Huizenruilen: is dat wat? 3 stappen om het te proberen

Reisjournalist Iris Hannema vraagt zich af of huizenruil iets voor haar is. Wat nou als ze iets kapotmaakt?

Vróéger, voordat er honden en kinderen kwamen, was er niets ingewikkelds aan een bezoek aan mijn ouders. Ik woonde ook toen al in het buitenland en stapte wanneer ik zin had in de auto of het vliegtuig. Dan reed ik naar mijn ouders in Haarlem of ze haalden me op van Schiphol. Ik logeerde in mijn ouderlijk huis in de huiskamer, pal voor de tv, op een matras dat speciaal voor mijn komst naar beneden was gehaald, zodat ik ’s avonds foute Nederlandse liefdesfilms kon kijken.

Ruilen?

Nu is alles anders. Mijn entourage is danig uitgebreid en uit logeren gaan betekent dat ik met een echtgenoot, twee kleine kinderen en twee herdershonden arriveer. Het huis van mijn ouders is daar niet op ingericht, waardoor ik al bijna twee jaar niet meer in Nederland geweest ben. Misschien konden we een huisje huren in het nabijgelegen Zandvoort, stelde mijn zus voor, of een Airbnb ergens in Noord-Holland met een tuin voor de honden? Mijn moeder kwam met een ander idee: was huizenruil niet iets voor ons?

Schaamte

Ik was niet meteen laaiend enthousiast: ons huis voelt als onze safe space, niet als deelbaar en dus beschikbaar voor anderen. De optie was al eens eerder voorbijgekomen. Vriend S. had het voorgesteld: wij in zijn huis in Haarlem-Noord, hij met zijn gezin bij ons. In eerste instantie zag ik dat wel zitten, maar dat gevoel ebde vrij snel weg. S. had een hond en een binnenplaatsje met kippen, en onze honden jagen op alles wat poten, staart, vacht of veren heeft: onmogelijk dus. In gedachten liep ik andere familieleden en bekenden langs, maar bij geen van alle zag ik ons logeren: geen tuin of buiten, veel trappen, katten, cavia’s, zeurende (onder)buren, geen parkeermogelijkheid, antieke meubels of het stond bomvol met breekbare tierelantijntjes. Dat was misschien wel mijn grootste angst, spullen van anderen die kapot zouden gaan. Ik kon de schaamte al voelen.

Wij-denken

Ik vraag me af of huizenruil vooral iets is voor optimisten. De pessimist vreest – net als ik – vooral tijdrovend geregel, mogelijke rampspoed en brrr, vreemde mensen tussen hun lakens. Terwijl de optimist en avonturier huizenruil juist een belevenis vindt. Een manier om tijdelijk en kosteloos in te trekken in bijvoorbeeld een penthouse in Monaco, een piepklein maar heerlijk appartement in Marseille of buitenhuis aan het water in Franeker.

Toch vind ik het fenomeen ook wel iets moois hebben. Huizenruil gaat om wij-denken en vertrouwen: ik ben bereid mijn bezit kosteloos te delen en ook zorg te dragen voor jouw bezittingen (met alle vertrouwen dat de ander er hetzelfde in staat). De deeleconomie dus eigenlijk. En ja, het is een investering in tijd en aandacht om je huis extra verzorgd achter te laten voor de ander. Maar als het goed is, vind je hetzelfde terug bij thuiskomst. Win-win zeg ik tegen mezelf. Misschien wordt het tijd om de beren op de weg te negeren en dit huizenruil-avontuur toch eens aan te gaan.

Huizenruil: hoe pak je dat aan?

Stap 1: hoe vind je elkaar?

Je huis ruilen kan op twee manieren. De eerste is: via vrienden of kennissen. Omdat je elkaar al (een beetje) kent, kun je vaak wel inschatten of de ruil gaat werken.

