In ieder nummer bespreken we de filosofie van een grote denker, aan de hand van een aantal illustraties. Deze keer is dat Michel de Montaigne (1533-1592).
- Michel de Montaigne was een Franse Filosoof, schrijver en politicus, geboren in een adellijke familie op het kasteel van montaigne, vlak bij de Bordeauxstreek.
- Als baby werd de Montaigne – als onderdeel van een extreem humanistische opvoeding – bij een min ondergebracht in een arm dorp. ‘Om me op te voeden volgens de meest nederige leefwijzen onder de gewone mensen’, zou hij later schrijven.
- Hij studeerde rechten en werd daarna lid van het parlement in Bordeaux. Daar sloot hij een intense vriendschap met Étienne de La Boétie, die al jong (31) stierf. De Montaigne was ontroostbaar – vermoedelijk betekende deze vriendschap meer dan zijn eigen huwelijk.
- In 1562 – na het overlijden van zijn vader – werd hij kasteelheer van het kasteel van Montaigne. Drie jaar later trok hij zich terug in zijn kasteeltoren om de talloze boeken te lezen die hij van zijn vriend de La Boétie had geërfd.
- Na de middeleeuwen klonk er – via zijn essays, waar hij in 1572 aan begon – ineens een stem die modern was. Daarmee was hij de eerste denker die zichzelf als onderwerp nam: hij dacht heel authentiek en heel precies, over wat het leven is. Net als de humanisten vond hij dat je door zelfonderzoek inzicht kreeg in hoe te handelen volgens je eigen aard.
- Omdat de Montaigne zichzelf niet spaart, alles bevraagt, gevoel voor humor heeft en eeuwen overbrugt, zijn de essays nog steeds goed te lezen. Hij schreef o.a. over vriendschap, eenzaamheid, ijdelheid, wijsheid, erotiek, berouw en de dood. Bescheidenheid vond hij de grootste deugd.
- De houten balken in zijn torenkamer stonden vol spreuken van Griekse en Latijnse schrijvers, net als zijn essays vol staan met klassieke citaten. Hij vond dat je moest leven zoals zijn klassieke helden (o.a. Socrates, Seneca en Cicero). Hij kende het werk van de klassieken zo goed, dat het in zijn boeken vaak voelt alsof hij een vriend aanhaalt met wie hij gister nog sprak.
- Voor zijn niersteenaanvallen reisde hij naar kuuroorden in 0.a. Italië. In Rome werd hij met eerbetoon ontvangen en verkreeg hij het burgerschap van de stad.
- Meerder koningen vroegen hem om raad, ondanks dat hij openhartig schreef dat ‘ook koningen en filosofen poepen, evenals dames’. De Montaigne bleef tot aan zijn dood aan zijn essays schrijven.
- Op deze pagina vind je nog meer filosofen.
Tekst Caroline Buijs Illustraties Deborah van der Schaaf
