Blijven we met z’n allen steeds minder vlees eten? Journalist Grete Simkuté keerde juist op haar schreden terug. Geen vlees eten is goed, wel vlees eten is slecht: zo zwart-wit ligt het niet.
Tekst Grete Simkuté Illustratie Anne Bentley
Gepubliceerd op 2 december 2024
Toen ik achttien was, at ik mijn laatste beetje vlees. Echt een harde, ideologische beslissing was het niet, nu ik erop reflecteer. Dat ik zo plotseling toch weer aan het vlees ging, daar verbaasde ik mezelf mee. En ook weer niet, want al langer viel het me op dat voormalig vegetariërs in mijn omgeving zonder al te veel boe of bah aankondigden weer vlees te eten.
Vlees eten is moord
Dat ik al die jaren het eten van vlees afkeurde, past wellicht in de tijdgeest waarin vlees hevig gepolitiseerd is. Net als over zo veel actuele onderwerpen ben je als het op vlees aankomt het liefst voor of tegen. Mensen staan ‘aan de verkeerde kant’ als ze vlees eten (‘vlees is moord’) of het zijn juist de veganisten en dierenliefhebbers die ‘boos op de wereld’ en ‘extreme prekers’ zijn.
Je bent goed als je geen vlees eet en slecht als je dat wel doet: zo simpel is het kennelijk niet. Iedereen heeft vast de artikelen voorbij zien komen waaruit blijkt dat voor het verbouwen van avocado’s – een geliefd product bij veel vega’s – veel landbouwgrond en veel water nodig is. En dat de teelt van soja – een populaire vleesvervanger – voor allerlei problemen zorgt.
“Het is erg complex,” zegt ook de Zweedse wetenschapsjournalist Henrik Ennart, die het boek Gelukseten schreef. “De morele en klimaatvoordelen van wel of niet vlees eten, lopen vaak niet parallel.”
Is vegetarisch eten gezonder?
Naast de morele en klimaataspecten die rond het vleesdebat spelen, kun je het onderwerp ook bekijken vanuit een gezondheidsframe. Zo is vegetarisch eten, zoals ik lange tijd dacht, niet per definitie gezonder dan een dieet met (een beetje) vlees. Ennart: “Vegetariërs hebben veel meer eiwitten nodig en B12, die ze uit andere bronnen moeten halen. Anders kunnen tekorten ontstaan. Ultrabewerkte vleesvervangers zijn geen goed alternatief. Net als veel bewerkt vlees zitten ze vol verzadigde vetten en zouten.”
Mijn eigen hypothese is dat ik op mijn 32e een grotere eiwitbehoefte heb dan toen ik 18 was en daardoor nu snak naar vlees. Of misschien juist kamp met een opgebouwd eiwittekort door al die jaren zónder vlees. Volgens Henrik Ennart zit daar wel wat in: “Ik ben geen dokter, maar ik geloof wel dat het lichaam aangeeft wat het nodig heeft. Je kunt als volwassene in principe wel aan je eiwitbehoefte voldoen met een plantaardig dieet, maar vlees is het efficiëntst en het goedkoopst.”
Een beetje vlees
Volgens wetenschapsjournalist Ennart heeft ieder mens een andere voedselbehoefte en reageren we ook allemaal anders op eten. Toch is volgens hem een dieet met een beetje vlees het beste, en dat is ook het advies van het Voedingscentrum. Ennart: “Wij mensen zijn omnivoren: ons lichaam is gemaakt om alles te eten, en juist daardoor konden we als soort overleven in de meest barre omstandigheden. Voor gezonde volwassenen is de beste oplossing: minder wat, maar herleid niet tot nul.”
