Bijna niemand gaat ‘zomaar’ scheiden. Scheiden vergt moed. Ook journalist en mede-auteur van het Psychologisch handboek voor de niet zo perfecte vrouw Francisca Kramer dacht er lang over na voordat ze wist: nu is het tijd om verder te gaan.
Waar het hals over kop opbreken van een relatie meestal niet slim is, kan het proces van wel of niet scheiden ook te lang duren. Ikzelf bijvoorbeeld heb er denk ik te lang over gedaan. Tegelijkertijd ben ik blij dat ik dit besluit zo lang heb uitgesteld omdat ik me achteraf niet schuldig wilde voelen over mijn besluit. Dat schuldgevoel diende zich toch wel aan, maar het hielp wel dat ik mezelf kon voorhouden dat ik er heel veel aan heb gedaan. Wat me tegenhield was angst.
Angst voor het grote onbekende. Want hoe gaat de toekomst eruitzien zonder mijn vertrouwde leven met man en kinderen? Waar gaan we wonen, hoe doen we het met de kinderen, welke invloed gaat een scheiding op hun ontwikkeling hebben, wat zal de omgeving zeggen en ga zo maar door. Juist omdat ik er zo veel over had gelezen en me zo bewust was van alle mogelijke gevolgen, verlamde ik. Waar ik mezelf altijd beschouwde als een zelfstandige en onafhankelijke vrouw, kwam ik mezelf nu tegen als afhankelijk en bang en lag ik continu te malen over blijven of gaan en hoe dan?
Vooral ’s nachts nam het grote piekermonster mij te grazen. Wat uiteindelijk de doorslag gaf was het verantwoordelijkheidsgevoel naar mezelf. Jarenlang had ik mijn eigen verlangens wel erkend, maar durfde ik er geen gehoor aan te geven. Want voor mijn kinderen was bij elkaar blijven beter, zo was en is mijn overtuiging. En als het voor mijn kinderen beter was, dan was het ook voor mij beter, zo redeneerde ik. Hun geluk is immers voor een groot deel ook mijn geluk? En, bovendien, ik werd toch niet mishandeld? Zo erg was het toch niet? Mijn man was en is een goed persoon, die zeker zijn beperkingen heeft, maar die hebben we allemaal – ikzelf incluis. En hij was en is een heel goede en lieve vader. Zo ging ik door.
Tijd om verder te gaan
Tot mijn moeder overleed en ik, doordat alle filters wegvielen, zo openstond als ik mijn hele leven niet was geweest. Alles voelde ik zo zuiver als kristal. Het was alsof er diep uit mijn binnenste, noem het mijn bron, een stem klonk: ‘Francisca, het is tijd om verder te gaan.’ Ik weet nog precies waar ik stond (in mijn ouderlijk huis), ik weet nog welk licht er door de ramen scheen, ik weet nog dat ik keihard moest lachen: omdat het zo overduidelijk was dat ik in beweging moest komen. Doorgaan op deze weg was niet goed voor mij. Mijn man en ik zaten op heel verschillende sporen die niet bij elkaar kwamen, wat we ook probeerden. En nu was het tijd om daarvan de consequenties onder ogen te zien.
Ondanks dat ik het op dat moment zo zuiver voelde, heeft het nog vier jaar geduurd voor ik daadwerkelijk in staat was de stap te zetten naar een nieuw leven. Het vergde van mij een extreme, bijna onmenselijke hoeveelheid moed. Het moeilijkste met dit soort besluiten is: advies is zinloos. De enige die jou advies kan geven, ben je zelf. Het is dan wel de kunst om je innerlijke stem te ontdekken en ernaar te luisteren. Vaak zit die stem diep in je, verborgen onder allerlei lagen van schuldgevoel, schaamte, ijdele hoop, verwachtingen en teleurstellingen en vooral rationalisaties. De Amerikaanse schrijver Elizabeth Gilbert beschrijft die stem mooi in haar roman Eten, bidden, beminnen, als ze in het eerste deel van haar boek vertelt over het moeizame en pijnlijke proces van scheiden of blijven. Het is ook haar innerlijke stem die haar uiteindelijk de weg wijst.
- Dit blog is een fragment uit het boek Psychologisch handboek voor de niet zo perfecte vrouw van Francisca Kramer en Lisette Wevers (uitgeverij Brandt).
- Meer kun je lezen in Flow 7
Tekst Francisca Kramer Fotografie Ray Fragapane/Unsplash.com