Manier twee is via een commerciële huizenruilwebsite met onbekende mensen waar ook ter wereld, met wie je online kennismaakt. Je sluit een lidmaatschap af dat zo’n 125 tot 160 euro per jaar kost en schrijft je in. Vervolgens upload je mooie foto’s van je huis en beschrijf je wat je te bieden hebt: hoe woon je, hoeveel slaapkamers, wel of niet kindvriendelijk, wel of geen buiten, zijn er fietsen beschikbaar, in wat voor soort buurt, stad, leefomgeving staat het huis en wat voor leuks is er te doen – van strand, bos tot musea. En natuurlijk: in welke periode wil je met iemand van huis ruilen?

Eenmaal ingeschreven kunnen potentiële kandidaten, van hartje Chicago tot rijtjeshuis in Amersfoort, reageren via een persoonlijk bericht. Zo kun je elkaar leren kennen, al mailend en (beeld)bellend aftasten of je elkaar ligt en agenda’s op elkaar afstemmen: doen we het of doen we het niet? Houd er rekening mee dat je bij commerciële huizenruilsites (zoals Intervac of Home Exchange) vaak ook borg moet betalen. Daar staat tegenover dat je in veel gevallen bent verzekerd tegen schade, diefstal en lastminuteannulering.

Stap 2: je huis ruilklaar maken

Huizenruil vraagt om een secure planning en voorbereiding. Allereerst moeten beide partijen op dezelfde data op vakantie willen en kúnnen. Daarna is het zaak je huis ‘ruilklaar’ te maken:

Begin op tijd met voorbereidingen en voorkom dat je last minute je huis op orde moet zien te krijgen.
Werk met een to do-lijst en begin minimaal een week van tevoren met opruimen, koelkast leegmaken en schoonmaken, zodat je op de dag van vertrek alleen nog een laatste check hoeft te doen.
Los huiselijke ongemakken op: van moeilijk openende kranen of een haperend voordeurslot tot een lik verf op die kale ongezellige muur.
Berg waardevolle (of breekbare) spullen op in een kamer die je bij vertrek afsluit, of stal ze tijdelijk bij familie of vrienden.
Maak ruimte voor de spullen van de gasten, dus zorg dat ze hun kleding kwijt kunnen in de kledingkast (maak wat planken en hangers vrij), hun spullen in de badkamer kunnen zetten en hun jassen aan de kapstok kunnen hangen.
Laat wat basisboodschappen achter, zodat de gasten zich de eerste dag kunnen redden.
De sleuteloverdracht kun je op je eigen manier regelen. Bij een persoonlijke ontvangst in een van beide huizen kun je elkaar nog even in levenden lijve zien en is er gelegenheid voor een rondleiding. Of kies een snellere, anoniemere manier: regel een plek waar je gasten de sleutel kunnen ophalen of installeer een sleutelkastje met pincode.
Maak een overzicht met informatie over het huis en tips en adressen in de omgeving. Zo voorkom je dat je voortdurend moet appen met de huizenruiler.

Stap 3: de regels afstemmen

De kracht van huizenruil is het eerlijk-oversteken-evenwicht dat meteen een soort garantie is. Toch is het belangrijk om van tevoren goede afspraken met elkaar te maken om misverstanden te voorkomen. Moet het gras gemaaid worden, de vissen gevoerd, vuilnis worden buitengezet, wil je liever geen feestjes, mag er wel of niet binnenshuis gerookt worden, gaan de schoenen bij de voordeur uit en zijn de verbruikskosten van gas, water, licht voor eigen rekening? Heb je een huurhuis, vraag dan vooraf toestemming aan je huisbaas.

Natuurlijk kan er altijd wel iets stuk- of misgaan. Rode wijn over de bank, inbraak, brand of iemand struikelt en maakt iets kapot. Zorg er daarom voor dat je goed verzekerd bent en check of huizenruil – dat wettelijk gezien onder verhuur van de woning valt – wordt gedekt. Onmisbaar zijn een inboedelverzekering waarbij schade aan spullen in je huis verzekerd is en een aansprakelijkheidsverzekering voor het geval dat je spullen van iemand anders kapotmaakt. Neem je huisdieren mee, zorg dan dat schade door hen ook is meeverzekerd.