Ga naar hoofdinhoud
Mental health

Stress als je vakantie anders loopt dan verwacht? Dit kun je doen

vakantie anders dan verwacht

De grap van een vakantie die anders loopt dan verwacht, is dat je er misschien een paar minilevenslessen uit kunt trekken, ontdekte creative managing editor Caroline Buijs.

Foto’s van rijstvelden in vele tinten groen, palmstranden, een turkoois gekleurde zee of een cottage op het Engelse platteland inclusief bloemetjesbehang: wegdromen bij idyllische reisreportages was mijn guilty pleasure. Klein nadeel: in het echt valt het nogal eens tegen.

Want de foto’s van de reisbestemming die ik in mijn hoofd opsloeg, rijmden zelden met de werkelijkheid wanneer ik zelf op pad ging. Kreeg ik vakantiestress? Misschien.

Een vakantie die anders loopt dan verwacht

Waarom hebben we die behoefte toch om ons al ergens een beeld van te vormen? Omdat we ons als mens altijd zo prettig mogelijk proberen te voelen bijvoorbeeld, denkt psycholoog Margôt van Stee. Soms richten we ons daarbij te veel op de korte termijn en zoeken we naar directe behoeftebevrediging, en soms focussen we op de wat langere termijn – bijvoorbeeld door regelmatig te bewegen en gezond te eten.

Van Stee: “Tot dat langetermijndenken zijn we in staat omdat we ons, in tegenstelling tot veel andere dieren, een voorstelling kunnen maken van de toekomst. Zo kunnen we onze behoeften – bijvoorbeeld lekker luieren aan een strand – projecteren op de toekomst en brengen we het op om nu nog even hard door te werken in de wetenschap dat we daar straks voor worden beloond.”

Daarnaast zijn we ook in staat om terug te denken aan het verleden. En hoewel we het in onze herinnering danig kunnen vervormen, is dat verleden geweest en daarmee een feit. Dat geldt niet voor de toekomst: die is ongewis en biedt naast veel mogelijkheden en uitdagingen ook onzekerheden en potentiële gevaren.

Van Stee: “Om die reden spenderen we veel tijd aan het herkauwen van gebeurtenissen in het verleden in de hoop daarvan te kunnen leren, en maken we ons voorstellingen van de toekomst. Zo bereiden we ons voor op eventuele gebeurtenissen en proberen we die toekomst, die dus grotendeels buiten onze invloedssfeer ligt, toch vorm te geven.”

Minder rooskleurig in het echt

Filosoof Alain de Botton schrijft in zijn boek De kunst van het reizen dat we op vakantie ook het een en ander wéglaten bij die verzameling plaatjes in ons hoofd. Op een vakantie naar Barbados was bijvoorbeeld niets zoals hij het zich had voorgesteld: ‘en dat was geen wonder, als je nagaat wat ik me had voorgesteld.’

Dat is herkenbaar: bij de beelden die ik me ooit vooraf van een vakantie in Spanje had voorgesteld (tapas, rioja, zon en mooie steden) had ik de kleine campingplaatsen en de gewoonte van kleine, schattige Spaanse dorpjes om in de zomer muziekfestivals te organiseren die doorgaan tot zonsópgang, over het hoofd gezien.

Wat kun je eraan doen?

Volgens Caroline helpt het om je verwachtingen bij te stellen én om er een paar minilevenslessen uit te trekken. Caroline: ‘Zo ontdekte ik dat mijn vakantie er niet beter op werd wanneer ik in gezeur verviel. Door er op een andere manier naar te kijken, ontdekte ik onverwacht mooie dingen.

Een vakantie is geen aaneenschakeling van hoogtepunten

Vroeger liet ik me nogal eens van mijn stuk brengen: wat doe ik dan verkeerd waardoor mijn vakantie geen aaneenschakeling van hoogtepunten is? Nu denk ik: helemaal niets.

Behalve dat ik tegenwoordig mijn verwach­tingen wat temper en besef dat niet alleen het gewone leven ups en downs kent, maar een vakantie ook, heb ik nóg een inzicht van Alain de Botton opgedaan: je neemt jezelf mee op vakantie.

‘Jezelf’, dat is dus de persoon die je thuis ook bent. Goed, op vakantie ben ik soms een leukere versie omdat ik uitgerust ben en minder stress ervaar, maar ondertussen heb ik ook op vakantie nog steeds mijn onzekerheden die mijn stemming kunnen beïnvloeden.

Ten slotte zijn er nog de beelden die ik in mijn hoofd had over hoe de vakantie van dag tot dag zou moeten verlopen. Ik heb ontdekt dat ik die het makkelijkst kan laten schieten, omdat ik inmiddels weet dat de lol van vakantie is dat het allemaal wat anders loopt dan verwacht.’

Meer lezen


Fotografie Annie Spratt/Unsplash
Gepubliceerd op 10 augustus 2024  Laatst bewerkt 1 augustus 2025 

Deel dit artikel
Caroline Buijs werkt voor Flow als creative managing editor en heeft contact met illustratoren over de hele wereld. Ze coördineert onder meer de specials (zoals het Book for Paper Lovers). Ook had ze als freelance journalist een interviewrubriek in Vrij Nederland en in dagblad Trouw en werkte als eindredacteur voor diverse bladen.
Van mental health tot goed nieuws

Flow nieuwsbrief

Wil je nog meer verhalen van Flow? Een keer per week versturen we een mail met onze best gelezen artikelen, fijne tips en aanbiedingen.