Rouwen: vertrouw op je kracht

Rouwen

We weten dat de dood onherroepelijk deel uitmaakt van het leven, maar toch praten we er liever niet over. Daarmee doen we onszelf tekort, zegt psychotherapeut Julia Samuel, die zich al 25 jaar bezighoudt met rouwen.

Vindt u dat we als maatschappij te weinig stilstaan bij de dood?

“Heel lang kon de dood je op ieder willekeurig moment overvallen: vrouwen stierven in het kraambed, de meest afschuwelijke ziektes waartegen niks gedaan kon worden eisten hun tol. De dood maakte daarom een groot onderdeel uit van het leven. Nu wordt hij weggestopt in ziekenhuizen. Als iemand ziek is, rekenen we erop dat de dokter hem weer beter zal maken.

We leven langer en gezonder, en denken diep in ons hart dat we de dood te slim af zijn. Totdat we zelf doodgaan, of iemand in onze omgeving, en blijkt dat we er helemaal niks over te zeggen hebben. De dood – en het rouwproces na de dood van een geliefde – is het ultieme controleverlies en dat vinden we tegenwoordig heel moeilijk. Dus ja, ik denk dat we te weinig stilstaan bij de dood en er daardoor minder goed mee omgaan dan vroeger.”

 

Meer lezen?

Hoe bereid je je dan goed voor op de dood en op rouw?

“Er zijn maar weinig zekerheden in het leven, maar een ervan is dat je onherroepelijk met dood en rouw te maken zult krijgen. Ondanks alle medicijnen en kennis die we anno nu hebben, gaan we uiteindelijk allemaal dood. Daarop kun je dus maar beter voorbereid zijn. Dat kun je doen door met je dierbaren over de dood te praten, of ze nu wel of niet stervende zijn. Vraag je partner en je goede vrienden of ze er bang voor zijn, wat ze zich erbij voorstellen, wat ze willen dat er na hun dood met hun lichaam gebeurt, welke muziek ze op hun begrafenis zouden willen laten horen.

Rondom een sterfgeval lopen de emoties vaak hoog op en weet je vaak niet wat je moet doen – en daar voel je je dan soms later schuldig over. Dat voorkom je als je weet wat de overledene had gewild. Mijn moeder is een paar maanden geleden gestorven. Ze was oud, ze had een mooi leven gehad en ze wilde het absoluut niet over haar dood hebben. Het enige waartoe ik haar in haar laatste maanden wist over te halen, was om haar wensen voor haar begrafenis op te schrijven.

Ik kom uit een gezin met vijf kinderen, allemaal mensen met hun eigen sterke opvattingen. Het was een nachtmerrie geweest als we haar begrafenis hadden moeten organiseren! Nu hadden we dat lijstje en wisten we dat het ging zoals zij het had gewenst. Op die manier konden we onze energie, in plaats van aan onderling geruzie, gebruiken om actief aan de slag te gaan met het verwerken van het verlies, met rouwen.”

  • Het volledige interview met Julia Samuel ‘Vertrouw op je kracht’ is te lezen in Flow 3.

Tekst Liddie Austin Illustraties Valesca van Waveren

veel in je hoofd zitten en piekeren
Lees ook: Voor wie veel in z’n hoofd zit: deze truc haalt je er wat vaker uit
Promotional image

Van mental health tot goed nieuws

Flow nieuwsbrief

Wil je nog meer verhalen van Flow? Twee keer per week versturen we een mail met nieuwe artikelen.

SCHRIJF JE IN