe wreed de wereld kan zijn. De beelden die ze gebruikt, zijn bijzonder en origineel. Bijvoorbeeld meteen in het begin van het boek als er noodweer op komst is: ‘We kwamen met volle blazen. Op knappen.’

Twee scènes staan helder op mijn netvlies. Eentje gaat over een reebok die denkt dat een angstaanjagend geluid zijn einde betekent: ‘Ik zou sterven omdat het geluid me had uitgekozen. Vaarwel, bos. Vaarwel, ochtenden. Vaarwel, vogels. Vaarwel, zon. Vaarwel, reebok die ik ben. Vaarwel, reeën die de anderen zijn. Maar ik stierf niet en mijn benen bleven rennen, en rennen en rennen en rennen en rennen en rennen en rennen en rennen.’

In het hoofdstuk erna beschrijft ze op hilarische wijze een toerist die op zoek is naar een ‘authentieke ervaring’ in het dorp, maar pissig is dat alle winkeltjes in het dorp zijn gesloten vanwege een begrafenis. Wat jammer, nu moet hij onverrichter zake weer de berg af, want hij heeft zijn auto ‘helemaal beneden in de vallei laten staan’.

Dit leerde ik ervan

Je hoeft niet alles te begrijpen om een boek prachtig te vinden. Soms bekruipt me tijdens het lezen van een verhaal dat niet rechttoe rechtaan is geschreven, een gedachte als: ik mis de helft van de symboliek, volgens mij ben ik te dom voor dit boek. Maar wie zegt eigenlijk dat je alleen van een boek kunt genieten waar je elk woord van snapt?
Buiten je comfortzone lezen kan je veel opleveren. Het verbreedt je blik en opent nieuwe werelden.
Sommige boeken kun je niet langzaam genoeg lezen – omdat de woorden en zinnen gewoon wat tijd nodig hebben om te landen. Dit is typisch zo’n verhaal waarvan de beelden nog lang blijven nasudderen.