Wie gewend is op een mindfulle manier naar emoties te kijken, heeft daar juist in deze tijd vol veranderingen veel baat bij. Rob Brandsma, directeur van het Centrum voor Mindfulness, legt in Flow 6 uit wat het je kan brengen.
Voor wie het nog niet kent of om even het geheugen op te frissen: wat is mindfulness precies?
“Mindfulness is doelgericht aandacht geven in het hier en nu, zonder oordelen. Het is een vriendelijke, open en opmerkzame houding, met de intentie om de ervaringen van dit moment te leren kennen. En dan bedoel ik álle ervaringen, de prettige en de onprettige.
Onze denkgeest heeft de neiging vooral met onprettige ervaringen aan de slag te gaan en er eindeloos op te knagen. We hebben de illusie dat we op die manier de werkelijkheid onder controle krijgen.”
Hoe kun je mindful reageren?
“Als je merkt dat je, bijvoorbeeld, met het verkeerde been uit bed bent gestapt, kun je daar eindeloos over blijven malen. Waarom nu, waarom ik, de zon schijnt maar ik voel me slecht. Al die reacties, die proberen om het probleem te verdrijven, schieten hun doel voorbij.
Wat wél helpt, is kijken of je contact kunt maken met en aan kunt sluiten bij wat er hier en nu is. Want de werkelijkheid is altijd ruimer dan dat waar je nu in je hoofd mee zit. Je hebt misschien wel een kop thee op tafel staan, je kunt de zon op je huid voelen prikken. Je kunt bewust je aandacht daarnaar verleggen.”
Deze tijd roept veel angst, onzekerheid en zorgen op. Hoe kan mindfulness helpen?
“Het gaat nu over wezenlijke dingen: onze bewegingsvrijheid, gezondheid, sociaal contact, zorgen over je inkomen of baan. Ik zou bijna zeggen: eigenlijk is mindfulness híervoor gemaakt. Juist nu kan mindfulness je helpen door opmerkzaam te zijn, je bewust te worden van wat er allemaal gebeurt – en je vaak automatische reacties daarop. Je kunt bijvoorbeeld telkens willen weten of er nieuws is over corona.
Dat is begrijpelijk, maar daardoor kom je ook in een toestand van agitatie terecht die voortdurend gevoed blijft worden. Vanuit een mindfulle houding kun je kijken: welke informatie heb ik eigenlijk echt nodig? En ben ik erbij gebaat om steeds meer te weten, of zie ik dan alleen maar mijn gevoelens van angst en onmacht toenemen?”
Mindful reageren is dus bewust reageren?
“Het begint allemaal bij de vraag: wat is er nu echt aan de hand? En vervolgens kijk je: hoe kan ik er het beste mee omgaan? Wat is een bewuste respons, een passende manier van omgaan met deze uitdaging?
Als ik mezelf blijf voeden met informatie, voed ik eigenlijk mijn eigen stress. Is dat wel wijs? En dan zou je ervoor kunnen kiezen om in plaats daarvan een wandeling te maken of buiten een boek te lezen. De kunst is om te erkennen wat er gaande is en dat het ernstig is, maar ook om te merken dat overreageren en er maar mee bezig blijven je eigenlijk uit balans haalt.”
Is er een oefening die kan helpen?
“Als je je aandacht wilt richten op iets kalmerends, kan dat heel goed je adem zijn. Simpelweg je aandacht brengen naar de fysieke ervaring van de adembeweging, naar het rijzen en dalen van je buik onder invloed van de adem. Zeker wanneer je uit een geagiteerde toestand komt, kost dat echt wat alertheid en energie.
Want de aandacht is bewegelijk, en springt telkens weer weg. En dan is je ‘werk’ om dat op te merken: ‘niks aan de hand, afdwalen is geen enkel probleem, ik breng mijn aandacht nu weer terug naar de adem.’ Als je dat regelmatig doet, zul je merken dat je steeds beter kunt zijn met het moment zoals het nu is.”
- Nieuw van Flow: Flow Bookazine, een boek in magazine-vorm. De eerste is het boek Beter nu van Rob Brandsma.
- Rob Brandsma schreef meerdere boeken over mindfulness, je vindt ze hier.
- In januari starten opnieuw we met de online cursus: Het leven kan anders – hoe mindfulness je helpt keuzes te maken. Hier lees je er meer over.
Tekst Sjoukje van de Kolk Fotografie Alice Donovan Rouse/Unsplash.com
