Deze denkpatronen voeden je angst en stress (en zo ga je daarmee om)

Angst is een emotie die doodnormaal is, maar die we liever niet voelen. Toch zijn het onze denkpatronen die de angst en stress kunnen triggeren of voeden. Hoe herken je die patronen en hoe ga je ermee om?

Angst is een nuttige emotie. Het geeft je een seintje als je in gevaar bent en zorgt ervoor dat je jezelf in veiligheid kunt brengen. Maar soms komt de emotie ook opzetten zonder dat je in gevaar bent. Psychotherapeut Natasha Reynolds vergelijkt het in een artikel voor Huffington Post met een brandalarm. “Dat alarm gaat af als er brand is, maar soms ook als je geroosterde boterham verbrand is. Hetzelfde gebeurt in ons brein. Dan worden we angstig terwijl er eigenlijk geen gevaar is.”

Soms zorgen onze eigen denkpatronen, gedragingen en acties ervoor dat het alarm vaak afgaat, ook al is er geen bedreiging. Zo kun je die gedachten herkennen.

4 denkpatronen die angst triggeren

Zwart-wit denken

Ook wel alles-of-niets-denken genoemd. Volgens Reynolds houdt dit in dat je naar een situatie kijkt als goed of slecht, zonder rekening te houden met het grijze gebied ertussenin. Stel, je maakt een fout op het werk. Als je zwart-wit denkt, noem je jezelf door die actie snel incompetent of een mislukkeling.

Denk je ook in grijswaarden, dan zie je in dat je mens bent (en die maakt fouten), en dat het niets zegt over wie je bent als persoon. Stoppen met zwart-wit denken kost tijd en oefening, maar wordt makkelijker met dit ene woord.

Vermijding

Psychotherapeut Jennifer Anders geeft in hetzelfde artikel aan dat vermijding één van de gedragingen is die angst groter maakt. “Als je de situatie of plek die je angstig maakt vermijdt, wordt het alleen maar erger.”

Een andere psychotherapeut, Justine Grosso, geeft de oplossing aan: de situatie stapsgewijs aangaan. “Als je last hebt van sociale angst, ga dan niet meteen voor lange tijd naar een groot feest, maar spreek af voor een koffie met iemand, of ga tien minuten naar dat feest.” Heb je de situatie eenmaal ‘overleefd’, neem dan tijd en rust om weer bij te komen.

Doemdenken

Bij doemdenken ga je uit van de ergst mogelijke uitkomst en zie je die ook als waarheid. We nemen als voorbeeld weer die fout op je werk. Bij doemdenken zou je ervan uitgaan dat je door die fout ontslagen gaat worden. Per direct. We hoeven je niet te vertellen dat dit je angst extra voedt. Reynolds: “In de cognitieve gedragstherapie betekent doemdenken ook wel dat je de situatie overschat en jezelf onderschat.”

Wat kun je ertegen doen? “Vraag jezelf eens af: wat als het wél goed gaat?”, zegt Reynolds in het artikel. Of: zet voor jezelf op een rij wat je kunt doen als het slechtste scenario wel gebeurt. Welke acties kun je dan ondernemen? Zo verhoog je het geloof in je eigen kunnen.

Negatieve zelfpraat

Het is een beetje een cliché: praat tegen jezelf zoals je tegen een vriendin zou praten. Maar het is niet voor niets een dooddoener. We hebben namelijk nogal snel de neiging om snoeihard voor onszelf te zijn. Psychotherapeut Anders spoort mensen aan om zich bewust te worden van deze strenge gedachten door ze te labelen als ze voorbij komen. “Je hoeft die gedachten niet meteen te veranderen, maar ze herkennen helpt al.”