Creatiever met mindfulness

Mindfulness kan helpen om aandachtiger te kijken en te voelen – iets wat kunstenaars van nature doen. Journalist Otje van der Lelij probeert het uit.

‘Het idee voor de film Blue velvet kwam in brokjes binnen,’ schrijft regisseur David Lynch in zijn boek Catching the big fish. ‘Eerst waren er beelden van rode lippen, groene velden en het liedje Blue velvet van Bobby Vinton. Toen het fragment van een oor in het gras. Ik werd verliefd op het eerste idee, dat kleine puzzelstukje, en daarna volgde de rest vanzelf.’

Rijstkorrels tellen

Het is fascinerend, vind ik altijd, hoe kunstenaars en wetenschappers op vernieuwende ideeën komen. De een maakt een wandeling, de ander bladert door fotoboeken. David Lynch gaat mediteren. 
Hij vergelijkt ideeën met vissen. ‘Als je tevreden bent met een kleine vis, hoef je maar net onder de oppervlakte te grijpen. Wil je een grote vis vangen, dan moet je dieper afdalen. De vissen 
op de bodem zijn het meest krachtig, puur en magisch. Die moet je te pakken krijgen.’ Meditatie kan een manier zijn om de diepte in te duiken en je creativiteit tot bloei te laten komen. Heeft hij gelijk? En wat is nou eigenlijk de relatie tussen meditatie, mindfulness en creativiteit?

Lynch is niet de enige kunstenaar die creativiteit koppelt aan meditatie. Ook Yoko Ono en performancekunstenaar Marina Abramovic mediteren om hun creativiteit te vergroten. Abramovic (die bekend is van haar optreden in het MoMA in New York, waar bezoekers tegenover haar mochten plaatsnemen om haar recht in de ogen te kijken) heeft er zelfs een tentoonstelling aan gewijd. In The Abramovic Method nodigt ze bezoekers uit om 
in stilte het moment ten volle te ervaren. Het zijn vreemde beelden: de oorbeschermers, de witte japonnen.