Hoe heel je een gebroken hart als je midden in je liefdesverdriet zit? Journalist Olivia Gagan zocht naar een manier om zich weer beter te voelen en kwam tot haar verrassing uit bij een ademtherapeut, Allan.
“Wanneer heb je voor het laatst goed ademgehaald?” vraagt mijn therapeut Allan tijdens ons eerste gesprek. We zijn een half uur bezig en ik begin me af te vragen wanneer we nou eens toekomen aan het verwerken van mijn stukgelopen relatie.
“Ik begrijp niet wat je bedoelt,” zeg ik. “Diep en regelmatig ademen, met grote teugen, wanneer deed je dat voor het laatst?” “Geen idee, ik haal toch de hele tijd adem?” Ik probeer het gesprek een andere richting op te sturen. “Ik denk dat ik er gewoon achter moet komen wat er precies is gebeurd.”
“Ik ben niet geïnteresseerd in wat er is gebeurd,” zegt Allan. “Ik ben geïnteresseerd in de laatste keer dat je normaal ademhaalde. Je bent een gezonde jonge vrouw, maar in de formulieren hier lees ik dat je op je werk niet goed presteert, al weken geen behoorlijke maaltijd hebt gegeten en slecht slaapt. Dat zijn de dingen die je moet aanpakken.”
Ik had verwacht dat de therapie mijn gevoel zou bevestigen en dat het goed is dat het over is met de man met wie ik jaren lief en leed heb gedeeld. Dat mijn therapeut zich nu zo vastbijt in de lichamelijke symptomen in plaats van in de oorzaak, irriteert me. Allan kijkt in zijn aantekeningen. “Je zit helemaal in elkaar gedoken en je ziet er belabberd uit,” zegt hij. “Als huiswerk mail ik je wat oefeningen. Je hebt in totaal zes sessies bij mij en ik wil dat je tegen het einde van de therapie goed ademhaalt en slaapt.”
Plotseling
Als ik na afloop naar huis fiets, ben ik Allans woorden alweer vergeten. Ik doe wat ik al tijden doe: me laten overspoelen door mijn liefdesverdriet en de zeven jaar dat mijn ex en ik samen zijn geweest uitkammen. Ik graaf in mijn herinneringen naar een aanwijzing: waar ging het fout? Voordat we echt een relatie kregen, draaiden we twee jaar lang om elkaar heen. Bij mij was het meer een stil verlangen, terwijl hij in die periode verschillende vriendinnen had.
Tot de vonk bij ons echt oversloeg en we gingen samenwonen in Londen. Maar afgelopen zomer – in een pijnlijke, slepende periode – vertrok hij plotseling. Ik vond mezelf altijd een sterke vrouw die wel tegen een stootje kon. Maar nu, maanden na onze breuk, worstel ik nog steeds nachtenlang met mijn gebroken hart en vragen waar ik geen antwoord op heb. Daar word ik verschrikkelijk somber van.
Die avond in bed vraag ik me af of ik er wel goed aan heb gedaan om bij Allan aan te kloppen. Zijn methode lijkt verdacht veel op mindfulness. Ik kan weer eens niet slapen en uit verveling grijp ik naar mijn telefoon die ergens tussen de lakens ligt. Als ik hem te pakken heb, zie ik de beloofde mail van Allan. ‘Download de app in de onderstaande link’ staat er. ‘Stel je, voordat je begint, een plek voor waar je je gelukkig en veilig voelt. Houd dat beeld vast. Concentreer je dan op je ademhaling. Gebruik de app elke dag voordat je gaat slapen. Oefen ermee.’
Kiezelstrandje aan de Engelse kust
In gedachten laat ik allerlei plekken de revue passeren en uiteindelijk kies ik een kiezelstrandje aan de Engelse zuidkust waar ik als kind veel vakanties doorbracht. Ik probeer me te herinneren hoe de harde, gladde steentjes voelden en hoe de stem van mijn broertje klonk als hij me riep vanaf de zee. Ik open de app ‘Positivity with Andrew Johnson‘. Een man met een Schots accent telt terug vanaf tien.
