Indiase printtechniek: Shayonti Chatterji promoot fairtrade sjaals

Shayonti Chatterji verliet op haar achttiende India om te gaan studeren, maar is de verbinding met haar geboorteland nog niet verloren. Ze houdt een traditionele Indiase printtechniek levend met haar sjaals.

Wat ben je aan het doen?

“Ik promoot fairtrade sjaals en omslagdoeken uit India. Die horen bij mijn geboorteland India, waar mensen als enigen nog ongenaaide kleren dragen. Alle sjaals zijn handgemaakt met een eeuwenoude printtechniek die wordt doorgegeven van generatie op generatie, maar wel in moderne kleuren en patronen. De sjaals zijn ook een antwoord op fast fashion. We gebruiken diervriendelijke zijde en biologisch katoen, en zijn nu druk bezig met sjaals van ethisch geproduceerde wol.”

Welke wens had je toen je deze onderneming begon?

“Tijdens mijn werk in het bedrijfsleven miste ik verbinding met mijn wortels. Ik verliet India op mijn achttiende om te gaan studeren. Maar ik hou van mijn land en ik wilde daar iets mee, meer dan de jaarlijkse bezoeken aan familie. Duurzaamheid vind ik ook belangrijk. Ik ontmoette toen een ontwerper die mij vertelde dat zijde vaak erg dieronvriendelijk wordt geproduceerd. Zij wilde haar ‘vredeszijde’ promoten. Met deze ontmoeting vielen mijn twee wensen samen.”

Wat heb je meegenomen van je jaren in India?

“Voor mijn generatie was het leven in India niet makkelijk. De tegenstellingen tussen arm en rijk waren groot, en ook de middenklasse had het niet breed. Dat heeft me gevormd. We zien nu hier in het Westen hoe mensen duurzaam willen leven door kleren te ruilen of wat stuk is te repareren in plaats van te vervangen. Maar ik ben niet anders gewend. Ook bij ziekte en tegenslag hebben we geleerd oplossingen te zoeken. India heeft me gemaakt tot wie ik ben.”

Wat betekenen deze sjaals voor de makers?

“Ze bieden hun de mogelijkheid om onafhankelijk en in een veilige omgeving te werken en geld te verdienen met iets wat ze graag doen. De wollen sjaals maken we bijvoorbeeld met een groepje vrouwen uit Kasjmier, Noord-India. Ze kunnen vaak echt niet van huis weg omdat ze bij hun kinderen moeten blijven. Maar de weefgetouwen voor deze wol passen in huis, en zo kunnen ze toch geld verdienen. Alleen als we hun werk waarderen met een eerlijke prijs is het mogelijk om deze techniek in ere te houden. Anders moeten de makers ermee stoppen en sterft dit ambacht langzaam uit. Dat zie je ook in het Indiase borduurwerk.”

Waarom vind je het belangrijk dat die ambachten behouden blijven?

“Het is eeuwenoud cultureel erfgoed. Deze technieken leer je niet op school of uit een boek, maar van je familie of een leermeester. Die kennis gaat anders verloren. Handwerk is heel arbeidsintensief. Daarom is het belangrijk dat mensen begrijpen hoe bijzonder het is en dat er een eerlijke prijs voor wordt betaald. Vaak stuur ik met een verkochte sjaal een foto mee van degene die hem heeft gemaakt. Dat persoonlijke vind ik waardevol. Net zoals je ook de bakker kent die jouw brood maakt. Het geeft verbinding met dat wat je draagt.”