Hoe fijn was het vroeger om ademloos te luisteren naar je (groot)ouders terwijl je werd voorgelezen. Journalist Lena Neher en haar vriend hebben dit ritueel nieuw leven ingeblazen.
Ons voorleesritueel is begonnen met krantenartikelen. Elke avond stond ik in de keuken te koken, terwijl mijn vriend Alexander in de woonkamer de krant lag te lezen. Zijn aanbod om me te helpen sloeg ik altijd af, want ik snipper en bak liever zelf. Koken doe ik graag, maar toch voelde het ergens niet goed. Stiekem was ik ook een beetje jaloers, omdat Alexander die tijd kon gebruiken om meer te weten te komen over wat er in de wereld gebeurt. Daarom vroeg ik op een dag of hij niet bij me wilde komen zitten om me voor te lezen. Vijf jaar later doen we dat nog steeds, en inmiddels zijn we overgegaan op romans. Als ik mijn vrienden vertel over ons voorleesritueel, krijg ik verbaasde reacties. Door iemand worden voorgelezen? Dat gebeurde toen je kind was, maar als volwassene…
Bijna allemaal hebben we mooie herinneringen aan het voorlezen. Lekker tegen je vader of oma aankruipen en avonturen meebeleven. Nu we volwassen zijn, luisteren we hooguit een luisterboek. Maar eigenlijk is dat niet hetzelfde. “Het gaat juist om het hele pakket,” zegt Simone Ehmig, directeur van het Instituut voor lees- en mediaonderzoek van de Duitse Stichting Lezen. “Want het is zo fijn dat een vertrouwd iemand voorleest, zoals een familielid of je partner. De band tussen de voorlezer en luisteraar is belangrijk.”
Daar komt bij dat de verhalen een aanleiding kunnen zijn om in gesprek te raken. “Anders dan bij luisterboeken zit er vaak een vervolg aan het voorlezen,” zegt Ehmig. Dat zie ik ook bij ons. Als Alexander mij iets voorleest, blijft dat niet zomaar in de ruimte hangen. We praten erover en komen zo soms op dingen die eigenlijk allang in de lucht hingen, of we stellen elkaar vragen die we normaal gesproken niet eens zouden durven stellen. Zo vroeg ik Alexander door een scène uit Zuiverheid van Jonathan Franzen een keer: “Zou jij een moord voor mij plegen?” En toen we in Jonathan Safran Foers roman Extreem luid & ongelooflijk dichtbij in het spoor van de negenjarige Oskar Schell liepen, wilde Alexander weten hoe ik met zijn dood om zou gaan.
Op die manier borduren we voort op het verhaal, tillen we het naar een ander niveau. En zo lezen we soms boeken waar we eerst niet heel veel mee hadden. Bij Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel Garciá Márquez haakte ik zelf na vijftig pagina’s af. Alexander haalde het weer tevoorschijn – en nu is het een van mijn lievelingsboeken geworden.
- Het verhaal ‘De lol van voorlezen’ staat in onze special Flow Boeken & lezen.
Tekst Lena Neher Fotografie Eva-Maria Kowalczyk
