3 manieren om te reflecteren op het afgelopen jaar

vrouw reflecteert op het jaar en schrijft in een boekje

Het einde van het jaar is voor veel mensen een moment om stil te staan en terug te blikken. Een mentale pauze. We stellen nieuwe doelen, leren van het afgelopen jaar en brengen focus aan. Maar waar begin je?

Zelfreflectie helpt je om meer inzicht te krijgen in jezelf en hoe je in het leven staat. Het is een effectieve tool voor verandering en groei. Zelfs zo effectief dat reflectie je meer brengt dan het opdoen van extra ervaring in de praktijk, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van Harvard Business School.

Minder oordelen, meer leren

Zo zijn we geneigd om onszelf in de haast van de dag te veroordelen voor de fouten die we maken of het gedrag dat we vertonen, schrijft de Amerikaanse journalist Diana Raab in een artikel op Psychology today. Momenten van rust en reflectie helpen je om niet te vervallen in die oordelen en kritieken op jezelf, maar om er juist lessen uit te trekken en de situatie of je gedrag te accepteren. En dat maakt je veerkrachtiger, blijkt uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken.

Reflecteren op het afgelopen jaar

Reflectie stimuleert groei, dat is duidelijk. Maar waar begin je? Er gebeurt immers zo veel in een jaar. Uit Amerikaans onderzoek, gepubliceerd in Harvard business review, blijken drie thema’s met name belangrijk: verrassing, frustratie en mislukking.

Reflecteren op momenten waarbij deze gevoelens loskwamen, brengt de waardevolste inzichten om van te leren en te groeien.

  1. Wat heeft je verrast het afgelopen jaar? Wat overtrof je verwachtingen? We zijn geneigd om te voorspellen wat er gaat gebeuren, gebaseerd op eerdere ervaringen. Dat geeft een gevoel van controle. Als je verrast wordt, betekent dat dat iets anders verliep dan voorspeld. Die momenten zijn de moeite waard om te onderzoeken.
  2. Welke fouten maakte je het afgelopen jaar? Faalmomenten en fouten leren je wat je in de toekomst anders wilt doen, het zijn zogeheten ‘negatieve voorbeelden’. Of zoals schrijver Elizabeth Day zegt: “Elke mislukking brengt je dichter bij de plek waar je moet zijn.”
  3. Waar was je gefrustreerd over het afgelopen jaar? We raken gefrustreerd als iemand ons bekritiseert of iets niet gaat zoals gewenst. Vaak schuilen in die ervaringen kansen voor verandering, verbetering en innovatie.

Leuk detail: volgens de onderzoekers zitten achter die frustraties vaak doelen en ambities verstopt: “Die doelen weerspiegelen je waarden en die waarden vormen jouw kompas in het leven. Je raakt gefrustreerd als je doelen worden gedwarsboomd en je niet krijgt wat je wilt, maar het doorzetten en vinden van andere manieren om ermee om te gaan, leidt uiteindelijk tot groei.”

Meer lezen:

Tekst Lisanne van Marrewijk  Fotografie Getty Images/Leonardo De La Cuesta
Gepubliceerd op 16 december 2023

Promotional image

Van mental health tot goed nieuws

Flow nieuwsbrief

Wil je nog meer verhalen van Flow? Twee keer per week versturen we een mail met nieuwe artikelen.

SCHRIJF JE IN