Weg met die schaamte: waarom vrij dansen op muziek goed voor je is

Tussen de bedrijven door even vrij dansen, met je armen zwaaien, rondjes draaien. Het is niet alleen fijn voor je lichaam, maar ook goed voor je brein, ontdekt journalist Maya Toebat.

Herinner je je de laatste keer dat je volop ervoer dat je leefde? Dat je je euforisch voelde en die brede glimlach maar niet van je gezicht kreeg? Ik wel. Ik stond die avond op de zogenoemde Open Dansvloer in Leuven om me uit te leven met een groep onbekenden. En al ging het maar om een uurtje op een doordeweekse avond: dat blije gevoel droeg ik nog dagenlang met me mee. Samen met mensen van allerlei leeftijden uit je bol gaan – inclusief gekke armzwaaien – bleek enorm krachtig. Het voelde alsof ik iets opnieuw ontdekte.

Vermoeiende pasjes

Dansen maakte lang deel uit van mijn leven. Ongeveer mijn hele jeugd ging ik naar de dansschool, maar toen ik ouder werd verdween dansen wat naar de achtergrond. Ik vond de lessen te gestructureerd en mentaal vermoeiend: al die pasjes die ik moest onthouden. En aangezien ik toen al niet echt een uitgaanspersoon was – studentenfeestjes of clubs waren niet aan mij besteed – beperkte het dansen zich voortaan tot mijn keuken of woonkamer. Daar was ik helemaal vrij en kon ik me uitleven op de muziek die uit de speakers knalde, zonder dat ik me iets van toeschouwers hoefde aan te trekken.

Spontaan dansen

Des te wonderlijker was het dus dat ik ineens op die Open Dansvloer stond te dansen. Ik was er naartoe gegaan om een reportage te maken over het dansevent, maar het vrije gevoel pakte me, en ook ik sprong al snel over de dansvloer rond. Mijn ongemakkelijkheid? Die was helemaal weg. Het is precies wat de Belgische danspsycholoog Hilke Dehaes voor ogen had toen ze zo’n vijf jaar geleden met dit initiatief begon. Ze verlangde naar een vrijere vorm van dansen. “Bij danslessen gaat het om resultaat, en clubs zijn gericht op een select publiek. Ik hield er juist van om spontaan met vriendinnen te dansen.”

In 2019 organiseerde ze voor het eerst een Open Dansvloer, en dat groeide uit tot een terugkerend evenement. Meerdere keren per maand brengt Dehaes mensen in het openbaar samen. Het idee: een uur lang vrij dansen op eclectische muziek, meestal doordeweeks, met deelnemers in allerlei soorten en maten: gepensioneerden, studenten, met of zonder danservaring. Het maakt niet uit hoe je beweegt en je hoeft je niet in te houden, want niemand oordeelt en het draait alleen om plezier.

Even uit je hoofd

Er zijn meer initiatieven die inspelen op de behoefte om vrij te dansen. Het internationaal bekende ecstatic dance bijvoorbeeld, waarbij je jezelf op blote voeten kunt laten gaan op muziek te midden van anderen. Niemand heeft een telefoon of camera, er wordt niet gepraat, geen alcohol gedronken of drugs genomen en niet geoordeeld. Het doel: even uit je hoofd zijn, vrij van gedachten. Je smelt als het ware samen op de muziek en ervaart zo een natuurlijke high en verbondenheid.

‘Elke ochtend even dansen is leuk en brengt me meteen in mijn lichaam: ik voel me wakkerder en kan helderder denken’

Dehaes ziet vaak gebeuren dat mensen hun zorgen en stress even helemaal lijken te vergeten. “Dansen maakt speelsheid los en brengt plezier, omdat er endorfine en dopamine vrijkomen.” Effecten die volgens haar nog krachtiger worden wanneer je in een groep danst. “Als zestig mensen samen blij zijn, ontstaat er een felle energie die je als extase kunt ervaren. Je vooroordelen vallen weg, de anderen worden gewoon medemensen die net als jij aan het dansen zijn.”

Bewegingstherapie

Sinds een paar jaar verkent Dehaes, die klinisch psycholoog is, de mogelijkheden om dans in te zetten als tool bij een behandeling. “Dansen kan een persoonlijk groeitraject heel luchtig houden, terwijl je tegelijkertijd snel naar de kern gaat. Het geeft een positief gevoel en brengt mensen naar hun lichaam, waarin veel informatie zit opgeslagen over hoe ze zich voelen: al dansend kunnen ze dus sneller tot inzichten komen. Ruis valt weg en er komt meer aandacht voor iemands buikgevoel.” Dat emoties zo’n impact hebben op ons lichaam, wordt steeds vaker bewezen.

“Ik ben blij dat er de laatste jaren steeds meer aandacht voor bewegingstherapie is. Tijdens mijn studie psychologie werd daar amper aandacht aan besteed.” In een rapport uit 2019 van de Wereldgezondheidsorganisatie staat bijvoorbeeld dat dansen zowel fysiek als mentaal goede dingen brengt. Je lijf en je brein worden er leniger en krachtiger van, je balans en je houding worden beter en je krijgt meer uithoudingsvermogen. Verder kan het helpen bij angst en somberheid, en kan het mensen zelfs helpen om met posttraumatische stress om te gaan.

Begin de dag met een dansje

Danspsycholoog Peter Lovatt, aka Dr. Dance, bestudeert al twintig jaar hoe dansen de connectie tussen lichaam en brein beïnvloedt. Volgens hem geef je je brein en lijf door te dansen een flinke work-out. Je hersenen sturen signalen naar je zenuwen, spieren en gewrichten, en vervolgens stuurt je lijf weer seintjes terug. Ook leuk: volgens Lovatt word je ook creatiever van dans, vooral als je vrij danst. Zowel Dehaes als Lovatt pleit er dan ook voor om dansen een vanzelfsprekend onderdeel te maken van je dag, net als wandelen of koken.

Dehaes: “Zelf dans ik elke ochtend een paar minuten, en tijdens het werken neem ik korte danspauzes. Het is leuk en brengt me meteen in mijn lichaam: ik voel me wakkerder en kan helderder denken.” Geïnspireerd door het enthousiasme van de experts sta ik nu ook steeds vaker op van mijn bureaustoel om één liedje te shaken. Het resultaat? Een leger hoofd en instant energie en vreugde.

Uit je comfortzone

Voor de deskundigen voelt vrij dansen even natuurlijk als ademen, en uitademen zou je kunnen zien als loslaten. Dehaes gelooft dat iedereen er profijt van kan hebben. Ook als je het lastig en onwennig vindt om, omringd door anderen, losjes te bewegen? Ook dan, zegt ze. “Dansen is iets universeels. Bij sommige mensen is het gelukzalige effect van dansen misschien groter of komt het sneller boven, maar wij mensen hebben het altijd gedaan, overal ter wereld.”

Zelf ben ik ook om. Inmiddels heb ik al vaak meegedaan en het lukt steeds beter om uit mijn comfortzone te gaan. Al huppelend en draaiend door de grote ruimte hoop ik andere verlegen nieuwelingen te inspireren. Begint het bij jou ook te kriebelen als je dit leest? Zet dan een lekker nummer op en dance like nobody’s watching. Misschien heb je zin om wild te springen of wat heen en weer te wiegen. Alles is oké, zolang het maar goed voelt. Met een beetje oefenen durf je het straks vast ook onder het oog van anderen.