De zinnetjes van Aaf: wetten versus waarden

Columnist en schrijver Aaf Brandt Corstius over zinnetjes die haar aanspreken of inspireren. Deze keer: wetten versus waarden.
Soms lees je iets net op het moment dat je er zelf over zit na te denken, en dat overkwam mij toen ik een interview met schrijver Bregje Hofstede las, in de Volkskrant-serie over de zin van het leven van journalist Fokke Obbema.
Ik liet mijn gedachten al een tijdje gaan over iets wat lang geleden was gebeurd, en waarvan ik me altijd had afgevraagd waarom het zo was gelopen. Het zat zo. Op de middelbare school was ik een enorme streber. Ik wilde hoge cijfers halen, al was dat in mijn tegendraadse klas vol blowende, verwende pubers helemaal niet bon ton. Gelukkig kwam ik ermee weg omdat ik me ook vaak misdroeg en uit de les werd gestuurd; daarmee compenseerde ik de bollebozerige negens op mijn rapport.
Ik was dus ijverig, maar nadat ik van school ging en op de universiteit kwam, was dat helemaal voorbij. Plotseling vond ik elk cijfer prima, als het maar voldoende was om door te stromen naar het volgende jaar. Ik heb geen idee meer wat voor cijfers ik haalde in die tijd: misschien was het vaak een zeven, misschien ook vaak een zes. Ik zat daarover te denken omdat mijn stiefzoon en -dochter nu klaar zijn met school en volgend jaar gaan studeren – ze hebben nu een tussenjaar. Zo dacht ik weer terug aan de wonderlijke overgang die ikzelf had gemaakt van keiharde streber naar laconieke met-de-pet-gooier.
En toen las ik dat interview met Bregje Hofstede. Zij had op haar 24e een burn-out, en schreef daar een boek over, De herontdekking van het lichaam. In de Volkskrant zei ze: “Tijdens mijn burn-out kwam ik erachter dat ik volgens wetten had geleefd, niet volgens waarden.” Ze zei er nog wat meer over: “Ik dacht dat ik vooral hard mijn best moest doen en productief moest zijn. Maar ja, waarvoor eigenlijk? Die vraag had ik niet gesteld, ik was alleen bezig een goede leerling te zijn. Dan blijf je onzeker of je het wel goed doet. Het is een bron van kracht als je bij jezelf kunt nagaan wat je waardevol vindt.”