Minder denken, meer creëren: 7 onmisbare inzichten van creatieven

Hoe krijg je inspiratie om iets te gaan maken, en wat doe je als je even vastzit? Zeven makers delen hun tips die je kunnen helpen om je creativiteit te stimuleren.

1. Bezoek een expositie

Illustrator Deborah van der Schaaf: “Er zijn tijden waarin creativiteit op een wat lager pitje staat – omdat ik te lang heb doorgewerkt zonder vrije tijd bijvoorbeeld, maar ook omdat maakwerk nu eenmaal een proces van pieken en dalen is. Waar ik altijd maak-zin van krijg, is van het bezoeken van een expositie. Andere makers stimuleren me vaak om nieuwe dingen uit te proberen.

Maar het tegenovergestelde werkt ook. Ik luister vaak naar de podcast van Gijs Groenteman en als ik het werk van de kunstenaars, schrijvers of chefs die hij interviewt niet ken maar het gesprek boeiend vind, is dat ook inspirerend. Aha, zo pakt iemand dat aan. Verder maak ik vaak notities over werk dat me raakt, met een kriebeltje erbij of een ansichtkaart uit de museumshop – zo kan ik het gevoel of de verwondering later opnieuw oproepen.”

2. Ga het bos in, luister filmmuziek en ren achter een bal aan

Schrijver Thomas Heerma van Voss: “Als ik een idee zoek voor een nieuw boek of een vaag schrijfplan verder wil verkennen, wandel ik, het liefst in mijn eentje, door het bos. Geen hond, geen telefoon, nauwelijks andere wandelaars – alleen maar velden en bomen, in een gebied waar ik de weg blindelings ken. Vroeg of laat kom ik zo altijd op een nieuw idee: een wending die een plotlijn in een verhaal eindelijk tot leven zal krijgen, of zelfs een aanzet tot een heel nieuw boek.

Wanneer ik vervolgens daadwerkelijk ga schrijven, is filmmuziek voor mij essentieel – bij voorkeur van Ryuichi Sakamoto, Hans Zimmer of Ennio Morricone. Hun soundtracks zijn de perfecte begeleiding: ook schrijven draait om beweging en in filmmuziek is die altijd aanwezig. Zulke klanken activeren me keer op keer. Als ik even later weer vastloop, ga ik voetballen, ren ik anderhalf uur zo hard als ik kan. Erna: terug naar het bos. Filmmuziek aan. En opnieuw, en opnieuw.”

3. Ga naar de bioscoop en kijk naar bomen

Illustrator Anna Boulogne: “Na een dag thuiswerken fiets ik graag door de drukte van de stad naar mijn lievelingsbioscoop. Het is fijn om na al die uren achter mijn bureau even deel te zijn van het Rotterdamse verkeer en daarna tot rust te komen in het donker. Ik haal veel inspiratie uit films, ga altijd naar huis met nieuwe inzichten.

In mijn tekeningen betrek ik graag de natuur. Ik begin mijn dag met een wandeling in de buurt, en kijk dan altijd hoe bomen van kleur veranderen en hoe ze blad krijgen of juist verliezen: mijn telefoon zit vol met foto’s van dezelfde bomen.”

4. Luister naar Adrianne Lenker en bekijk iets moois

Illustrator Dide Tengiz: “Muziek helpt me altijd om mijn creativiteit te stimuleren. Tijdens een opdracht voor Flow luisterde ik bijvoorbeeld veel naar de Amerikaanse muzikant Adrianne Lenker. Ze is ongelooflijk goed en haar muziek helpt me om op het schilderen te focussen. Als ik echt vastzit, ga ik een rondje lopen of breng ik tijd door met vrienden.

En na een weekend rust begin ik scherper aan een week. Ook, misschien ligt het erg voor de hand, heb ik een enorme hoeveelheid beelden in mijn telefoon van dingen die ik mooi vind. Of het nou een landschap is, een zonsondergang of iets anders, die plaatjes koester ik en houd ik achter de hand voor de dagen waarop de inspiratie misschien niet zo automatisch stroomt.”

5. Verwonder je vrolijk over de natuur

Modeontwerper en duurzaam ondernemer Joline Jolink: “Sinds mijn verhuizing naar een boerderij in Overijssel ben ik me nog meer bewust van de onuitputtelijke bron van inspiratie die de natuur is. Alleen al het wonder van alles wat er afgelopen zomer in onze moestuin groeide: de weelderige bloemen van een courgette of een doorgeschoten broccoli, puntgave aardappeltjes die onder de grond lagen te wachten, het fluwelen binnenste van een doperwtenstreng. Ontroerend gewoon. En zo verrassend!

Steeds als ik het erf over loop, valt mijn mond open van vrolijke verwondering. De textuur van een kippenveer. De dichtheid van een schapenvacht. De kleuren van een distelvinkje, kom er maar eens op. In de mode kan het soms niet gek genoeg, maar het is vaak te bedacht en het verveelt. In de natuur is alles zoals het hoort te zijn, maar vergis je niet: dat is beslist niet saai!”

6. Leg jezelf een beperking op en kijk arthousefilms

Fotograaf Danique van Kesteren: “Creativiteit lijkt altijd heel ongrijpbaar, maar er zijn wel een paar dingen die ik kan doen het te stimuleren. Om in de juiste mindset te komen, moet ik bijvoorbeeld voor mezelf tijd en ruimte afbakenen om iets te maken wat niet goed hoeft te zijn. Ik geef mezelf vaak een half uur om zelfportretten te maken, en leg mezelf dan een beperking op, zoals fotograferen met één lamp of beelden maken van een bepaald item. Als ik dat vaak doe, houd ik echt de deur open voor meer creativiteit – het is geloof ik heel belangrijk om dat deel van je hersenen actief te houden.

Daarnaast kijk ik graag oude art­housefilms uit de jaren zestig en zeventig, waar ik inspiratie uit haal voor belichting, compositie, sfeer, styling, muziek en verhaal. Ook ga ik regelmatig naar een expositie in een museum of krijg ik nieuwe input door me te omringen met anderen die veel aan het maken zijn.”

7. Wandel, observeer, lees, dans

Schrijver, dichter en spoken word-performer Babs Gons: “Ik geloof niet per se dat iets me inspiratie geeft, ik zoek het eerder zelf op. Hé, denk ik dan, dit is iets waar ik me door wil laten inspireren. Meestal gaat het om iets wat me verwondert, verontrust, verbouwereert, verrukt, verrast of verontwaardigt. Ik ga ook altijd vrij intuïtief te werk.

Maar als ik deadlines heb, ga ik gewoon zitten. Ik schrijf ook in opdracht, dus nu liggen er nog een stuk of vijf gedichten te wachten. En voor de krant ga ik aan de slag op het moment dat ik voel dat er iets over de actualiteit geschreven moet worden. Als ik het even niet weet, pak ik er een mooi boek bij of mijn map met nog onuitgewerkte ideeën. Ik ga wandelen, observeren, lezen. Soms helpt het om me juist in de chaos van het leven te begeven. En dansen of schoonmaken op harde muziek. Dat werkt altijd.”

Meer lezen

• Vaker creatief bezig zijn? Zo maak je ruimte vrij voor je eigen creativiteit.
• Zo leerde Aaf Brandt Corstius creatief bezig zijn zonder perfectionisme: ‘No masterpiecing for me’.
• Inspiratie nodig? 5 niet-doorsnee creatieve hobby’s.

Collage Clara Owen
Gepubliceerd op 14 mei 2025