De duizenden foto’s die Vivian Maier (1926-2009) maakte – vooral van zichzelf – deelde ze met niemand. Toen de Amerikaanse fotograaf en filmer John Maloof ze op een rommelmarkt vond, besloot hij op zoek te gaan naar het verhaal achter deze bijzondere collectie.
In 2007 vindt de Amerikaanse fotograaf en filmer John Maloof op een boedelveiling in Chicago een lockerkast volgestouwd met negatieven en foto’s. De kast komt uit de inboedel van ene Vivian Maier, een vrouw met schulden. De deurwaarder heeft besloten een deel van haar spullen te verpatsen.
Rücksichtslos, want wat de locker bevat, is in feite de ziel van Vivian. Al die foto’s en negatieven, meer dan honderdduizend, heeft ze nooit met iemand gedeeld of willen delen. Nu zijn ze meegenomen en liggen ze op straat. Maloof weet dat natuurlijk allemaal niet en koopt een paar dozen, geïntrigeerd als hij is door de afbeeldingen.
Al snel ontdekt hij hoe bijzonder en hoe mooi de foto’s zijn. Veel prachtiger nog dan hij in eerste instantie had gedacht. Maar wie is de fotograaf eigenlijk, en waar zijn de andere dozen gebleven? Het grootste deel van wat is geveild, weet Maloof te traceren en over te nemen. Maar iets te weten komen over Vivian Maier, de vrouw van wie de foto’s afkomstig waren, blijkt een stuk lastiger.
De nanny
Dit is wat intussen bekend is geworden over Vivian Maier: haar moeder is Française, haar vader Oostenrijker en ze wordt geboren in The Bronx, New York op 1 februari 1926. Als ze vier is, is haar vader al lang en breed vertrokken en wonen zij en haar moeder samen met de dan redelijk bekende portretfotograaf Jeanne Bertrand. Vervolgens zijn er een paar blanco jaren waarin ze in Frankrijk hebben gewoond – met Bertrand, naar het zich laat aanzien.
Tijdens de oorlog gaan ze terug naar Amerika om zich daarna weer in Europa te vestigen; wanneer precies is onduidelijk. Het is wel zo goed als zeker dat Jeanne Vivian zo rond 1949 in de zuidelijke Franse Alpen leert fotograferen. In 1951 laat de dan 25-jarige Vivian iedereen achter en stapt in haar eentje op het stoomschip De Grasse met een enkeltje New York. De rest van haar leven blijft haar familie, voor zover ze die heeft, compleet uit beeld.
Ze voorziet in haar levensonderhoud als nanny. Heel veel kan ze daarmee niet verdiend hebben, maar ze leeft sober en steekt haar spaargeld in een peperdure Rolleiflex-camera. Ze neemt haar passie duidelijk serieus. Toch deelt ze die met he-le-maal niemand. Fotograferen is haar privéfeestje en dat zal zo blijven tot het einde.
Tekst Chris Muyres
