‘Ik wil af van het beeld van de onbreekbare zwarte vrouw’ – daarom organiseert Christelle schrijfsessies

Christelle Baseke Kaisala begeleidt schrijfsessies voor vrouwen van kleur, om hen bewust te maken van zelfontdekking, mentaal welzijn en het doorbreken van stereotype beelden.

Wat ben je aan het doen?

“Met Note To Self organiseer ik schrijfsessies voor vrouwen van kleur. Hierin neem je met gelijkgezinden de tijd om al schrijvend jezelf te ontdekken. Rondom mentaal welzijn van zwarte vrouwen spelen een hoop taboes. Het idee is dat je altijd maar sterk moet zijn. Ik wil dat idee doorbreken en via schrijven ombuigen.”

Hoe past dit bij jou?

“Ik schrijf al mijn hele leven – sinds mijn achtste houd ik een dagboek bij. Het is mijn lifesaver, mijn manier van expressie. Als ik iets op papier zet, geeft me dat rust. Een aantal jaar geleden startte ik met twee andere vrouwen van kleur het schrijverscollectief Words of Colour. Tijdens de schrijftafels die we organiseerden, zag ik weer hoe helend schrijven en de ontmoeting met elkaar zijn. Na het overlijden van mijn vader was alles in mijn leven gaan schuiven. Er kwam bij mij veel in beweging toen ik mijn ingesleten denkpatronen op papier zag en er van een afstand naar keek.”

Welke denkpatronen waren dat?

“Patronen die voortkomen uit de schadelijke stereotypen over zwarte vrouwen. Een van de narratieven die al generaties lang worden doorgegeven, is dat van de sterke zwarte vrouw. Onverwoestbaar. Onverschrokken. Geen emoties tonen. Altijd maar incasseren. Die mythe ontstond binnen de context van kolonialisme en slavernij – je móést wel weerbaar zijn om te overleven. Vooral in de Amerikaanse literatuur is daar veel over geschreven, maar vrouwen van de Afrikaanse diaspora herkennen zich er ook in. De media en populaire cultuur spelen hierin een grote rol.”

Hoe groeide jij er zelf mee op?

“Mijn oudste zus is onafhankelijk, gedreven, zorgzaam naar anderen. Ze laat niet met zich sollen, net als veel andere vrouwen met wie ik opgroeide. Ze heeft altijd voor haar twee jongere zusjes moeten zorgen. Als je haar vroeg: ‘Hoe gaat het?’ zei ze: ‘Ça va, ça va’, ook als dat niet het geval was. Want ook zij is – te – hard voor zichzelf. Pas later besefte ik hoe ik me dit beeld eigen had gemaakt, en hoe moeilijk het was om zachter te zijn over mezelf. In een omgeving waarin alles draait om doorgaan, is het moeilijk een pauze te nemen.”

Hoe zien de schrijfsessies eruit?

“We doen oefeningen, zoals acht minuten lang opschrijven wat in je opkomt. Of bij een verhaal of liedje verwoorden wat de tekst voor je betekent. En we herschrijven ook een stereotiep narratief, zoals ‘Black don’t crack’, naar iets wat authentieker en ook realistischer aanvoelt. Ik eindig altijd met een ‘note to self’, een positief zinnetje dat je elke dag voor jezelf wilt herhalen. Individueel schrijven wissel ik af met momenten om te delen. Mijn eerste sessies waren eenmalige bijeenkomsten, maar bij vormingsinstelling Wisper organiseer ik nu een vierdelige reeks. In de toekomst wil ik ook graag sessies voor mannen van kleur organiseren, want ook bij hen is er behoefte aan een andere invulling van sterk zijn.” 

Meer lezen

• Liefde voor het handschrift: waarom schrijven zo fijn is.
• Goed nieuws: het vrouwenquotum werpt haar vruchten af, zegt onderzoek.
• Fijn nieuws: voor het eerst een zwarte vrouw als opperrechter in de Verenigde Staten.

Fotografie Sarah van Looy
Gepubliceerd 20 juli 2025