Zinnetjes van Aaf: bij het idee in de auto springen

Columnist en schrijver Aaf Brandt Corstius over zinnetjes die haar aanspreken of inspireren. Deze keer: bij het idee in de auto springen. 

Ik kijk graag naar Comedians in cars getting coffee, het praatprogramma van Jerry Seinfeld op Netflix (en op YouTube, ook dat), waarin hij met verschillende grappige mensen in verschillende bijzondere auto’s een middag gaat rondrijden en koffiedrinken. De afleveringen zijn niet allemaal even sterk, maar er zitten vaak heel grappige momenten in – dat moet ook wel, gezien de gasten.

En je leert en passant heel wat over het Creatieve Proces, want comedians zijn bij uitstek mensen die op een creatieve manier alles moeten beschouwen, daarbij ook nog een groot publiek moeten pleasen en het risico lopen keihard afgerekend te worden op wat ze maken. Als niemand lacht, is dat vreselijk – en is je werk ook nog eens mislukt.

De Amerikaanse komiek Dave Chappelle ging in zijn aflevering met Seinfeld in een Frans-achtig café zitten, ik denk vanwege zijn achternaam. Ze dronken koffie en toen zei Chappelle ineens: “Het idee zit in de auto en het toetert.” Zo, die zin kwam binnen bij mij. Je moet de context uiteraard wel even weten. Chappelle probeerde uit te leggen hoe het werkt als hij iets gaat bedenken. Soms wil je iets verzinnen, dat is gewoon je voornemen. En dus ga je in je eentje in de spreekwoordelijke auto zitten om op je einddoel af te rijden: in Chappelles geval is dat een voorstelling. Maar dat werkt niet, betoogt hij.

Soms is het andersom: dan zit er een idee in de auto. En dat is soms zelfs zo goed dat het al naar je toetert, zegt Chappelle. Dan moet je er gauw bij springen en meerijden. Deze is belangrijk voor mensen die voor hun werk, hobby of wat voor bezigheid dan ook moeten uitgaan van ideeën. Vaak heb je eerst een plan, maar niet per se een idee: ik ga een boek schrijven. Of: ik ga een tekening maken. Of: vandaag ga ik mijn huis eens even heel anders inrichten. Ik ga de hele personeelsafdeling eens even omgooien. Dat kan, en dat kán ook prima werken.