Tips voor als het leven niet echt meer doordringt: zo schud je die dofheid van je af

voor als het leven niet echt meer doordringt

Ken je het gevoel dat je onder een stolp leeft en het leven niet echt tot je doordringt? Journalist Annemiek Leclaire ontdekte dat zintuigen belangrijk zijn om die dofheid van je af te schudden.

Op een dag realiseert de Britse schrijver Katherine May zich dat ze iets fundamenteels is verloren. Ik kan niet eens beschrijven wat het is, denkt ze, maar zonder dit ingrediënt voelt mijn leven vlak, als een glas water dat een paar dagen op het aanrecht staat.

Als ze weken later met haar zoon Bert door een voorjaarsbos wandelt omdat ze hem takken in de knop wil laten zien en de tandafdrukken die eekhoorns op dennenappels achterlaten, snapt ze wat er aan de hand is. Hier draagt de wind geluiden mee die voeden in plaats van leegzuigen, en geuren met eeuwenoude informatie. Dit woud, zelfs het allerkleinste stukje ervan, is een complete zintuiglijke wereld op zich.

Verwonderen

In haar recente boek Verwondering – Op zoek naar kleine wonderen in onrustige tijden schrijft ze: ‘Onze geest, ons lichaam, onze ziel snakken naar een dergelijke natuurlijke complexiteit, die zo haaks staat op de onwerkelijke, virtuele, armoedige, oppervlakkige en geregisseerde social media waar we tot het slapengaan op scrollen.’

Betovering, dat miste ze. En de sleutel tot die staat van verrukking, van verwondering, zijn onze zintuigen. Verderop in haar boek verkent May dit door te gaan zwemmen, vuur te stoken en een meteoorregen te volgen.

Die vreemde leegte

Ik las Verwondering na een drukke tijd, en alleen al de woorden openden in mijn hoofd een poort naar buiten. Ik herkende precies die vreemde leegte waarover ze schreef: het gevoel niet echt in het leven te kunnen doordringen, de sombere rusteloosheid, de onmogelijkheid om een uur onafgebroken aandachtig te lezen.

Ik voelde me overvoerd door informatie, maar bleef mijn toevlucht zoeken tot de socialmediakanalen. Rondjes draaien op Twitter, Facebook, de nieuwsdiensten en weer terug, rondjes draaien in mijn hoofd, steeds dezelfde piekerpunten, opnieuw en opnieuw en opnieuw.

Dreigend gevaar

“Dit is heel normaal als je een lange tijd heel druk bent geweest,” zegt neuropsycholoog Linde Nieman van Ruststokers, een bureau dat mensen helpt met meer focus in hun leven en werk.

“Je brein is overprikkeld, ziet daardoor steeds nieuwe gevaren en komt moeilijk tot rust. Daarom ­blijven we hangen in gepieker en kan ons hoofd als een gevangenis voelen. Het kan helpen om je aandacht naar het hier en nu te brengen, naar je zintuigen, naar je omgeving. Zo kun je terugkomen in het moment. En in dat moment is vaak geen ‘reden’ voor een stressreactie – die in essentie een reactie is op potentieel gevaar.”

Zintuigen voor geluk, energie en kalmte

De Amerikaanse schrijver Gretchen Rubin, bekend van Het ­happiness project, publiceerde recent het boek Sensationeel leven – Een reis door de vijf zintuigen voor meer geluk en verwondering. Haar boodschap: we negeren onze zintuigen en dat maakt ongelukkig. ‘Onze zintuigen helpen ons op te vrolijken, te kalmeren, in het moment te leven, meer plezier en energie te ervaren, verbindingen te verdiepen,’ schrijft ze.

Maar: ‘Het is nu meer dan ooit makkelijk om in ons hoofd of achter een scherm te blijven steken en de wereld te vergeten. Afstemmen op zintuigen kan onze opmerkzaamheid doen ontwaken en ons gevoel van opwinding, verbondenheid, dankbaarheid en verwondering doen herleven.’

The fog of preoccupation

Rubins ‘kantelpunt’ speelde zich af op de dag waarop ze van de oogarts te horen kreeg dat de kans bestond dat ze vanwege een oogaandoening een deel van haar zicht zou verliezen. Aangedaan liep ze door de straten van New York op weg naar huis, terwijl ze zich voorstelde wat ze dan allemaal niet meer zou zien.

Pas op het moment dat ze zich verdiepte in het levendige straatbeeld, realiseerde ze zich dat ze haar ogen nauwelijks echt gebruikte, zó werd ze altijd in beslag genomen door wat zich afspeelde in haar hersenpan. Die fog of preoccupation zoals ze dat noemt, sneed haar af van het leven.

‘Dit is allemaal de hele tijd om me heen,’ schrijft ze in haar boek over het bijna psychedelische straatleven dat ze leerde ontdekken, ‘en ik mis het allemaal. Ik zit vast in mijn hoofd en daardoor sta ik niet in contact met de wereld, met anderen, mezelf!’

Rubin begint aan een zoektocht om de zintuigen te verdiepen, bijvoorbeeld door geurtests te doen, parfum te gaan maken en zich aan extreme kou bloot te stellen. Haar conclusie: de wereld om ons heen is in staat ons te verrukken, te vervoeren en in extase te brengen als we maar eens zouden opletten. Doe die airpods uit en delight in the sensual world around us.

Wat was er ook al weer aan de hand?

Toen ik na het lezen van haar woorden langs een waddenstrand liep, terwijl de regen tegen mijn gezicht sloeg, oefende ik dat heel bewust. Ik snuffelde aan open mosselschelpen en bijna fluorescerend groen zeewier (gelukkig was het strand zo goed als verlaten), verbrokkelde met mijn handen aangespoelde stukjes hout.

Ik was in een bedrukte stemming door de stille duinen naar de afslag gefietst, maar het zilt, het gladde zwarte hout en het geluid van de golven stoften het denken af en trokken me naar de levendigheid van het moment. Zo veel was er eigenlijk niet aan de hand, dacht ik verwonderd.

Meer lezen

Tekst Annemiek Leclaire  Fotografie Getty Images
Gepubliceerd op 22 november 2023, laatst bewerkt op 29 februari 2024

Promotional image

Van mental health tot goed nieuws

Flow nieuwsbrief

Wil je nog meer verhalen van Flow? Twee keer per week versturen we een mail met nieuwe artikelen.

SCHRIJF JE IN