Heb je ook steeds meer moeite met concentreren? Erger je je aan concertbezoekers met filmende mobieltjes? Alle reden om je telefoongebruik te minderen. Dit levert het je op volgens deskundigen.
Zonder mobiel heb je het gevoel er ‘echt’ te zijn
“Je kunt stoppen met filmen, want ik sta hier in levenden lijve. Dit is geen dvd, maar een echt optreden,” zei zangeres Adele ooit tijdens een concert in Italië tegen een fan.” Filosoof Hans Schnitzler ziet ook graag tijdens concerten de mobieltjes in de zak. Als je steeds op een schermpje tuurt en Instagram-kiekjes schiet, zie je niet hoe mooi de wereld eigenlijk is. Er ontstaat een plakplaatjes-weergave van de werkelijkheid, aldus Schnitzler, maar het echte leven ontgaat je. Dat was een belangrijke conclusie van Schnitzlers digitale-onthoudingsexperiment, waarvoor hij meer dan honderd studenten uitdaagde om een week offline te gaan. Zijn bevindingen verwerkte hij in een boek: Kleine filosofie van de digitale onthouding. Schnitzler: “Nagenoeg alle deelnemers ervaarden de digitale detox als realiteitswinst. Ze hadden het gevoel ‘er echt te zijn’, en zelfs ‘meer te leven’.
Zonder mobiel voer je meer diepgaande gesprekken
Inkomend bericht of telefoontje? Je kijkt vaak ‘heel eventjes maar’, maar negeert daarmee de mensen om je heen. Dat is niet zonder gevolgen, legt hoogleraar sociologie Sherry Turkle uit in haar boek Reclaiming conversation – The power of talk in a digital age. Smartphones zuigen onze aandacht weg van onze kinderen, vrienden en geliefden. Hierdoor raken we steeds minder vertrouwd met het voeren van een face-to-facegesprek. In een echt gesprek moet je luisteren, iets uitleggen en de ander proberen te ‘lezen’. Deze ervaring loop je volgens Turkle mis als je in gezelschap met je smartphone bezig bent.
Zonder telefoon geniet je meer van het hier en nu
Ap Dijksterhuis, hoogleraar psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen schrijft in zijn boek Op naar geluk: ‘Het probleem waar de smartphone toe heeft geleid, is dat er continu meerdere dingen in ons bewustzijn om voorrang vechten. Zelfs bij zoiets alledaags als boodschappen doen. Op de groenteafdeling belt een collega, bij de kassa krijg je een appje van een vriend die vanavond langskomt. Terwijl je naar huis fietst met je boodschappen – en je eigenlijk rustig zou moeten genieten van de avondzon – is er in je bewustzijn alweer een chaotische touwtrekwedstrijd bezig: je denkt na over een werkmail en neemt je meteen voor om je collega even terug te appen. Als je je telefoon wat vaker uitzet (of thuislaat) tijdens een koffiedate of winkelexpeditie, word je minder snel afgeleid en dooft de drang om je ‘tijdlijn’ te checken langzaam uit.’
Zonder telefoon kun je je hersenen weer oefenen in aandacht
Ken je de onrust dat je steeds even je telefoon wilt checken? Technologiedeskundige Nicholas Carr schreef erover in zijn boek Het ondiepe, dat werd genomineerd voor de Pulitzerprijs. ‘De laatste jaren heb ik het onprettige gevoel dat iemand, of iets, aan mijn hersenen zit te prutsen, bezig is met het opnieuw inrichten van mijn zenuwstelsel en het herprogrammeren van mijn geheugen. Vroeger kon ik me moeiteloos verdiepen in een boek of een lang artikel. Nu verslapt mijn aandacht na een bladzijde of twee. Het diepe geconcentreerde lezen dat altijd vanzelf ging, is een gevecht geworden.’ Het goede nieuws: ons brein is plooibaar. Onze hersenen hebben het vermogen om zich vliegensvlug aan te passen als de omstandigheden veranderen en dat betekent dat je je concentratievermogen kunt herstellen. Neem af en toe een digitale pauze, check maar één of twee keer per dag je social media en schakel je telefoon gewoon eens uit als je een boek leest.
Meer lezen
- Altijd aan het scrollen: zo maakt je telefoon je verslaafd.
- Hier vind je inspiratie voor een offline hobby.
- Voor als je moedeloos wordt van al het wereldnieuws.
Tekst Irene Smit Fotografie Marjolijn Polman Illustratie Hadas Hayun
Gepubliceerd op 13 juli 2023