Uit nieuwsgierigheid adem ik diep in. Allan heeft wel een punt: in mijn borstkas voel ik spanning. Ik probeer de lucht lager te laten komen, waar ik een soort bol kinderbuikje van krijg. Terwijl ik mijn best doe mijn ademhaling te reguleren, verschijnt het beeld van het strand bij vlagen – om weer te verdwijnen als er gedachten in me opkomen. Makkelijk is het niet, leren ademhalen, maar toch blijf ik het elke avond proberen. Het is in elk geval beter dan telkens tot in detail mijn eigen liefdesdrama te moeten analyseren.
Je onderbuikgevoel
Tijdens mijn volgende afspraak met Allan, een paar weken later, komt het gesprek op intuïtie. “Wat zegt je onderbuik dat je zou moeten doen?” vraagt hij. Ik vind dat een nogal gênante vraag. “Mijn onderbuik?” vraag ik. “Ik voel daar helemaal niets.” Hoopvol werp ik een blik op mijn buik. Stiekem heb ik me altijd al afgevraagd wat mensen bedoelen met intuïtie.
“Je vertelde dat je nerveus was, dat je begin vorig jaar vaak een bepaalde angst voelde,” zegt hij. “Hoe denk je dat dat kwam?” Nervositeit was mij al niet vreemd. Als ik iets voor elkaar moest krijgen, lukte dat vaak dankzij een adrenalinerush. Maar de energie die ik voelde in de maanden voordat mijn ex mij verliet, was intenser en onrustiger dan gewoonlijk.
Het gevolg was dat ik als een bezetene het huis schoonmaakte en heel uitgebreid ging koken. Het huishouden liep op rolletjes. Als we op een druilerige zondag samen binnen zaten, stelde ik voor om een weekendje weg te plannen, naar Parijs bijvoorbeeld. Maar mijn vriend bleek daar helemaal niet op te zitten wachten.
Mijn gedachten
“Ik kan niet geloven dat mijn lichaam eerder dan mijn verstand doorhad dat er iets mis was,” zeg ik een beetje kribbig. “Je intuïtie heb je ontwikkeld door de ervaringen die je in je leven hebt opgedaan, boeken die je hebt gelezen, geluiden op straat, gesprekken, gezichtsuitdrukkingen,” zegt Allan. “Allemaal waardevolle informatie die je helpt onderscheid te maken tussen wat echt is en wat niet, en om gevaar op te merken. Maar misschien vertrouw je meer op je gedachten.”
“Natuurlijk,” zeg ik, “mijn gedachten zijn de enige manier om informatie te verwerken.” Allan: “Er is veel onderzoek gedaan waarin het tegendeel bewezen wordt. Waarom probeer je niet naar je lichaam te luisteren in plaats van naar je verstand? Al je gevoelens kwamen daar immers vandaan.”
Gebroken hart
Gevoelens. Daar hebben we het nog helemaal niet over gehad. Maar naarmate de weken verstrijken, merk ik dat pijnlijke gevoelens die ik lang heb weggestopt me op de meest onverwachte momenten overvallen. Dan stromen de tranen ineens over m’n wangen bij het boodschappen doen, of voel ik mijn schouders schokken tijdens een familie-uitje. Mijn gevoelens zijn als een dronkenlap die te laat op een feestje verschijnt en de stemming niet goed weet te peilen.
Maar ik voel ook een vreemd soort opluchting omdat ik nog tot voelen in staat blijk te zijn. De tranen zijn nieuw, ze hebben iets dierlijks. Ik krijg rode randen rond mijn ogen en ergens vermoed ik dat mijn gebroken hart niet alleen maar komt door het stuklopen van mijn relatie. Het is een barstje dat door mijn ademhaling steeds groter wordt. Lang weggestopte, pijnlijke herinneringen weten de opening te vinden en laten met veel tamtam van zich horen. Jarenlang hebben ze stilletjes opgesloten gezeten en nu hebben ze water en lucht nodig.
Verandering
Ik begin me steeds meer te schamen voor mijn koppige gedrag tegenover Allan. “Ik probeer echt niet moeilijk te doen…” begin ik. Opeens klinkt zijn stem aardig en vol begrip: “Dat denk ik ook niet,” zegt hij. “Maar diep vanbinnen weten mensen vaak wanneer hun iets te wachten staat. Wanneer er iets moet veranderen.”
