Er komt best veel op je af, van de krant tot social media. Maar je kunt de nieuwsstroom ook laten kabbelen, oog houden voor het mooie en daar zelf aan bijdragen. Alleen, hoe doe je dat?
Als je de krant leest of het nieuws kijkt, voelt het soms alsof we een totale dystopie tegemoet gaan. We horen weinig over de mooie dingen die tegelijkertijd ook ergens in de wereld plaatsvinden .
In Flow schreef journalist Ralf Bodelier hier eerder over: ‘Journalisten berichten alleen over wat niet goed gaat. Ze schrijven over de uitzonderingen op de regel en nooit over de regel zelf. Dat het niet goed gaat tussen de Palestijnen en Israël weten we allemaal. Ook dat zien we op het nieuws. Wat we niet zien, is dat sinds 1980 de extreme armoede onder Palestijnen met twee derde is afgenomen. En dat de gemiddelde Palestijn sindsdien vijf keer zo rijk is geworden. Gemiddeld genomen leven we, wereldwijd, veel veiliger, gezonder, langer, rijker en gelukkiger dan ooit tevoren.’
Zowat iedereen is aardig
Ook filosoof Alain de Botton raadt in zijn boek Hoe overleef ik de moderne wereld aan eens anders naar al het nieuws te kijken: ‘Je zou vergeten dat zowat iedereen aardig is, dat bijna elke trein zijn bestemming bereikt, dat er in het parlement indrukwekkende, goede dingen gebeuren en dat de meeste dagen rustig en zonder bijzondere gebeurtenissen verlopen.’
Volgens De Botton zijn we door de stortvloed van berichten in de media wat vervreemd geraakt van de ware aard van mensen, technologie en de overheid. ‘We zijn uiteindelijk misschien wel minder goed geïnformeerd dan een ongeletterde boer in de middeleeuwen, die weliswaar geen dagelijkse nieuwsbulletins tot zijn beschikking had, maar wel in staat was om zich, met behulp van zijn eigen zintuigen, een beeld van de werkelijkheid te vormen.’
Bij jezelf blijven
De Franse filosoof Laurence Devillairs gebruikt de zee als metafoor om helder te krijgen waarom we worden overspoeld door het nieuws van alledag. In haar boek Een kleine filosofie van de zee zegt ze dat wij mensen heus wel kunnen omgaan met alles wat er in de wereld gebeurt: ‘We hebben allemaal een noodanker waarmee we even op adem kunnen komen als we vol in de wind zijn beland.’
Met dat noodanker voorkom je, schrijft Devillairs, ‘dat je een speelbal van de golven wordt, en meegesleurd wordt in de stroom. Het is je vermogen om nee te zeggen, een situatie te beëindigen, een punt te zetten achter een automatisme. Op die manier creëer je ruimte om terug bij jezelf te komen en bij jezelf te blijven. Zodat je je niet langer willoos mee laat voeren met allerlei winden’, zoals online relletjes, nieuwsberichten of meningen.
Devillairs’ uitspraken zijn soms wat cryptisch, maar het noodanker kan een nuttige metafoor zijn. Er is nog een andere wereld dan de virtuele en de nieuwsrealiteit: de wereld om je heen, waarin je direct iets kunt bijdragen en veranderen, al is het maar klein.
Meer lezen
- Gelukkig, er is ook veel goed nieuws.
- Hoe ga je om met al het heftige nieuws dat je meekrijgt?
- Dit was het goede klimaatnieuws van 2022.
Tekst Otje van de Lelij Fotografie ©VISUALSPECTRUM/Stocksy, Illustratie Hadas Hayun
Gepubliceerd op 8 juli 2023