Oorlog in Oekraïne: hoe kunnen we helpen? (en hoe liever niet?)

Nu er een oorlog relatief dichtbij huis woedt, is het logisch dat velen van ons aan niets anders kunnen denken. We horen veel mensen zich afvragen: hoe kan ik helpen? De behoefte om iets concreets te kunnen doen kan heel sterk zijn, maar; waar begin je? Online editor Merel vroeg het aan Vluchtelingenwerk Nederland.

Wanneer ik Evita Bloemheuvel, persvoorlichter van Vluchtelingenwerk Nederland, vraag of er iets gezegd kan worden over hoeveel vluchtelingen uit Oekraïne er op dit moment in Nederland zijn, krijg ik geen concreet antwoord. Bloemheuvel: “We hebben op dit moment nog niet helemaal in beeld om hoeveel vluchtelingen het gaat. Dit komt doordat mensen uit Oekraïne een Europees paspoort hebben en ons land vrij in kunnen reizen; zij hoeven geen asiel aan te vragen en komen daardoor minder snel bij ons op de radar. Het zou heel goed kunnen dat er op dit moment veel vluchtelingen in hotels of bij mensen thuis verblijven, en daar hebben wij dan geen zicht op. Ook weten we nog niet hoeveel vluchtelingen er nog naar ons land zullen komen, maar we gaan ervanuit dat het aantal hoe dan ook zal stijgen.”

Dat betekent dus ook dat er voorlopig nog (veel) hulp en ondersteuning nodig zal zijn. Hoe gaan we die bieden?

Nederland voor vluchtelingen

De eerste tip die ik krijg is om het speciaal opgerichte platform ‘Nederlandvoorvluchtelingen.nl’ te bezoeken. Op deze website kun je eigenlijk alle informatie vinden die je nodig hebt. Dit platform is in no-time uit de grond gestampt, vertelt Bloemheuvel, omdat er ontelbare vragen binnenkwamen bij Vluchtelingenwerk. “Het is hartverwarmend om te zien dat zo veel mensen íets willen doen,” zegt Bloemheuvel, “en dit platform maakt hulp bieden hopelijk wat overzichtelijker.”

Spullen doneren

Bloemheuvel vertelt over de honderden acties die mensen momenteel particulier oprichten. Er worden warme kleren ingezameld, er worden luiers naar de grens gestuurd en mensen zamelen massaal geld in. Bloemheuvel: “Laat ik voorop stellen dat alle acties even goed bedoeld zijn. Echter, niet alle acties zijn even hard nodig of handig. Om een voorbeeld te noemen; er worden door veel mensen warme winterjassen ingezameld. Maar we zien dat vluchtelingen uit Oekraïne hun huis en haard verlaten met een warme winterjas áán en dus geen jas meer nodig hebben. Het is dan zonde van de tijd en energie die mensen hebben gestoken in het verzamelen van winterjassen, die vervolgens niet goed terechtkomen. Daarom is het advies: wacht eerst af op de vraag om specifieke spullen. Misschien zijn medicijnen, babyvoeding en luiers bijvoorbeeld harder nodig. Wacht dus even op een oproep van een plaatselijke organisatie en handel vanuit daar.”

Geld doneren

Over het algemeen luidt het advies: doneer liever geld dan spullen. Met dat geld kunnen organisaties ter plaatse de spullen aanschaffen die écht nodig zijn. Daarmee steun je tevens de lokale economie en voorkom je hoge transportkosten. Het geld belandt dan direct op de plek en bij de mensen die het nodig hebben.

Geld doneren kan altijd; ook als je weinig te besteden hebt. Elke euro is welkom. Als je iets wilt doen voor de mensen ín Oekraïne, doneer dan je geld aan Giro 555. Wil je de vluchtelingen die naar Nederland zijn gekomen steunen? Doneer dan aan Vluchtelingenwerk Nederland.

Vluchtelingen opvangen

Heb jij een kamer over in je huis of heb je een vakantiehuisje en denk je erover om vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen? In dat geval, vertelt Bloemheuvel, is het raadzaam (en wenselijk) om je aan te melden bij TakeCareBnB. Dit is een organisatie die veel ervaring heeft met het onderdak bieden aan vluchtelingen en precies weet wat er moet gebeuren. Wanneer je je bij deze organisatie opgeeft, word je gekoppeld aan een vluchteling (of bijvoorbeeld aan een gezin) en begeleiden ze zowel jou als de vluchteling(en).

Iemand opvangen die uit een oorlogssituatie is gevlucht is niet niks. Je moet goed bedenken of je de letterlijke en figuurlijke ruimte hebt om dit te doen. Immers; mensen komen niet ‘gezellig bij je logeren’. TakeCareBnB kan je hier goed op voorbereiden. Bloemheuvel voegt toe: “Hoewel het ook weer heel goed bedoeld is dat mensen op eigen houtje mensen in huis halen, is het voor ieders proces (en voor ons overzicht) beter als je je registreert bij TakeCareBnB voordat je iemand opvangt.”

Vrijwilligerswerk

Omdat er verwacht wordt dat er nog (veel) meer vluchtelingen naar Nederland zullen vertrekken de komende maanden, is Vluchtelingenwerk Nederland alvast bezig met het zoeken naar vrijwilligers. Er is namelijk allerlei hulp nodig: juridische ondersteuning, maatschappelijk werk, taalondersteuning of kinderen die opgevangen moeten worden of naar school moeten. Onderschat nooit de waarde van jouw tijd en aandacht; het zou een mooie manier kunnen zijn om iets voor een ander te betekenen.