De laatste keer dat Allan en ik elkaar spreken, is aan de telefoon: ik bel hem om de zesde sessie af te zeggen. Ik zeg dat het me spijt, maar dat ik niet weg kan van mijn werk. Zoals altijd komt hij meteen to the point. “Dat geeft niet,” antwoordt hij. “Het komt wel goed met jou. Maar wat ik nog wil zeggen: mocht je ex-vriend ineens weer op de stoep staan, ga dan bij jezelf na wat je echt wilt. Het ga je goed. En vergeet niet om het evaluatieformulier in te vullen.”
Oude liefde
Diezelfde dag – ik zit nog op mijn werk – bliept mijn telefoon. Een berichtje van mijn ex: ‘Kunnen we afspreken? Ik wil graag met je praten.’ Hoe wist Allan dat? Direct merk ik wat voor impact mijn oude liefde op me heeft. Ik voel de aantrekkingskracht, zelfs in de vorm van een sms’je.
‘Wanneer en waar wil je afspreken?’ schrijf ik terug. Een paar dagen later ontmoet ik hem in een pub in hartje Londen. Eigenlijk hebben we het nergens over. Na afloop staan we nog even buiten op straat terwijl drommen mensen ons passeren. Het is een heldere novemberavond en dan zegt hij ze opeens, de woorden waar ik maanden zo naar heb verlangd: “Ik denk dat we onze relatie weer een kans moeten geven. Ik mis je.”
Innerlijke stem
Ik weet niet goed wat me overkomt. “Ik snap dat het als een verrassing komt. Ik laat jou beslissen,” gaat hij verder. “Ik weet niet wat ik moet zeggen,” zeg ik zachtjes. Maar dan is daar het strand. Hoe vaker ik me inbeeld daar te zijn, hoe beter ik dingen opmerk, weet ik nu. Vanmiddag viel het me bijvoorbeeld op hoe lekker de lucht naar haardvuur rook. Zelfs op dat moment, in mijn overspannen toestand, zie ik in een flits wat een vrolijk gezicht het is om de rode dubbeldekkers langs te zien rijden in de donkere avondlucht.
Ik zie dat hij op een antwoord wacht, maar ik kan niks uitbrengen. Het verkeer dendert langs ons heen en ik voel hoe de grond mijn voeten lichtjes doet trillen. De koude wind brengt me bij mijn positieven. Ik luister naar mijn innerlijke stem die me onverwacht stilletjes toe spreekt, en ik snap het. “Ga weg bij hem,” zegt die stem. “Geen tijd te verliezen.” Dus mompel ik iets, draai me om en ren naar de bus.
Leren van een gebroken hart
Dat is twee jaar geleden. Allan heeft mijn gebroken hart niet verholpen, maar hij heeft me wel veel geleerd. Dat ik mijn lichaam moet koesteren en respecteren. Hoe ik kritisch kan kijken naar mijn eigen verstand, dat lang niet zo veel begrijpt als het denkt. En het besef dat we onszelf wijsmaken dat het heden de periode is die is ingebed tussen de talloze verhalen.
Tegenwoordig vind ik verliefdheid minder belangrijk dan rustig en gelukkig zijn. Ik weet niet of je liefde wel liefde kunt noemen als je er helemaal door geobsedeerd bent, als je aan niks anders kunt denken. Misschien is het dan eerder een obsessie. Je verliezen in een relatie is misschien heerlijk, jezelf weer vinden kan heel veel tijd en geld kosten. Maar vrij ademen, je alert voelen en emotioneel in balans zijn? Dat kost maar een paar euro in de App Store, plus je eigen inspanning. De volgende keer probeer ik het te combineren: liefde en geluk. Ik heb gehoord dat dat niet onmogelijk is.
Meer lezen over helen van een gebroken hart?
- Hier vind je 5 selfcare Instagram-accounts die je een beter gevoel over jezelf kunnen geven.
- Liddie Austen ging ook in therapie voor haar liefdesverdriet.
- Ademhalen: het gaat gelukkig meestal vanzelf. Maar daardoor zou je bijna vergeten dat bewust ademhalen je allerlei goeds kan brengen.
- Dit artikel over ‘Leren van liefdesverdriet’ staat in Flow 4-2017.
- Olivia Gagan is journalist en woont in Londen. Dit artikel werd eerder geplaatst in The New York Times.
Tekst Olivia Gagan voor The New York Times Illustratie Yelena Bryksenkova