Ze liet met haar donuteconomie in één oogopslag zien in hoeverre een economie goed, eerlijk en duurzaam is. Kate Raworth is hoogleraar aan de Oxford University. Vier vrouwen vertellen in Flow 8 over economie en hoe het anders kan.
Eerlijke verdeling
De Britse Kate Raworth, hoogleraar aan Oxford University en als ‘professor of practise’ verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, bepleit een compleet nieuwe visie op de economie. Volgens haar moeten economen niet langer focussen op economische groei (gemeten in het bruto nationaal product), maar op de vraag hoe we elke aardbewoner toegang kunnen geven tot basisbenodigdheden zoals genoeg eten en drinken, onderwijs, inkomen en gezondheidszorg – zonder daarbij de kansen van volgende generaties te beperken door ons ecosysteem uit te putten. Dat klinkt als een hele mond vol, maar het komt neer op minder aandacht voor economische groei en meer focus op hergebruik en een rechtvaardige verdeling.
De donut
Raworth ontwikkelde een handig model waarin je in één oogopslag kunt zien in hoeverre een economie goed, eerlijk en duurzaam is. Ze noemt dit de donut – want daar lijkt het model op. Een goede economie zit volgens Raworth op de korst van de donut, en dus niet in het gat of buiten het broodje. In het donutgat kun je aflezen hoeveel mensen op aarde geen toegang hebben tot twaalf essentiële basisbenodigdheden: water, voedsel, gezondheidszorg, onderwijs, inkomen en werk, vrede en rechtvaardigheid, politieke inspraak, sociale gelijkheid, gendergelijkheid, huisvesting, sociale netwerken en energie.
In de ruimte buiten de donut zie je in welke mate een economie de negen grenzen van onze planeet overschrijdt: klimaatverandering, oceaanverzuring, chemische vervuiling, stikstof- en fosfor-verzadiging, afname van beschikbaar zoetwater, krimp van natuurgebieden, verlies van biodiversiteit, luchtvervuiling en aantasting van de ozonlaag. Anno 2021 blijkt dat veel economieën over de binnen- en buitengrens gaan van Raworths donut. Dit maakt pijnlijk duidelijk dat we op vele fronten nog niet aan de eisen voldoen van een veilige en rechtvaardige economie.
Meer lezen
- Zijn de leidende principes van een aantal mannelijke economen uit vorige eeuwen nog wel van deze tijd? Volgens de vier vrouwelijke economen uit Flow 8 is de wereld klaar voor een economie die om meer draait dan geld en groei.
- Waarom het bruto nationaal product geen groei omschrijft.
- Het boek van Kate Raworth: Donuteconomie – In zeven stappen naar een economie voor de 21e eeuw vind je bij Nieuw Amsterdam.
Tekst Erica Verdegaal Fotografie Nick & Jalila/Unsplash.com