Je moet ervoor naar het zuiden van Frankrijk. Daar vind je in The Village Landais een verpleeghuis waar mensen met Alzheimer kunnen leven in vrijheid.
Als iemand Alzheimer krijgt en niet meer goed voor zichzelf kan zorgen, is een verpleeghuis vaak de plek waar diegene naartoe gaat. Ook journalist Marion Renault kent de procedure. Haar oma krijgt de diagnose en komt uiteindelijk terecht in een verzorgingstehuis.
Renault schrijft in een artikel voor The New Yorker: “We nemen hun vrijheid af om er een gevoel van veiligheid voor terug te krijgen. Hun eigen veiligheid, maar ook die van ons. We proberen hun wereld opnieuw vorm te geven, verwijderen de keuzes die ze in gevaar kunnen brengen. Toch vraag ik me af of de standaard procedure in een verpleeghuis wel het beste is wat we mensen met dementie kunnen bieden.”
De journalist stuit op een verzorgingstehuis – of eerder een dorp – in het zuiden van Frankrijk, waar mensen met Alzheimer juíst hun vrijheid krijgen. The Village Landais, zoals het verpleeghuis heet, is onderdeel van een beweging om instanties voor mensen met dementie minder als een ziekenhuis of gevangenis te laten voelen en meer als een kleine community waar patiënten alsnog hun eigen keuzes kunnen maken.
Vegen met de bezem ondersteboven
Zo kunnen de bewoners volgens Renault komen en gaan wanneer ze willen, of dat nou via de voordeur of het raam is. Ze mogen wakker worden wanneer ze willen, thee zetten om twee uur ’s nachts, de stoep vegen met de bezem ondersteboven. Zelfs messen liggen gewoon in de keukenla.
Een belangrijk doel in het tehuis is om hun residenten alsnog het gevoel te geven dat ze voluit leven. Ze kunnen de ezels op het grasveld voeren, boodschappen doen (ook al zijn de prijzen en kassa’s weggehaald) en naar de kapper gaan. Nieuwe hobby’s ontdekken, zoals gitaarspelen of schilderen, wordt aangemoedigd en bewoners kunnen zonder begeleiding hun wandelingen door ‘de buurt’ maken.
Volgens voorstanders van dit concept is bij mensen met Alzheimer het risico van ontmenselijking net zo groot als bijvoorbeeld het breken van een bot bij een val als ze meer vrijheid krijgen. Waar in de meeste tehuizen veiligheid voorop staat, stelt The Village Landais een andere vraag: ‘Hoe ziet een goed leven met Alzheimer er uit?’ Is dat door alle vrijheid af te nemen, of juist door ze hun eigen keuzes te laten maken? Zeker iets om over na te denken.
Meer lezen
- Aantal verpleeghuizen in Nederland krijgt treincoupés voor mensen met dementie.
- Een nieuwe manier van wonen voor senioren: de buren dichtbij.
- Miguel voelt dankbaarheid door zijn werk in de thuiszorg.
Tekst Bente van de Wouw Bron The New Yorker Illustratie Karen Schipper
Gepubliceerd op 28 februari 2023